Γιατί υστέρησαν τα έσοδα 5,5 δισ. στο 9μηνο

Πρωτογενές έλλειμμα 7 δισ. ευρώ - Οι προσδοκίες του ΥΠΟΙΚ για τους επόμενους μήνες

Στα 5,5 δισ. έφτασε η υστέρηση των φορολογικών εσόδων στο εννεάμηνο, καθώς συγκεντρώθηκαν 30,988 δισ. έναντι στόχου 36,486 δισ., με τις μεγαλύτερες απώλειες να έχουν προκληθεί από τους φόρους των αγαθών και των υπηρεσιών, κάτι αναμενόμενο λόγω της επιβολής των περιοριστικών μέτρων. Μόνο από τον ΦΠΑ οι εισπράξεις είναι περιορισμένες κατά 2,23 δισ., έναντι του στόχου που είχε τεθεί στην αρχή της χρονιάς. Απώλειες 1,44 δισ. έχουν καταγραφεί και στις εισπράξεις από τους φόρους εισοδήματος, με τις απώλειες να ανέρχονται στα 593 εκατ. όσον αφορά τον φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων και να φτάνουν στα 763 εκατ. για τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων.

Τα καθαρά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν στα 33,497 δισ. παρουσιάζοντας μείωση κατά 4,722 δισ. ή 12,4% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2020. Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 37,584 δισ., μειωμένα κατά 4,011 δισ. ή 9,6% έναντι του στόχου. Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 30,988 δισ., μειωμένα κατά 5,498 δισ. ή 15,1% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2020. Ωστόσο, σε σύγκριση με τις επικαιροποιημένες εκτιμήσεις για την περίοδο Ιανουαρίου - Σεπτεμβρίου 2020 που περιλαμβάνονται στο Σχέδιο Προϋπολογισμού, τα έσοδα από φόρους είναι αυξημένα κατά περίπου 95 εκατ. ευρώ.

Από τον επόμενο μήνα οι συγκρίσεις των επιδόσεων αναμένεται ότι θα γίνονται με τους επικαιροποιημένους στόχους που έχουν τεθεί στο πλαίσιο προετοιμασίας του προσχεδίου του προϋπολογισμού.

Το υπουργείο Οικονομικών έχει ήδη επικαιροποιήσει τους στόχους κατεβάζοντας για φέτος τον «πήχη» των φορολογικών εσόδων από τα 51,997 δισ. που ήταν το ζητούμενο ποσό (με βάση τις προβλέψεις του περασμένου Νοεμβρίου) στα 44 δισ. ευρώ. Εξαιτίας αυτού του λόγου υπολογίζει ότι στο εννεάμηνο παρατηρείται υπέρβαση 95 εκατ. στα φορολογικά έσοδα έναντι του επικαιροποιημένου στόχου. Και πάλι, όμως, παρά την αναθεώρηση προς τα κάτω της κεν

(σε εκατ. ευρώ - τροποποιημένη ταμειακή βάση)

Καθαρά Έσοδα Κρατικού Προϋπολογισμού

(α) Έσοδα Κρατικού Προϋπολογισμού

I. Φόροι

A. Φόροι επί αγαθών και υπηρεσιών

1. ΦΠΑ

1.α ΦΠΑ στα πετρελαιοειδή και στα παράγωγα αυτών

1.β ΦΠΑ καπνικών προϊόντων

1.γ ΦΠΑ λοιπών προϊόντων και υπηρεσιών

2. Ειδικοί φόροι κατανάλωσης - ΕΦΚ

2.α ΕΦΚ ενεργειακών προϊόντων

2.β ΕΦΚ καπνικών προϊόντων

2.γ ΕΦΚ λοιπών προϊόντων

3. Φόροι με μορφή χαρτοσήμου

4. Φόροι επί χρηματοοικονομικών και κεφαλαιακών συναλλαγών 5. Φόροι ταξινόμησης οχημάτων

6. Λοιποί φόροι επί συγκεκριμένων υπηρεσιών εκ των οποίων: Φόρος ασφαλίστρων

7. Λοιποί φόροι επί αγαθών

B. Φόροι και δασμοί επί εισαγωγών

Γ. Τακτικοί φόροι ακίνητης περιουσίας εκ των οποίων: ΕΝΦΙΑ

Δ. Λοιποί φόροι επί παραγωγής

E. Φόρος εισοδήματος

E.1 Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από Φυσικά Πρόσωπα (ΦΠ) E.2 Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από εταιρείες (ΝΠ)

