Διχασμός για τα Δυτικά Βαλκάνια
ΟΛΑ ΔΕΙΧΝΟΥΝ ότι οι ηγέτες της Ε.Ε. θα αποδώσουν τελικά το «καθεστώς υποψήφιας χώρας» στην Ουκρανία, αλλά και στη Μολδαβία. Βέβαια, πολλές εθνικές κυβερνήσεις προειδοποιούν ότι η όλη διαδικασία «μπορεί να διαρκέσει 15 έως 20 χρόνια» μέχρι την πλήρη ένταξη των δύο χωρών.
ΑΛΛΟΣ είναι όμως «ο ελέφαντας στο δωμάτιο»: Τι γίνεται με τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, που περιμένουν στον προθάλαμο της Ε.Ε., με ή χωρίς «καθεστώς υποψήφιας χώρας», αλλά χωρίς να κάνουν βήμα προς την πλήρη ένταξη; Η Αλβανία και η Βόρεια Μακεδονία θεωρούνται επισήμως «υποψήφιες χώρες», αλλά ακόμη δεν έχουν αρχίσει ενταξιακές διαπραγματεύσεις. Με τη Σερβία και το Μαυροβούνιο οι διαπραγματεύσεις είχαν ξεκινήσει, αλλά δεν προχωρούν. Η Βοσνία-Ερζεγοβίνη και το Κόσοβο απέχουν πολύ ακόμη από το «καθεστώς υποψήφιας χώρας».
ΣΕ ΕΝΔΕΙΞΗ διαμαρτυρίας για τη στασιμότητα των τελευταίων ετών, ο πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς έλεγε την Τρίτη ότι τόσο ο ίδιος όσο και οι ομόλογοί του στην Αλβανία και τη Βόρεια Μακεδονία σκέπτονται να μποϊκοτάρουν τη Σύνοδο Κορυφής Ε.Ε.-Δυτικών Βαλκανίων. Τελικά, αποφάσισαν να παραστούν. Ο πρωθυπουργός της Αλβανίας Έντι Ράμα επιβεβαίωσε, μέσω Twitter, τη συμμετοχή των τριών χωρών, που θέλουν να εκφράσουν τις απόψεις τους «για τα ανοιχτά Βαλκάνια που προάγουν το πνεύμα της Ευρώπης και για την ομηρία μας από τη Βουλγαρία, που το καταστρέφει...». Η Βουλγαρία -που οδηγείται σε νέες πρόωρες εκλογέςμπλοκάρει
την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με τη Βόρεια Μακεδονία, που έλαβε «καθεστώς υποψήφιας χώρας» πριν από 17 χρόνια.
ΚΙ ΟΜΩΣ, πρέπει να υπάρχει λύση για τα Δυτικά Βαλκάνια, δηλώνει η Ολλανδέζα ευρωβουλευτής της πολιτικής ομάδας των Φιλελευθέρων (Renew Europe) Σόφι Ίντφελντ. «Κινδυνεύουμε να χάσουμε όλους αυτούς τους ανθρώπους, ενώ την ίδια στιγμή η Ρωσία και η Κίνα ανοίγουν πόρτες και κερδίζουν συμπάθειες». Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί στις Βρυξέλλες η όλο και πιο προφανής φιλορωσική πολιτική της Σερβίας. Γι’ αυτό η φιλελεύθερη ευρωβουλευτής, αλλά και οι Πράσινοι στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προτείνουν να συμφωνηθεί ένας «οδικός χάρτης» για την προσχώρηση των Δυτικών Βαλκανίων.
Η ΑΠΟΨΗ αυτή πλησιάζει τη θέση της Αυστρίας. Η κεντρική ιδέα είναι ότι στους τομείς που οι υποψήφιες χώρες ανταποκρίνονται στα κριτήρια ένταξης, για παράδειγμα στην ενέργεια ή στις μεταφορές, θα πρέπει και να αντιμετωπίζονται ως μέλη. Δεν έχει απορριφθεί πάντως και η παλαιότερη πρόταση του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν: να δοθεί δυνατότητα σύνδεσης, υποδεέστερη μεν της πλήρους ένταξης, αρκετά ελκυστική δε, ώστε να τους διατηρήσει σε ευρωπαϊκή τροχιά. Είναι ρεαλιστική αυτή η προοπτική; Μάλλον όχι, υποστηρίζει η Τινατίν Ακβλεντιανί, ερευνήτρια στο Κέντρο Μελετών Ευρωπαϊκής Πολιτικής (CEPS). «Περισσότερη σαφήνεια χρειαζόμαστε, όχι περισσότερη σύγχυση».