Τα 10 όπλα στη μάχη κατά της αύξησης της ανεργίας
Τι περιλαμβάνει το νομοσχέδιο-σκούπα για για εργαζόμενους, ανέργους και επιχειρήσεις
Τον 10λογο των μέτρων του φθινοπώρου και του χειμώνα για εργαζόμενους, ανέργους και επιχειρήσεις περιλαμβάνει το πολυνομοσχέδιοσκούπα, που κατατέθηκε αργά τη νύχτα της περασμένης Παρασκευής στη Βουλή. Το ν/σχ διαρθρώνεται με σωρεία διατάξεων για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας του κορονοϊού, κυρώνει δύο Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου του Αυγούστου και φέρνει νέα μέτρα για μισθούς, επιδόματα ανεργίας, άδειες και υπερωρίες. Στόχος είναι να πέσουν νέα πολεμοφόδια στη μητέρα των μαχών, που δεν είναι άλλη από την ανάσχεση της αύξησης της ανεργίας, μετά την πιο δύσκολη και μικρή τουριστική σεζόν των τελευταίων δεκαετιών.
1
Κατώτατος μισθός: Την πρώτη και εμβληματική θέση στη νέα δέσμη μέτρων κατέχει η νέα αναβολή στη διαδικασία αναπροσαρμογής του κατώτατου μισθού, λόγω κορονοϊού. Πρόκειται για τη δεύτερη κατά σειρά αναβολή, καθώς η πρώτη θεσμοθετήθηκε την περασμένη άνοιξη, ώστε η 4μηνη διαδικασία που είχε δειλά ξεκινήσει τέλη Φεβρουαρίου να μεταχρονολογηθεί για τέλη Σεπτέμβρη. Με τη νέα διάταξη, η έναρξη της διαδικασίας αναπροσαρμογής του μισθού των 650 ευρώ παραπέμπεται για το τελευταίο 10ήμερο του Νοεμβρίου, ώστε ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων να εισηγηθεί τον νέο κατώτατο μισθό στο υπουργικό συμβούλιο το δεύτερο 15ήμερο του Μαρτίου του 2021. Η διαδικασία πλέον θα έχει ως εξής: το τελευταίο δεκαήμερο του Νοεμβρίου η τριμελής Επιτροπή Διαβούλευσης αποστέλλει έγγραφη πρόσκληση προς εξειδικευμένους επιστημονικούς φορείς, ώστε να συντάξουν έκθεση για την αξιολόγηση του κατώτατου μισθού και ημερομισθίου με εκτιμήσεις για την προσαρμογή τους στις επίκαιρες οικονομικές συνθήκες.
Έως την 31η Δεκεμβρίου θα πρέπει να υποβληθούν οι εκθέσεις. Έως τη 15η Ιανουαρίου 2021, η Επιτροπή Διαβούλευσης πρέπει να διαβιβάσει πρόσκλη
ση για προφορική διαβούλευση στους κοινωνικούς εταίρους. Έως την 31 Ιανουαρίου πρέπει να διαβιβαστούν όλα τα υπομνήματα και η τεκμηρίωση των διαβουλευομένων, καθώς και η έκθεση των εξειδικευμένων επιστημονικών φορέων στο Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) προς σύνταξη Σχεδίου Πορίσματος Διαβούλευσης, σε συνεργασία με επιτροπή 5 εμπειρογνωμόνων. Έως την 28η Φεβρουαρίου ολοκληρώνεται το Σχέδιο του Πορίσματος και εντός του τελευταίου δεκαπενθημέρου του Μαρτίου 2021 ο υπουργός Εργασίας εισηγείται στο υπουργικό συμβούλιο τον νέο κατώτατο μισθό, το ύψος του οποίου «πρέπει να καθορίζεται λαμβάνοντας υπόψη την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας και τις προοπτικές της για ανάπτυξη», σύμφωνα με τον νόμο. 2
Αναπλήρωση χρόνου προληπτικής καραντίνας: Το ίδιο νομοσχέδιο περιλαμβάνει και την πολυσυζητημένη όσο και αμφιλεγόμενη διάταξη για την αναπλήρωση του χρόνου της προληπτικής καραντίνας. Όπως έγραψε η «Ν», το τελικό κείμενο προβλέπει πως:
Ο εργοδότης καταβάλλει κανονικά για το χρονικό διάστημα παραμονής κατ’ οίκον του εργαζομένου το σύνολο των αποδοχών και ασφαλιστικών εισφορών.
Ο εργαζόμενος υποχρεούται μετά τη λήξη της καραντίνας και την επιστροφή στη δουλειά να αναπληρώσει με μη αμειβόμενη υπερεργασία μόνο τις μισές εργάσιμες ώρες, δηλαδή το 50%, της προληπτικής καραντίνας.