E.3 Λοιποί φόροι εισοδήματος

ΣΤ. Φόροι κεφαλαίου

Ζ. Λοιποί τρέχοντες φόροι εκ των οποίων: Φόροι οχημάτων

τρικής πρόβλεψης, θα πρέπει να εισπραχθεί το ποσό των 13-14 δισ. μέσα στο τελευταίο τρίμηνο προκειμένου να εκπληρωθεί ο αναθεωρημένος στόχος. Το τελευταίο τρίμηνο θα είναι πολύ δύσκολο για τους πολίτες, αρχής γενομένης από το τέλος αυτής της εβδομάδας εντός της οποίας θα πρέπει να πληρωθεί διπλή δόση ΕΝΦΙΑ, φόρος εισοδήματος και ΦΠΑ γ’ τριμήνου για τις εταιρείες με απλογραφικά βιβλία ή του μηνός Σεπτεμβρίου για τις εταιρείες με διπλογραφικά βιβλία.

Η καθίζηση των φορολογικών εσόδων εκτίναξε το έλλειμμα του ισοζυγίου του προϋπολογισμού στο εννεάμηνο στο ποσό των 11.269 εκατ., έναντι στόχου για έλλειμμα 1.544 εκατ. και έναντι ελλείμματος 119 εκατ. το αντίστοιχο διάστημα του 2019. Το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε έλλειμμα ύψους 7.011 εκατ., έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 2.568 εκατ. και πρωτογενούς πλεονάσματος 4.474 εκατ. για την ίδια περίοδο το 2019.

Ιανουάριος - Σεπτέμβριος

Ειδικότερα, την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2020 αύξηση έναντι του στόχου παρατηρήθηκε στις εξής κύριες κατηγορίες εσόδων:

α) Λοιποί τρέχοντες φόροι κατά 80 εκατ. ή 8,2%, εκ των οποίων: Φόροι οχημάτων κατά 35 εκατ. ή 24,5%. β) Μεταβιβάσεις κατά 1,259 δισ. ή 43,5%, γεγονός που οφείλεται αφενός στα αυξημένα έσοδα ΠΔΕ, αφετέρου στην είσπραξη τον Ιούλιο 2020 ποσού 644 εκατ. από ANFAs, το οποίο δεν είχε προβλεφθεί στον Προϋπολογισμό έτους 2020. γ) Λοιπά τρέχοντα έσοδα κατά 673 εκατ. ή 49,7%, εκ των οποίων: επιστροφές δαπανών κατά 774 εκατ. ή 310,2% εξαιτίας των αυξημένων εσόδων ΠΔΕ.

Μειωμένα έναντι του στόχου την ίδια περίοδο ήταν τα έσοδα στις κάτωθι βασικές κατηγορίες: α) ΦΠΑ στα πετρελαιοειδή και στα παράγωγα αυτών κατά 408 εκατ. ή 27,2%, β) ΦΠΑ καπνικών προϊόντων κατά 31 εκατ. ή 6,2%, γ) ΦΠΑ λοιπών προϊόντων και υπηρεσιών κατά 1,793 δισ. ή 15,7%, δ) ΕΦΚ ενεργειακών προϊόντων κατά 318 εκατ. ή 9,9%, ε) ΕΦΚ καπνικών προϊόντων κατά 105 εκατ. ή 6,4%, στ) ΕΦΚ λοιπών προϊόντων κατά 126 εκατ. ή 24,5%, ζ) Φόροι με μορφή χαρτοσήμου κατά 30 εκατ. ή 12,6%, η) Φόροι επί χρηματοοικονομικών και κεφαλαιακών συναλλαγών κατά 62 εκατ. ή 18,7%, θ) Φόροι ταξινόμησης οχημάτων κατά 60 εκατ. ή 26,6%, ι) Λοιποί φόροι επί συγκεκριμένων υπηρεσιών κατά 205 εκατ. ή 14,6%, ια) Λοιποί φόροι επί αγαθών κατά 20 εκατ. ή 36,6%, ιβ) Φόροι και δασμοί επί εισαγωγών κατά 53 εκατ. ή 22,0%, ιγ) Τακτικοί φόροι ακίνητης περιουσίας κατά 838 εκατ. ή 50,8%, εκ των οποίων: ΕΝΦΙΑ κατά 827 εκατ. ή 51,7%, ιδ) Λοιποί φόροι επί παραγωγής κατά 33 εκατ. ή 3,7%, ιε) Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από φυσικά πρόσωπα (Φ.Π.) κατά 763 εκατ. ή 9,0%, ιστ) Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από εταιρείες (Ν.Π.) κατά 593 εκατ. ή 27,8%, ιζ) Λοιποί φόροι εισοδήματος κατά 84 εκατ. ή 9,3%, ιη) Φόροι κεφαλαίου κατά 56 ή εκατ. 29,5%, ιθ) Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών κατά 130 εκατ. ή 25,9%, κ) Πωλήσεις παγίων περιουσιακών στοιχείων κατά 314 εκατ. ή 98,4%.

Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 4,086 δισ., αυξημένες κατά 711 εκατ. από τον στόχο (3.375 εκατ.). Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 3,831 δισ., αυξημένα κατά 1,158 δισ. έναντι του στόχου.

Σεπτέμβριος

Τον Σεπτέμβριο 2020 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 3,342 δισ., μειωμένο κατά 2,422 δισ. σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο. Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 4,097 δισ., μειωμένα έναντι του μηνιαίου στόχου κατά 2,217 δισ. ευρώ.

Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 3,898 δισ., μειωμένα κατά 1,948 δισ. έναντι του μηνιαίου στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2020. Ωστόσο, σύμφωνα με τις επικαιροποιημένες μηνιαίες εκτιμήσεις που προκύπτουν από τα μεγέθη που περιέχονται στο Draft Budgetary Plan (DBP), τα έσοδα από φόρους είναι αυξημένα για τον Σεπτέμβριο 2020 κατά 88 εκατ. ευρώ.

Η μείωση αυτή οφείλεται κυρίως στη μείωση της προκαταβολής φόρου εισοδήματος των νομικών προσώπων που έχουν πληγεί από τον Covid-19, καθώς και στη μεταβολή του αριθμού δόσεων και των καταληκτικών ημερομηνιών για την πληρωμή του φόρου εισοδήματος και του ΕΝΦΙΑ σύμφωνα με τα ανωτέρω. Η υστέρηση στα έσοδα για τον Σεπτέμβριο από τα ανωτέρω εκτιμάται στο ποσό του 1,4 δισ. (παρά την παράταση που δόθηκε για την πληρωμή της πρώτης και της δεύτερης δόσης του ΕΝΦΙΑ μέχρι το τέλος Οκτωβρίου, κατά τον Σεπτέμβριο εισπράχτηκαν 228 εκατ.).

Ειδικότερα, τον Σεπτέμβριο 2020 σε καμία κύρια κατηγορία εσόδων δεν σημειώθηκε αύξηση έναντι του στόχου.

Αντίθετα, μειωμένες έναντι του στόχου ήταν τον Σεπτέμβριο 2020 κυρίως οι εξής βασικές κατηγορίες εσόδων: α) ΦΠΑ στα πετρελαιοειδή και στα παράγωγα αυτών κατά 37 εκατ., β) ΦΠΑ λοιπών προϊόντων και υπηρεσιών κατά 207 εκατ., γ) ΕΦΚ ενεργειακών προϊόντων κατά 11 εκατ., δ) ΕΦΚ καπνικών προϊόντων κατά 11 εκατ., ε) ΕΦΚ λοιπών προϊόντων κατά 12 εκατ., στ) Φόροι με μορφή χαρτοσήμου κατά 12 εκατ., ζ) Λοιποί φόροι επί συγκεκριμένων υπηρεσιών κατά 18 εκατ., η) Τακτικοί φόροι ακίνητης περιουσίας κατά 773 εκατ., εκ των οποίων: ΕΝΦΙΑ κατά 769 εκατ., θ) Λοιποί φόροι επί παραγωγής κατά 29 εκατ., ι) Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από φυσικά πρόσωπα (Φ.Π.) κατά 426 εκατ., ια) Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από εταιρείες (Ν.Π.) κατά 376 εκατ., ιβ) Λοιποί φόροι εισοδήματος κατά 18 εκατ., ιγ) Μεταβιβάσεις κατά 151 εκατ., ιδ) Λοιπά τρέχοντα έσοδα κατά 122 εκατ. ευρώ.

Οι επιστροφές εσόδων του Σεπτεμβρίου 2020 ανήλθαν σε 755 εκατ., σημειώνοντας αύξηση κατά 206 εκατ. έναντι του μηνιαίου στόχου (549 εκατ.).

Τα έσοδα του ΠΔΕ ανήλθαν σε 23 εκατ., μειωμένα κατά 137 εκατ. έναντι του μηνιαίου στόχου.

Εξέλιξη δαπανών

Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού στο εννεάμηνο 2020 ανήλθαν στα 44,766 δισ. και παρουσιάζονται αυξημένες κατά 5,002 δισ. έναντι του στόχου (39,764 δισ.), λόγω της καταβολής επιδομάτων σε επιχειρήσεις και εργαζόμενους, όπως και για την πληρωμή εισφορών.