Συμφιλιώνοντας τη γνώση με την εργασία
ΣΤΟ ΚΛΕΙΣΙΜΟ ενός πρώτου σημαντικού κύκλου μεταρρυθμίσεων και θεσμικών παρεμβάσεων, είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι η επαγγελματική κατάρτιση έφτασε να βρει ξανά τη θέση και την προτεραιότητά της στους κυβερνητικούς σχεδιασμούς και στις δημόσιες πολιτικές. Ξεπερνώντας μια υπερδεκαετή περίοδο σκληρής δοκιμασίας των παραγωγικών δυνατοτήτων και των κοινωνικών αντοχών, μεθοδικά και βάσει καίριων στρατηγικών επιλογών, διαμορφώθηκε ένα ολοκληρωμένο και συνεκτικό θεσμικό πλαίσιο δημόσιας ρύθμισης και αποτελεσματικής λειτουργίας των δομών διά βίου μάθησης στη χώρα μας. Εστιάζοντας στο πεδίο της επαγγελματικής κατάρτισης, ο ολικός επανασχεδιασμός των ΙΕΚ ως σύγχρονων μονάδων επαγγελματικής κατάρτισης και ο εξοπλισμός τους με νέα μεθοδολογικά εργαλεία και θεσμικές δυνατότητες αποτελούν υπόδειγμα καίριας και αποφασιστικής πολιτικής παρέμβασης υψηλών προσδοκιών και ρεαλιστικών στόχων. Γενικότερα, μετά από δεκαετίες διστακτικών, αλυσιτελών και κάποιες φορές -απλά- ανεφάρμοστων πολιτικών, ένα ολοκληρωμένο εθνικό σύστημα επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης αρχίζει να αποκτά αναγνωρίσιμη μορφή, λειτουργική δομή και επιχειρησιακή στόχευση. Ωστόσο, η θετική αποτίμηση των όσων σχεδιάστηκαν και πλέον υλοποιούνται στο πεδίο της αρχικής κατάρτισης θα ήταν άδικο αν μας έπειθε για την πρόωρη ολοκλήρωση του έργου που υπολείπεται. Θα ήταν άδικο αν μας περιόριζε στη δυνατότητά μας να αναγνωρίσουμε το επόμενο κεντρικό διακύβευμα, την επόμενη μεγάλη πρόκληση που θα άξιζε να δεσμεύσει όλο το ενδιαφέρον και τις δυνατότητές μας.
ΤΟ ΚΥΡΙΑΡΧΟ ελληνικό παραγωγικό πρότυπο δεν έχει καταφέρει να συναρθρώσει αποτελεσματικά τη μάθηση με την εργασία, περιορίζοντας αποπνικτικά τον ορίζοντα και τη λειτουργία της γνώσης ως διαθέσιμου ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος των επιχειρήσεων. Η έρευνα, η καινοτομία, η κατάρτιση δεν έχουν βρει ουσιαστικά τη θέση τους. Η 4η Βιομηχανική Επανάσταση δεν μας βρήκε έτοιμους να αξιοποιήσουμε δυνατότητες και ευκαιρίες στις
οποίες οι προηγμένες ευρωπαϊκές χώρες επενδύουν εδώ και δεκαετίες.
Η ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗ επαγγελματική κατάρτιση είναι η σύνθετη κοινωνική λειτουργία που αξιοποιεί τη γνώση που παράγεται από και για την εργασία, αποδίδοντάς τη στην οικονομική παραγωγή, πριν τη διαχύσει στην ευρύτερη κοινότητα. Είναι ο κοινωνικός και οικονομικός μετασχηματιστής που μπορεί και μεσολαβεί αποτελεσματικά ανάμεσα στην εργασία και τη μάθηση, καθορίζοντας σε μεγάλο βαθμό την ποιότητα των παραγωγικών σχέσεων, αλλά και την αποδοτικότητα επιχειρηματικών εγχειρημάτων που βασίζονται στην καινοτομία και την παραγωγή υψηλής τεχνογνωσίας. Με άλλα λόγια, είναι το αναγκαίο συστατικό κάθε παραγωγικού προτύπου που θέλει να δικαιώσει προσδοκίες και να απελευθερώσει δυνατότητες τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τους εργαζόμενους. Η διακηρυγμένη φιλοδοξία μετάβασης της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας σε ένα τέτοιο σύγχρονο παραγωγικό πρότυπο θέτει με επείγοντα τρόπο το ζήτημα της ανάδειξης της συνεχιζόμενης επαγγελματικής
κατάρτισης ως νέου κεντρικού πολιτικού διακυβεύματος. Ως ικανής και αναγκαίας συνθήκης κάθε σύγχρονου παραγωγικού μετασχηματισμού που θέλει να βασίζεται στην οικονομία της γνώσης και στην παραγωγή καινοτόμων ποιοτικών προϊόντων και υπηρεσιών.
