Ο πονοκέφαλος του ελβετικού φράγκου
Οι χώρες της Ε.Ε. αναζητούν λύση για τα δάνεια που έχουν συναφθεί με το συγκεκριμένο νόμισμα
Γρίφος άλυτος για πολλούς δανειολήπτες σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες παραμένει η αντιμετώπιση της ανατίμησης του ελβετικού φράγκου και οι συνέπειές της στο κόστος εξυπηρέτησης των δανείων και κυρίως των στεγαστικών, προκαλώντας τεράστια προβλήματα σε χιλιάδες νοικοκυριά.
Η Πολωνία και η Ελλάδα δεν έχουν λάβει ουσιαστικά μέτρα να βοηθήσουν τους καταναλωτές με δάνεια σε ελβετικό φράγκο. Η ΕΛΛΑΔΑ ανήκει στην κατηγορία εκείνων των χωρών μελών της Ε.Ε. που ούτε τα δικαστήρια πρόκριναν δυναμική ερμηνεία των σχετικών κοινοτικών οδηγιών για τα δάνεια σε ξένο νόμισμα ούτε στάθηκε δυνατή η θεσμοθέτηση ανακουφιστικών μέτρων τα οποία θα καθόριζαν μια συγκεκριμένη ισοτιμία-κλειδί προκειμένου τα νοικοκυριά να μην υπερχρεώνονται. Η τρέχουσα άνοδος των επιτοκίων του ελβετικού φράγκου έχει καταστήσει το νόμισμα τόσο ελκυστικό για επένδυση που αυτό κοντεύει να αποκτήσει ισοτιμία ίδια με το ευρώ, ενισχύοντας, ωστόσο, τόσο πολύ το κόστος των δανείων ώστε ακόμη και εκείνοι που τα εξυπηρετούν κανονικά είναι σχεδόν βέβαιο πως σε κάποιο βαθμό θα σταματήσουν τη σχετική εξυπηρέτηση. Μάλιστα, λένε ότι τα νέα κόκκινα δάνεια θα προκύψουν εν πολλοίς από τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο.
Κρατικές παρεμβάσεις
Μια σειρά από χώρες με πρώτη την Ουγγαρία πέρασαν έναν νόμο που πήρε ως ισοτιμία-κλειδί αυτήν της 7ης Νοεμβρίου 2014 ανεξαρτήτως της ισοτιμίας όταν έγινε ο δανεισμός. Το παράδειγμα με παραλλαγές ακολούθησαν η Κροατία, η Κύπρος, το Μαυροβούνιο, η Ρουμανία και η Σερβία. Βεβαίως, την εποχή που πέρασε το θεσμικό αυτό πλαίσιο οι περισσότερες από τις παραπάνω χώρες είχαν τοπικό νόμισμα.
Τον περασμένο Φεβρουάριο η Σλοβενική Βουλή ψήφισε νόμο ο οποίος υποχρεώνει τις τράπεζες
να μοιράζονται τμήμα του φορτίου από το αυξανόμενο κόστος των δανείων που είναι σε ελβετικό φράγκο.
Ειδικότερα, περιορίζει το ύψος της αύξησης από την ισοτιμία φράγκου/ευρώ που μπορεί να περνά στους δανειολήπτες και επηρεάζει όλες τις συμφωνίες και τις δανειακές συμβάσεις που έχουν υπογραφεί από τα μέσα του 2004 ως τα τέλη του 2010, ακόμη και για εκείνα τα δάνεια που είχαν πλήρως εξοφληθεί. Επίσης προβλέπει πέναλτι για τις τράπεζες που δεν συμμορφώνονται.
Οι τράπεζες χαρακτηρίζουν παράνομη τη νομοθετική παρέμβαση και προσέφυγαν στο συνταγματικό δικαστήριο.
Στην Πολωνία, το 2008, μία σύσταση της αρχής εποπτείας απαιτούσε από τις τράπεζες να επιτρέπουν στους καταναλωτές να ξεπληρώνουν τα δάνεια σε ξένο νόμισμα. Αυτό εφαρμόστηκε από την 1η Ιουλίου 2009. Οι τράπεζες ζήτησαν υπερβολικά τέλη και ελάχιστοι καταναλωτές επωφελήθηκαν.
Η Πολωνία υιοθέτησε το antispread act προκειμένου να αντιμετωπίσει τα δάνεια σε ξένο νόμισμα επιτρέποντας στους καταναλωτές να πληρώνουν δόσεις σε ξένο νόμισμα. Έτσι αγόρασαν ελβετικά φράγμα ή ευρώ στην αγορά αντί να δεχθούν τα επιτόκια των τραπεζών. Η Πολωνία και η Ελλάδα, πάντως, δεν έχουν λάβει
ουσιαστικά μέτρα να βοηθήσουν τους καταναλωτές.
Τον Απρίλιο του 2019 το Ανώτατο Ελληνικό Δικαστήριο απέρριψε μια κίνηση η οποία ζητούσε να αποπληρώσουν σε ευρώ σύμφωνα με τη συναλλαγματική ισοτιμία την εποχή που πήραν το δάνειο.
Το Ελληνικό Δικαστήριο απέρριψε το αίτημα κρίνοντας ότι οι τράπεζες είχαν δώσει επαρκείς προειδοποιήσεις για τον κίνδυνο λήψης δανείου σε ελβετικό νόμισμα.
Σύμφωνα, δε, με τη σύνοψη υπόθεσης των δανείων σε ελβετικό φράγκο, που εκδικάσθηκε στο ευρωπαϊκό δικαστήριο, τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο έγιναν πολύ δημοφιλή σε μια σειρά από χώρες της Ε.Ε. συμπεριλαμβανομένων Ελλάδας, Κροατίας, Ουγγαρίας, Αυστρίας, Πολωνίας, Ρουμανίας και Σλοβενίας, καθώς και δύο χωρών μη μελών, του Μαυροβουνίου και της Σερβίας.
Ως αποτέλεσμα της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης η συναλλαγματική ισοτιμία του φράγκου και των εθνικών νομισμάτων κάποιων χωρών, αλλά και του ευρώ αυξήθηκε παγιδεύοντας τους καταναλωτές.
Συχνά οι καταναλωτές βρέθηκαν υποχρεωμένοι να πληρώνουν διπλή αξία δανείου και να μην μπορούν να ξεφύγουν από τις δυσμενείς συμβάσεις πουλώντας το ακίνητο που είχαν αγοράσει, καθώς αυτό θα κάλυπτε μόνον ένα μέρος του χρέους τους.