Η αναπλήρωση θα γίνεται με υπερεργασία μιας ώρας ημερη
σίως, πέραν του ημερήσιου συμβατικού ωραρίου χωρίς συγκεκριμένο όριο στον χρονικό ορίζοντα αναπλήρωσης (η αρχική διάταξη όριζε πως η αναπλήρωση πρέπει να ολοκληρωθεί έως 31 Δεκεμβρίου).
Η διάταξη ισχύει αναδρομικά από 1ης Σεπτεμβρίου και αφορά όποιον εργαζόμενο μένει σε περιορισμό για 7 ή 14 ημέρες σύμφωνα με τις επίσημες συστάσεις του ΕΟΔΥ και δεν μπορεί να τεθεί κατ’ αρχήν σε τηλεργασία. Ο χρόνος αναπλήρωσης δεν λογίζεται ως υπερεργασία ή υπερωριακή απασχόληση, σε περίπτωση πλήρους απασχόλησης, ούτε ως πρόσθετη εργασία, σε περίπτωση μερικής απασχόλησης. Ο εργαζόμενος δεν δικαιούται, κατά τον χρόνο αναπλήρωσης του ημίσεος των εργάσιμων ωρών που αντιστοιχούν στο χρονικόδιάστημα παραμονής κατ’ οίκον, καμία προσαύξηση ή αμοιβή για πρόσθετη εργασία. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να τηρούνται οι σχετικές προστατευτικές διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας για τα χρονικά όρια εργασίας των εργαζομένων.
3
Ειδικό «μοντέλο» για το Δώρο Χριστουγέννων: Τη φόρμουλα για τον υπολογισμό του φετινού Δώρου Χριστουγέννων στους εργαζόμενους που έχουν τεθεί σε αναστολή, από επιχειρήσεις που είχαν κλείσει με κρατική εντολή ή πλήττονταν βάσει ΚΑΔ, περιλαμβάνει το πολυνομοσχέδιο. Όπως έχει γράψει η «Ν», το κράτος θα πληρώνει το τμήμα του Δώρου που αντιστοιχεί στο χρονικό διάστημα της αναστολής της σύμβασης εργασίας με βάση υπολογισμού το ποσό της αποζημίωσης ειδικού σκοπού, δηλα
δή τα 534 ευρώ ανά μήνα. Το ποσό του Δώρου υπολογίζεται με βάση τον χρόνο εργασίας και τους μισθούς από 1ης Μαΐου έως 31 Δεκεμβρίου. Με την εξίσωση αυτή κι εφόσον το τμήμα του Δώρου για τους μήνες της αναστολής θα υπολογιστεί με βάση τα 534 ευρώ, το ποσό θα είναι «ψαλιδισμένο» για όσους μπήκαν σε αναστολή αρκετούς μήνες.
Το Δώρο πάντως θα καταβληθεί στην ώρα του, δηλαδή στις 21 Δεκεμβρίου. Ευνοημένοι δεν αποκλείεται να βγουν οι απασχολούμενοι με ευέλικτες μορφές εργασίας -με μερική ή εκ περιτροπής απασχόληση- και με μισθούς κάτω των 534 ευρώ τον μήνα. Οι εποχικοί εργαζόμενοι θα λάβουν από το κράτος τμήμα Δώρου Χριστουγέννων για το χρονικό διάστημα για το οποίο λαμβάνουν την αποζημίωση ειδικού σκοπού, με βάση τα 534 ευρώ. 5
Επίδομα ανεργίας εποχικά εργαζομένων: Κατ’ εξαίρεση, ειδικά για το 2020, για τους εργαζόμενους σε τουριστικά και επισιτιστικά επαγγέλματα αρκούν 50 ημέρες εργασίας στην ασφάλιση κλάδου ανεργίας του ΟΑΕΔ, προκειμένου αυτοί να λάβουν την τακτική επιδότηση ανεργίας. Μειώνεται, δηλαδή, ο απαιτούμενος αριθμός ημερών ασφάλισης από 100 σε 50 για το ειδικό επίδομα ανεργίας που δίδε
ται για 3 μήνες και 5 ημέρες, ώστε χιλιάδες εποχικοί να διασώσουν το εισόδημα του χειμώνα.
6
«Συν-Εργασία» έως το τέλος του έτους: Επεκτείνεται η χρονική διάρκεια ισχύος του μηχανισμού « Συν- Εργασία » μέχρι 31/12/2020, για όλες τις επιχειρήσεις, όπως ήδη ισχύει για τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον κλάδο των αερομεταφορών. Στο πλαίσιο του προγράμματος επιδοτούνται πλέον κατά 100% οι ασφαλιστικές εισφορές, εργοδοτικές και εργατικές, για τον χρόνο εργασίας που χάνεται, ενώ στον μηχανισμό εντάσσονται και οι εποχικοί με πρόσληψη έως 10/8.
