Η εξορυκτική βιομηχανία μέρος του νέου ενεργειακού μοντέλου Τι προτείνει ο ΣΜΕ για έρευνα, οριοθέτηση και νομοθέτηση κοιτασμάτων
Σε πλήρη ανατροπή των μέχρι τώρα δεδομένων στην έρευνα, στον εντοπισμό, στην οριοθέτηση και τη νομοθέτηση κοιτασμάτων των ορυκτών πρώτων υλών οδηγεί η ενεργειακή κρίση και το νέο ενεργειακό πρότυπο που συνεπάγεται.
ΤΑ ΕΚΑΤΟ εκατομμύρια μπαταρίες που θα κινούν τα ηλεκτρικά οχήματα της Ε.Ε. μέχρι το 2035 χρειάζονται οκτώ με δέκα εκατομμύρια τόνους μετάλλων. Σύμφωνα με τον β’ αντιπρόεδρο του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων και διευθύνοντα σύμβουλο ΓΕΩΕΛΛΑΣ ΑΜΜΑΕ, Κων/νο Γιαζιτζόγλου, η πρόσφατη απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την ολοκληρωτική απαγόρευση των θερμικών κινητήρων στα νέα οχήματα, καθώς και οι σημαντικότατες επενδύσεις στις υποδομές που πρέπει να γίνουν σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα λόγω κάλυψης των κλιματικών στόχων αναμένεται να ανατρέψουν δραματικά προς τα πάνω την εκτίμηση της McKinsey για την αύξηση της ζήτησης των μετάλλων και ορισμένων ορυκτών.
Η σχετική μελέτη μιλούσε για αυξήσεις από 200% έως 700% στη ζήτηση, βασιζόμενη στους προηγούμενους -χαμηλότερουςστόχους για το NetZero.
Όπως τονίζει ο κ. Γιαζιτζόγλου, ο εξορυκτικός κλάδος έχει ουσιαστική συμμετοχή στην πράσινη μετάβαση, αν και οι Βρυξέλλες αρνούνται πεισματικά την ένταξη της εξορυκτικής δραστηριότητας σε εκείνες που είναι σημαντικές για την επίτευξη των στόχων της πράσινης μετάβασης και άρα πρέπει να ενισχυθούν (EU Taxonomy), γεγονός που είναι επιεικώς οξύμωρο, αν δεν είναι και επικίνδυνα αφελές ή ύποπτο. Προφανώς, η κρατούσα άποψη είναι ότι όσο περισσότερα μέταλλα παραχθούν εκτός Ε.Ε. τόσο το καλύτερο. Για ποιον άραγε;
Ενεργειακός πόρος
Υπό τις εξελίξεις αυτές στη νομοθετημένη προτεραιότητα των
ορυκτών πρώτων υλών εστίασε ο Σύνδεσμος Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων, εκπροσωπούμενος από τον πρόεδρό του Αθανάσιο Κεφάλα, κατά τη συνεδρίαση της Διαρκούς Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής με αντικείμενο τις διατάξεις του νομοσχεδίου «Εκσυγχρονισμός της αδειοδοτικής διαδικασίας Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας κ.λπ.». Σύμφωνα με τον ΣΜΕ, η εξορυκτική βιομηχανία αποτελεί μέρος του νέου ενεργειακού μοντέλου. Επιπλέον τα κοιτάσματα και οι αδειοδοτημένες ορυκτές πρώτες ύλες αποτελούν εν δυνάμει και ενεργειακό πόρο, μιας και συμμετέχουν στο νέο ενεργειακό υπόδειγμα της Ε.Ε. και της Ελλάδας.
Ο κ. Κεφάλας τόνισε κατ’ αρχάς ότι οι αδειοδοτούμενες εγκαταστάσεις των ΑΠΕ θα πρέπει να μην απαξιώνουν κοιτάσματα Ορυκτών Πρώτων Υλών. Και επεσήμανε πως με βάση την ισχύουσα νομοθεσία και ειδικά στον Ν. 2837/2000, «ο χώρος στον οποίο εντοπίζεται κοίτασμα μεταλλευτικών, βιομηχανικών ορυκτών και μαρμάρων θεωρείται εκ του νόμου χωροθετημένος»,
οπότε έχει προτεραιότητα σε σχέση με τη χωροθέτηση οποιασδήποτε άλλης δραστηριότητας. Σύμφωνα με τον ΣΜΕ, αυτό πρέπει να συμπεριληφθεί και στο συζητούμενο νομοσχέδιο, ώστε να αποφευχθούν μελλοντικές συγκρούσεις χρήσεων γης. Για τον ίδιο λόγο ο κ. Κεφάλας επισήμανε ότι πρέπει να τηρούνται αποστάσεις ασφαλείας των ΑΠΕ από λειτουργούντα λατομεία-μεταλλεία και αυτό να θεσμοθετηθεί και στο συγκεκριμένο νομοσχέδιο.
Αναφερόμενος και στον λατομικό νόμο 4512/2018, ο κ. Κεφάλας επισήμανε τον θετικό χαρακτήρα τους και αναφέρθηκε στην αναγνώριση της ορθής παράτασης, λόγω της πανδημίας, των ερευνητικών εργασιών και των διαδικασιών μίσθωσης λατομείων. Επίσης εστίασε στην επίλυση από τις προτεινόμενες διατάξεις του χρονίζοντος ζητήματος των εγγυητικών επιστολών διασφάλισης συμφερόντων δημοσίου, η οποία όμως πρέπει να συνδυασθεί με τις προτάσεις του Συνδέσμου για τον εξορθολογισμό του κόστους.
Επιπλέον σημαντική είναι η απολύτως αναγκαία πρόβλεψη για τις επεκτάσεις λατομικού χώρου μέσα σε υπάρχουσα λατομική περιοχή, που οδηγεί σε αξιοποίηση του αποθεματικού δυναμικού με μικρότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα, αλλά με τους ίδιους αρχικούς όρους μίσθωσης, ενώ στα θετικά προσμετρούνται και οι διατάξεις για την αδειοδότηση των εξορυκτικών εγκαταστάσεων.
Οι Βρυξέλλες αρνούνται πεισματικά την ένταξη της εξορυκτικής δραστηριότητας στις σημαντικές για την επίτευξη των στόχων της πράσινης μετάβασης που πρέπει να ενισχυθούν.