Κοινά πρότυπα για τον καθορισμό ελάχιστου μισθού
Πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το πλαίσιο
Ένα κοινό ευρωπαϊκό πλαίσιο με ελάχιστα πρότυπα για τον καθορισμό του κατώτατου μισθού στα κράτη-μέλη που διαθέτουν σχετική νομοθεσία προβλέπει η χθεσινή πρόταση οδηγίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Η πρόταση της Κομισιόν κινείται στα όρια των αρμοδιοτήτων της, δεδομένου ότι ο καθορισμός και το ύψους του κατώτατου μισθού είναι αποκλειστικές αρμοδιότητες των κρατώνμελών. Απλώς, η Επιτροπή «πατάει» νομικά στον Ευρωπαϊκό Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, χωρίς να πηγαίνει μακριά γιατί γνωρίζει πως η πρότασή της θα οδηγηθεί σε αδιέξοδο όταν φτάσει στο Συμβούλιο.
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση σήμερα 21 κράτη-μέλη, και η Ελλάδα, έχουν θεσμοθετημένο κατώτατο μισθό, ενώ 6 χώρες (Σουηδία, Φινλανδία, Δανία, Αυστρία, Ιταλία, Κύπρος) δεν προβλέπουν κάτι τέτοιο με νόμο. Οι αποκλίσεις μεταξύ των χωρών-μελών είναι τεράστιες με τις δύο άκρες της ψαλίδας να κινούνται μεταξύ 312 ευρώ στη Βουλγαρία και 2.142 ευρώ στο Λουξεμβούργο, ενώ στην Ελλάδα ανέρχεται σε 758 ευρώ, σύμφωνα με τα στοιχεία της Εurostat (2020).
Το πρόβλημα δεν έχει να κάνει με το αν υπάρχει νομοθεσία ή όχι, αλλά ο τρόπος καθορισμού
των κατώτατων μισθών και το κατά πόσο συμμετέχουν ενεργά οι εργαζόμενοι στις διαπραγματεύσεις.
Να ζουν με αξιοπρέπεια
Η Επιτροπή, όπως τονίζει και στην ανακοίνωσή της, θέλει να διασφαλιστεί ότι οι εργαζόμενοι στην Ε.Ε. προστατεύονται από επαρκείς κατώτατους μισθούς που τους επιτρέπουν να ζουν με αξιοπρέπεια όπου κι αν εργάζονται. Όταν ορίζονται σε επαρκή επίπεδα, οι κατώτατοι μισθοί όχι μόνο έχουν ευεργετικό κοινωνικό αντίκτυπο, αλλά αποτελούν πηγή οικονομικών οφελών σε μεγαλύτερη κλίμακα, καθώς μειώνουν τις ανισότητες, συμβάλλουν στη στήριξη της εγχώριας ζήτησης και ενισχύουν τα εργασιακά κίνητρα, αναφέρει.
Η Κομισιόν διαπιστώνει ότι η πανδημία του κορονοϊού έχει επηρεάσει ιδιαίτερα τομείς που χαρακτηρίζονται από υψηλότερο ποσοστό εργαζομένων με χαμηλή αμοιβή, όπως καθαρισμός, λιανικό εμπόριο, υγειονομική και μακροχρόνια περίθαλψη και οικιακή φροντίδα.
Η προτεινόμενη οδηγία δημιουργεί ένα πλαίσιο ελάχιστων προτύπων για να καταστήσει τους κατώτατους μισθούς πιο κατάλληλους. Η πρόταση δεν υποχρεώνει τα κράτη-μέλη να θεσπίσουν έναν νόμιμο κατώτατο μισθό, ούτε θέτει ένα κοινό επίπεδο αυτού.
Όπως τονίζει η Επιτροπή, οι χώρες με υψηλή χρήση συλλογικών διαπραγματεύσεων έχουν συνήθως χαμηλότερο ποσοστό εργαζομένων με χαμηλή αμοιβή, χαμηλότερες μισθολογικές ανισότητες και υψηλότερους κατώτατους μισθούς. Η πρόταση της Επιτροπής αποσκοπεί συνεπώς στην προώθηση συλλογικών διαπραγματεύσεων για τους μισθούς σε όλα τα κράτημέλη.
Ο ρόλος των κοινωνικών εταίρων
Προκειμένου οι κατώτατοι μισθοί να κινούνται σε επαρκή επίπεδα, η πρόταση οδηγίας προβλέπει σαφή και σταθερά κριτήρια για τον καθορισμό τους και ενδεικτικές τιμές αναφοράς για την καθοδήγηση της αξιολόγησης της επάρκειας αυτών. Τα κράτη-μέλη καλούνται επίσης να διασφαλίσουν ότι οι κοινωνικοί εταίροι συμμετέχουν αποτελεσματικά στον καθορισμό και την ενημέρωση των νόμιμων κατώτατων μισθών.
Τέλος, η πρόταση προβλέπει την ενίσχυση της εφαρμογής και την παρακολούθηση της προστασίας που παρέχεται από τους κατώτατους μισθούς, όπως ορίζεται σε κάθε χώρα. Μάλιστα, θα απαιτείται από τα κράτη-μέλη να υποβάλουν ετήσιες εκθέσεις στην Επιτροπή με τα στοιχεία σχετικά με την προστασία που προσφέρουν οι κατώτατοι μισθοί.