Από πού πάνε για τη Χάγη;

Της Κατερίνας Τζωρτζινάκη

Ηπιθανότητα να δεχτεί η Τουρκία να πάει στη Χάγη μόνο για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας (και της ΑΟΖ) είναι μηδαμινή.

Μα, ο Τούρκος ΥΠΕΞ παραμονές Χριστουγέννων του 2019 δεν είχε αφήσει παράθυρο για κοινή προσφυγή στο διεθνές δικαστήριο, αν και δεν έχει αναγνωρίσει τη δικαιοδοσία του;

Η μνήμη απωθεί κρίσιμες παραμέτρους. Δεν είναι μόνον ότι η Ελλάδα αναγνωρίζει μόνο μία νομική διαφορά και η Τουρκία γεμίζει το σακούλι με καμιά δεκαριά, αλλά και η δήλωση της Ελλάδας προς το δικαστήριο που κατατέθηκε στις 14 Ιανουαρίου του 2015.

Ήδη από το 1994 αναγνώρισε ως υποχρεωτική τη δικαιοδοσία του, υπό την αίρεση της αμοιβαιότητας, εξαιρώντας ρητώς οποιαδήποτε διαφορά συνδέεται με στρατιωτικά μέτρα για λόγους εθνικής άμυνας. Ευνόητοι οι λόγοι (αποστρατιωτικοποίηση των νησιών της Δωδεκανήσου και του Ανατολικού Αιγαίου).

Τι άλλαξε το 2015, εν μέσω προεκλογικής περιόδου; Με την ελληνική δήλωση προς τη Χάγη, εξαιρούνται -και καλώς- από την αρμοδιότητά του τρία θέματα.

Διαφορές για μέτρα για την προστασία της κυριαρχίας και εδαφικής ακεραιότητας από πλευράς εθνικής άμυνας, προφανώς για όσους κάνουν ότι δεν καταλαβαίνουν την εξαίρεση του 1994.

Διαφορές για τα κρατικά όρια ή την κυριαρχία επί του εδάφους της Ελληνικής Δημοκρατίας, περιλαμβανομένης κάθε διαφοράς επί του εύρους και των ορίων των χωρικών υδάτων (σ.σ.: που εκτείνονται στα 6 ν. μίλια) και του εναερίου χώρου στα 10 ν. μίλια. Δεκαεννιά χρόνια μετά τα Ίμια, το ΥΠΕΞ θέλησε να ξεκαθαρίσει ότι

τις λεγόμενες γκρίζες ζώνες, δηλαδή αμφισβητήσεις ελληνικής κυριαρχίας, δεν θα συζητήσει.

Περιπτώσεις όπου το άλλο μέρος αποδέχθηκε την υποχρεωτική δικαιοδοσία του Δικαστηρίου μόνο για μία διαφορά ή σε χρόνο μικρότερο των δώδεκα μηνών από την κατάθεση της προσφυγής. Δεν είναι ασυνήθης πρακτική, για να ξέρει καθείς πού βαδίζει, χωρίς αιφνιδιασμούς και a la carte αποδοχή του δικαστηρίου.

Γιατί αναφέρονται αυτά; Με αφορμή και την επιστολή της Άγκυρας στον γ.γ. του ΟΗΕ, στην οποία δηλώνει ότι δεν αποκλείει ως μέσο διευθέτησης το Δικαστήριο, αλλά μόνον εφόσον προηγηθεί διάλογος για να συμφωνηθεί ποιες διαφορές θα παραπεμφθούν, υπενθυμίζοντας μία προς μία τις ελληνικές επιφυλάξεις στη δικαιοδοσία του Δικαστηρίου.

Γνωρίζαμε τις αλλαγές πλεύσης, γνωρίζαμε και τις τουρκικές διαθέσεις. Από πού πάνε για τη Χάγη, μ’ αυτές τις θέσεις;