«Προκαταβολή» ανάπτυξης ύψους 5 δισ. ευρώ το 2021
Χρήση διαθεσίμων αντί πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης
«Προίκα » 5 δισ. ευρώ στον προϋπολογισμό του 2021 από το Ταμείο Ανάκαμψης με στόχο να επιστρέψουμε στην ανάπτυξη. Με αυτόν τον τρόπο αναμένεται να αρχίσει να αποτυπώνεται στην πράξη η επίδραση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης στην ελληνική οικονομία. Από το συνολικό κονδύλι των 32 δισ. ευρώ που προορίζονται για την Ελλάδα, στον προϋπολογισμό που κατατίθεται σήμερα στη Βουλή αναμένεται ότι θα εγγραφεί κονδύλι της τάξεως των 5 δισ. ευρώ.
Πρόκειται για πόρους που ακόμη και αν καθυστερήσουν να εκταμιευτούν, λόγω των καθυστερήσεων που παρατηρούνται στην Ευρώπη με τελευταίο παράδειγμα το βέτο Ουγγαρίας και Πολωνίας στον πολυετή προϋπολογισμό της Ε.Ε., η κυβέρνηση θα τους ρίξει στην αγορά αξιοποιώντας τα ταμειακά διαθέσιμα, προσβλέποντας φυσικά στο ότι θα υπάρξουν οι αντίστοιχες εκταμιεύσεις κάποια στιγμή μέσα στο 2021. Ουσιαστικά, μέσα στο επόμενο έτος θα πρέπει να μπουν οι βάσεις για μια σειρά από μεγάλες παρεμβάσεις που θέλει να χρηματοδοτήσει η χώρα μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης. Κι όπως τόνισε χθες ο πρωθυπουργός στην τηλεδιάσκεψη που πραγματοποιήθηκε με αφορμή την κατάθεση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης στην Ε.Ε., οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης είναι αυτοί που θα χρηματοδοτήσουν μια σειρά από έργα μεγάλης εθνικής σημασίας όπως τα ακόλουθα:
1. Η ολοκλήρωση του οδικού άξονα Ε65.
2. Η κατασκευή του βόρειου οδικού άξονα στην Κρήτη.
3. Η ηλεκτρική διασύνδεση των νησιών με την ηπειρωτική Ελλάδα.
4. Η ενεργειακή αναβάθμιση τουλάχιστον 60.000 κατοικιών σε ετήσια βάση μέσω προγραμμάτων αντίστοιχων του «Εξοικονομώ».
5. Η πλήρης ψηφιοποίηση της
Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων ώστε να γίνει πλήρως «ηλεκτρονική» η εφορία.
6. Η χρηματοδότηση τοπικών πολεοδομικών σχεδίων.
7. Η διαμόρφωση ενός νέου πλαισίου επαγγελματικής εκπαίδευσης που θα καλύψει το κενό της χώρας σε ανταγωνιστικότητα συγκριτικά με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες.
Ο στόχος για επενδύσεις
Η ενσωμάτωση των κονδυλίων στον προϋπολογισμό του 2021 γίνεται προκειμένου να φανεί ότι το Εθνικό Σχέδιο Δράσης δεν είναι ακόμη ένα σχέδιο επί χάρτου, αλλά ένα πρόγραμμα το οποίο θα έχει άμεσο αντίκτυπο στην οικονομία. Το διακύβευμα είναι μεγάλο, καθώς, δεδομένου ότι τα 19 από τα συνολικά 32 δισ. ευρώ είναι επιδοτήσεις, δημιουργείται η ευκαιρία να χρηματοδοτηθούν επενδύσεις με μεγάλο «πολλαπλασιαστή» (δηλαδή αναλογικά μεγαλύτερο όφελος για την οικονομία συγκριτικά με τους
πόρους που διατίθενται) χωρίς αντίστοιχη επιβάρυνση του δημοσίου χρέους.
Το μοντέλο του Ταμείου είναι τελείως διαφορετικό από το ΕΣΠΑ και τα άλλα ευρωπαϊκά Ταμεία, όπως έχει σημειώσει και ο επικεφαλής του όλου εγχειρήματος, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης. Το ΕΣΠΑ, για παράδειγμα, αποτελείται από έργα και προγράμματα που υλοποιούνται στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών και εθνικών στόχων και αποπληρώνονται όταν υλοποιηθούν στη βάση της πιστοποίησης των σχετικών πληρωμών, εντός μιας δεκαετίας από την έναρξή του. Το Next Generation EU συνδυάζει μεταρρυθμίσεις με επενδύσεις και η αποπληρωμή του γίνεται στη βάση ποσοτικών στόχων (targets) και οροσήμων (milestones), η αποτελεσματική και έγκαιρη υλοποίηση των οποίων οδηγεί σε αντίστοιχες εκταμιεύσεις στη βάση ενός εγκεκριμένου προϋπολογισμού. Το ΕΣΠΑ έχει μεγάλη ευελιξία και άφθονο διαθέσιμο χρόνο. Από τον αρχικό σχεδιασμό μέχρι την τελευταία πληρωμή περνά σχεδόν μια δεκαετία. Στο Next Gen δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο. Το πρόγραμμα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί επί της ουσίας στο σύνολό του στον μισό χρόνο σε σχέση με το ΕΣΠΑ και οι δυνατότητες αναθεώρησής του είναι εξαιρετικά περιορισμένες.
Με βάση αυτά τα δεδομένα, όλο το βάρος έχει πέσει στον αρχικό σχεδιασμό. Το κείμενο που αναμένεται να δοθεί την προσεχή Δευτέρα στη δημοσιότητα -όπως ανέφερε χθες ο πρωθυπουργός θα τεθεί για έναν μήνα σε δημόσια διαβούλευση- θα προβλέπει την ανάληψη ενεργού ρόλου και από τον ιδιωτικό τομέα, ο οποίος σε πολλές από τις δράσεις του προγράμματος θα κληθεί να βάλει «πλάτη» με δικά του κονδύλια. Ουσιαστικά, σε πολλές περιπτώσεις θα προβλέπεται το μοντέλο επιδότησης του ιδιωτικού τομέα από το κράτος, προκειμένου να προχωρήσουν ιδιωτικές επενδύσεις.
Όπως τόνισε χθες ο πρωθυπουργός στην τηλεδιάσκεψη που πραγματοποιήθηκε με αφορμή την κατάθεση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης στην Ε.Ε., οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης είναι αυτοί που θα χρηματοδοτήσουν μια σειρά από έργα μεγάλης εθνικής σημασίας.