ΜΙΑ ΝΕΑ φιλόδοξη δημόσια πολιτική για τη συνεχιζόμενη επαγγελματική κατάρτιση είναι αναγκαίο να υιοθετήσει κατευθύνσεις και να θέσει στόχους που να μπορούν να οδηγήσουν σε ευρείες κοινωνικές συναινέσεις που θα εμπνεύσουν συνεκτικές και συνεπείς θεσμικές παρεμβάσεις. Συνοπτικά θα μπορούσαμε να ορίσουμε κάποιες από αυτές:
ΝΑ ΑΠΟΔΕΧΤΟΥΜΕ τον δυναμικό χαρακτήρα και τη μετασχηματιστική λειτουργία της συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης σε οικονομικό, κοινωνικό και πολιτισμικό επίπεδο. Μια νέα κουλτούρα επιχειρηματικότητας οφείλει να συναντήσει τα χαρακτηριστικά της νέας κουλτούρας απασχόλησης που φέρουν οι νεότερες γενιές εργαζομένων.
ΝΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΟΥΜΕ αποφασιστικά τις επιχειρήσεις στην κρίσιμη μετάβασή τους προς νέους τρόπους παραγωγής, όπου η ποιότητα και τεχνογνωσία θα αποτελούν τα κύρια ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα. Η προτεραιοποίηση
επιχειρηματικών επενδύσεων στην έρευνα, την ανάπτυξη και την κατάρτιση να βρει την ουσιαστική στήριξη δημόσιων πολιτικών ενθάρρυνσης.
ΝΑ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΗΣΟΥΜΕ τα κανάλια και τους διαύλους διάχυσης της εμπειρίας και της τεχνογνωσίας μεταξύ των γενεών. Η αποκατάσταση των διαγενεακών σχέσεων και ισορροπιών στις επιχειρήσεις προϋποθέτει την αμφίπλευρη δράση για την αύξηση της απασχολησιμότητας τόσο των νέων όσο και των εμπειρότερων εργαζόμενων. Στόχος, η μετάδοση της εργασιακής εμπειρίας στους νεότερους, αλλά και η εξοικείωση με την καινοτομία των περισσότερο έμπειρων.
ΝΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΟΥΜΕ την κοινωνική και οικονομική σημασία της γνώσης που παράγει το ανθρώπινο δυναμικό, οι εργαζόμενοι, κάθε στιγμή και σε κάθε τόπο δουλειάς. Η γενναία ποιοτική αναβάθμιση των προσφερόμενων θέσεων εργασίας αποτελεί προϋπόθεση αύξησης της παραγωγικότητας, αλλά και έμπρακτη αναγνώριση της συνεισφοράς των εργαζομένων στις επιχειρήσεις σε επίπεδο γνώσεων και δεξιοτήτων.
Να υποστηρίξουμε αποφασιστικά τις επιχειρήσεις στην κρίσιμη μετάβασή τους προς νέους τρόπους παραγωγής.
ΝΑ ΚΑΤΑΣΤΗΣΟΥΜΕ τη συνεχιζόμενη επαγγελματική κατάρτιση αποτελεσματικό εργαλείο άμβλυνσης και αντιστάθμισης των κοινωνικών ανισοτήτων. Η συνεχιζόμενη επαγγελματική κατάρτιση αποτελεί προνομιακό πεδίο στοχευμένων δράσεων κοινωνικής ένταξης για τους πλέον κοινωνικά ευάλωτους πληθυσμούς, αλλά και πεδίο αντιστάθμισης εκπαιδευτικών ελλειμμάτων και κοινωνικών διαφορών.
ΣΕ ΚΑΘΕ περίπτωση, και ακριβώς στη φάση μετάβασης στην οποία βρίσκεται η ελληνική κοινωνία και οικονομία, η αξιοποίηση των δυνατότητων που παρέχει σε ευρωπαϊκό επίπεδο μια συγκυρία ποιοτικής αναβάθμισης της εργασίας, δεν μπορεί να παρακαμφθεί. Η ανάδειξη της γνώσης και της μάθησης σε κύριους παράγοντες της παραγωγικής λειτουργίας των επιχειρήσεων αποτελεί θεμελιακή προϋπόθεση κάθε νέου παραγωγικού προτύπου αντίστοιχου των προσδοκιών της ελληνικής κοινωνίας σήμερα.