Ο τραγικός διωγμός των Ρωμιών από την Πόλη
«Κάποτε στο Βόσπορο» από τις 9 Νοεμβρίου
Ηθεατρική παράσταση «Κάποτε στο Βόσπορο » σε σκηνοθεσία Σοφίας Σπυράτου ξεκινά, από τις 6 Νοεμβρίου, στις 9 το βράδυ, το «ταξίδι» της στο Θέατρο Βεάκη (Στουρνάρη 32, Εξάρχεια).
Ένα εξαιρετικό επιτελείο συντελεστών κι ένας δυνατός θίασος πρωταγωνιστών θα ζωντανέψουν την ιστορία των Ρωμιών της Κωνσταντινούπολης στα μισά του περασμένου αιώνα, ανακαλώντας μνήμες με σημείο αναφοράς τις μουσικές και τα τραγούδια μιας ολόκληρης εποχής. Το κοινό θα έχει την ευκαιρία, για πρώτη φορά, να παρακολουθήσει έργο με αφορμή τα γεγονότα του 1955, καθώς μέχρι σήμερα δεν είχε προϋπάρξει ανάλογη παράσταση ή ταινία.
Με αφορμή σκηνοθετημένη προβοκάτσια Με την ονομασία «Σεπτεμβριανά» έμεινε στην ιστορία το οργανωμένο πογκρόμ της νύχτας της 6ης Σεπτεμβρίου 1955, εξ ου και η ονομασία, που συνέβη στη Κωνσταντινούπολη, όπου καθοδηγούμενος τουρκικός όχλος προκάλεσε βίαια επεισόδια κατά των περιουσιών των Ελλήνων ομογενών και των Αρμένιων, πλην όμως Τούρκων υπηκόων, καθώς και άλλων μη μουσουλμανικών μειονοτήτων, λεηλατώντας και πυρπολώντας ελληνικά καταστήματα, σπίτια, σχολεία και βεβηλώνοντας εκκλησίες ακόμα και νεκροταφεία, δημιουργώντας τρομοκρατία και ανασφάλεια για τις υφιστάμενες μειονότητες. Αφορμή έδωσε μια βομβιστική επίθεση στο πατρικό σπίτι του Κεμάλ Ατατούρκ στη Θεσσαλονίκη, που αποδείχτηκε στη συνέχεια ότι ήταν σκηνοθετημένη προβοκάτσια από την ίδια τη τουρκική κυβέρνηση. Πραγματική αιτία του πογκρόμ αυτού ήταν η εξέλιξη του κυπριακού ζητήματος, η συγκυρία του οποίου μεθόδευσε την προβοκάτσια. Τα «Σεπτεμβριανά» αποτελούν ένα μέρος ενός μακρύ καταλόγου διώξεων κατά αλλοθρήσκων μειονοτήτων που μπορεί να ξεκίνησαν περί τα τέλη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, πλην όμως εντάθηκαν από την εποχή των Νεότουρκων και ύστερα. Η μνήμη των «Σεπτεμβριανών» είναι εξ ορισμού θλιβερή και οδυνηρή.
Σκιαγραφώντας τον μύθο και τη νοσταλγία της Πόλης
Ο Άκης Δήμου, ένας από τους πιο σημαντικούς συγγραφείς της γενιάς του («Απόψε Τρώμε στης Ιοκάστης», «…και Ιουλιέττα») έγραψε, κατά παραγγελία των Θεατρικών Επιχειρήσεων Τάγαρη, ένα έργο, το οποίο σκιαγραφεί τον μύθο και τη νοσταλγία της Πόλης της καρδιάς μας.
Εξήντα πέντε χρόνια μετά τον σκληρό Σεπτέμβριο του 1955, όταν το ελληνικό στοιχείο της Κωνσταντινούπολης βρέθηκε στο στόχαστρο των επίσημων τουρκικών αρχών, με συνέπεια την εξόντωσή του, το «Κάποτε στο Βόσπορο» ανατρέχει στην ιστορία των Ρωμιών της Κωνσταντινούπολης και του τραγικού διωγμού
τους. Τη σκηνοθεσία και τη χορογραφία υπογράφει η Σοφία Σπυράτου, η οποία ετοιμάζει μια μουσικοθεατρική παράσταση, όπου τα περίφημα γλέντια της Πόλης εναλλάσσονται με την ποίηση και το δράμα του τόπου και του χρόνου.
Μια από τις τραγικότερες σελίδες της ελληνικής ιστορίας Οι ήρωες του έργου έρχονται αντιμέτωποι με το παρελθόν και το παρόν τους, κάτω από τις απειλές του τουρκικού κράτους, που θα οδηγήσουν τελικά στα τραγικά γεγονότα του 1955 και τον αφανισμό των Ελλήνων της Πόλης. Οικογενειακά δράματα και πολιτικά παιχνίδια, μυστικά και ψέματα, αντιπαλότητες και χωρισμοί, έρωτες και φιλοδοξίες, γέλια και δάκρυα, στο φόντο μιας από τις τραγικότερες σελίδες της νεότερης ελληνικής ιστορίας που, σήμερα περισσότερο παρά ποτέ, οφείλουμε να γνωρίζουμε και να θυμόμαστε. Πρόκειται για μια μουσικοθεατρική παράσταση για τις ανοιχτές πληγές εκείνης της Πόλης και των ανθρώπων της.
Ερμηνεύουν οι ηθοποιοί (με σειρά εμφάνισης): Δάνης Κατρανίδης, Στέλιος Μάινας, Θεοφανία Παπαθωμά, Ιωάννης Παπαζήσης, Δημήτρης Πιατάς, Ευαγγελία Μουμούρη, Ελένη Καρακάση, Παρθένα Χοροζίδου, Αναστασία Παντούση, Ντίνος Σπυρόπουλος, Χλόη Μάντζαρη. Τραγουδάει ο Γιάννης Διονυσίου και χορεύουν οι: Αντιγόνη Χρόνη, Νάνσυ Κατσαρού, Αλέξανδρος Κεϊβανάη, Γιούργκεν Κυριάκης.