7
Αναστολές συμβάσεων και τον Οκτώβριο: Επεκτείνονται και για τον Οκτώβριο οι αναστολές συμβάσεων εργασίας και η ειδική αποζημίωση των 534 ευρώ για τους εργαζόμενους στους κλάδους επισιτισμού, αεροπορικών, ακτοπλοϊκών και χερσαίων μεταφορών, τουρισμού, εποχικής ή μη λειτουργίας, αθλητισμού, πολιτισμού καθώς και κάθε άλλου κλάδου που πλήττεται σημαντικά βάσει ΚΑΔ. Οι εργοδότες μπορούν να θέτουν για πρώτη φορά σε αναστολή ή να παρατείνουν την αναστολή συμβάσεων μέρους ή του συνόλου των εργαζομένων τους. Οι συμβάσεις που είχαν τεθεί σε αναστολή και έχει ανακληθεί οριστικά η αναστολή τους, μπορούν να τεθούν εκ νέου σε αναστολή έως 31/10. Όσοι εργαζόμενοι τεθούν σε αναστολή ολόκληρο τον Οκτώβριο θα δικαιούνται 534 ευρώ. Διαφορετικά θα λάβουν 17,8 ευρώ ανά ημέρα αναστολής. Υπενθυμίζεται πως πρόσφατα με ΠΝΠ οι αναστολές είχαν επεκταθεί χρονικά ώστε να καλύψουν Αύγουστο και Σεπτέμβριο.
8
Καλλιτέχνες - ξεναγοί στα 534 ευρώ για 2 μήνες: Στην ειδική αποζημίωση των 534 ευρώ ανά μήνα μπαίνουν για το διάστημα από 1.9.2020 έως 31.10.2020:
Καλλιτέχνες, δημιουργοί που είναι εγγεγραμμένοι έως την 15η Οκτωβρίου 2020 στην ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα artandcultureprofessionals.services.gov. gr στο σύστημα «Εργάνη».
Τα πρόσωπα που ασκούν το επάγγελμα του ξεναγού και είναι υπόχρεα καταβολής εισφορών στον Ηλεκτρονικό Εθνικό Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-ΕΦΚΑ).
Οι τουριστικοί συνοδοί, καθώς και τα πρόσωπα που αποφοίτησαν εντός του 2019 από τη διετούς φοίτησης σχολή ξεναγών και διαθέτουν ξεναγική ταυτότητα. 9
Υπερωρίες χωρίς πλαφόν έως 31 Δεκεμβρίου: Έως το τέλος του έτους παρατείνεται η δυνατότητα των επιχειρήσεων να απασχολούν υπερωριακά εργαζομένους, ενώ μπορεί να έχουν εξαντλήσει τα ανώτατα επιτρεπόμενα όρια υπερωριακής απασχόλησης, χωρίς να υπάρξει νωρίτερα γνωμοδότηση του Ανώτατου Συμβουλίου Εργασίας (ΑΣΕ) και έγκριση του υπουργού Εργασίας. Η νέα διάταξη παρατείνει τη χρονική ισχύ της σχετικής ρύθμισης που πρωτοθεσμοθετήθηκε με την ΠΝΠ της 14ης Μαρτίου και έληγε στις 14 Σεπτεμβρίου. Σε κάθε περίπτωση, η εν λόγω υπερωριακή απασχόληση δεν μπορεί να υπερβαίνει τα ανώτατα ημερήσια όρια που προβλέπονται από τις σχετικές διατάξεις. 10
Παράταση επιδομάτων ανεργίας: Με υπουργική απόφαση αναμένεται να θεσμοθετηθεί το 10ο μέτρο, το οποίο έχει εξαγγελθεί αλλά δεν συμπεριλαμβάνεται στο πολυνομοσχέδιο. Με την επίμαχη ΥΑ θα δίνεται νέα δίμηνη παράταση για επιδοματούχους ανεργίας το δικαίωμα των οποίων στην επιδότηση έληξε τον Ιούνιο, τον Ιούλιο και τον Αύγουστο. Η δίμηνη παράταση αντιστοιχεί στα εξής ποσά:
Δικαιούχοι τακτικής επιδότησης ανεργίας - έως 798,5 ευρώ (έως 399,25 ευρώ μηνιαίως), προσαυξανόμενο κατά 10% για κάθε προστατευόμενο μέλος.
Δικαιούχοι βοηθήματος ανεργίας αυτοαπασχολούμενων - έως 720 ευρώ (έως 360 ευρώ μηνιαίως).
Δικαιούχοι επιδόματος μακροχρόνιας ανεργίας - έως 400 ευρώ (έως 200 ευρώ μηνιαίως).