Βιώσιμο χάρη στη βουτιά του κόστους δανεισμού

Η αναθεώρηση του ΑΕΠ από την Ελληνική Στατιστική Αρχή και η εκτόξευση του δείκτη χρέους ως προς το ΑΕΠ έρχεται σε μια κρίσιμη χρονική συγκυρία καθώς ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας προετοιμάζει τη νέα έκθεση βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους. Πλέον, έχει διαμορφωθεί ένα εντελώς διαφορετικό σκηνικό σε σχέση με το καλοκαίρι του 2018 όταν και παρουσιάστηκε η έκθεση βιωσιμότητας του χρέους βάσει της οποίας τέθηκαν και οι δημοσιονομικοί στόχοι για την περίοδο μέχρι το 2022 (3,5% του ΑΕΠ αλλά και μετά). Τι έχει αλλάξει;

1. Το ΑΕΠ υποχωρεί σε αισθητά χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με αυτά που εκτιμούσαν οι ερευνητές πριν από δύο χρόνια καθώς από τη μία είχαμε την πανδημία που βύθισε την οικονομία στην ύφεση και από την άλλη την αναθεώρηση της ΕΛΣΤΑΤ που έριξε το ΑΕΠ σε επίπεδα κάτω των 170 δισ. ευρώ. Προφανώς, οι συντάκτες της νέας έκθεσης βιωσιμότητας θα λάβουν υπόψη τους την ανάκαμψη που θα υπάρξει μόλις φύγει η πανδημία, αλλά και τις ευεργετικές επιπτώσεις που θα μπορεί να έχει η αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων. Σε κάθε περίπτωση, όμως, η βάση επί της οποίας γίνονται οι υπολογισμοί είναι πλέον διαφορετική.

2. Το χρέος ως απόλυτο μέγεθος βρίσκεται σε σαφώς υψηλότερα επίπεδα σε σχέση με αυτά

που θα περίμενε κανείς πριν από δύο χρόνια, καθώς τα ελλείμματα που προκαλεί ο κορονοϊός απαιτούν μεγαλύτερη προσφυγή στις αγορές προκειμένου να καλυφθούν τα κενά. Είναι σαφές ότι το χρέος ως απόλυτο μέγεθος θα συνεχίσει να αυξάνεται και το 2021, καθώς στην καλύτερη περίπτωση ο προϋπολογισμός θα κλείσει με ένα έλλειμμα γενικής κυβέρνησης της τάξεως του 1%-2%.

3. Ο πληθωρισμός θα είναι σαφώς χαμηλότερος σε σχέση με αυτόν που προέβλεπαν στα μέσα του 2018. Ήδη, η ύφεση έχει ρίξει τον δείκτη τιμών καταναλωτή στο -2%.

4. Η κυριότερη αλλαγή, ιδιαίτερα ευνοϊκή για την Ελλάδα αν ληφθεί υπόψη στο DSA (debt sustainablity analysis), έχει να κάνει με το κόστος δανεισμού το οποίο προϋπολογιζόταν στο 5% και έχει υποχωρήσει πλέον στο 1%-1,5% ακόμη και σε ορίζοντα 15ετίας. Η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα αυτή τη στιγμή διεθνώς που μπορεί να αναθεωρηθεί με τόσο έντονο τρόπο το κόστος δανεισμού της. Η αναθεώρηση προς τα κάτω του επιτοκίου επηρεάζει άμεσα τον δείκτη, που πλέον θεωρείται και ο πιο κρίσιμος προκειμένου να χαρακτηριστεί ένα χρέος ως βιώσιμο ή μη βιώσιμο. Αυτό είναι το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ. Όσο μικρότερο είναι το επιτόκιο τόσο ευνοϊκότερος είναι και ο συγκεκριμένος δείκτης.