Ποιες αντιξοότητες υψώνουν σοβαρά εμπόδια για τη νέα επιχειρηματικότητα

Χαμηλές οι επιδόσεις της Ελλάδας σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όπως προκύπτει από έρευνα του ΙΟΒΕ

Ένα δυσμενές περιβάλλον στους τομείς της χρηματοδότησης, της γραφειοκρατίας, των υποδομών, της εκπαίδευσης καλούνται να αντιμετωπίσουν οι Έλληνες νέοι επιχειρηματίες, όπως προκύπτει από την πρόσφατη έρευνα του ΙΟΒΕ. Η ΕΡΕΥΝΑ του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών πραγματοποιήθηκε από εμπειρογνώμονες στο πλαίσιο του διεθνούς ερευνητικού προγράμματος

Global Entrepreneurship Monitor (GEM) και συγκρίνει τις συνθήκες επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα, μεταξύ 17 χωρών. Στη συντριπτική πλειονότητα, η χώρα μας υπολείπεται του ευρωπαϊκού μέσου όρου και κατατάσσεται στις τελευταίες θέσεις ως προς το επιχειρηματικό περιβάλλον.

Πηγές χρηματοδότησης

Όπως αναφέρεται στην έρευνα του ΙΟΒΕ, αναφορικά με την επάρκεια πηγών για τη χρηματοδότηση επιχειρηματικών εγχειρημάτων και συγκεκριμένα τη χρηματοδότηση μέσω μετοχικού κεφαλαίου, παραδοσιακών πηγών χρηματοδότησης όπως ο τραπεζικός δανεισμός αλλά και κρατικές επιδοτήσεις, η Ελλάδα συγκεντρώνει μέσο όρο μόλις 4,4, επίδοση που την κατατάσσει στην τελευταία θέση, όταν ο αντίστοιχος δείκτης στην Ε.Ε. ανέρχεται στο 5,4. Τις υψηλότερες επιδόσεις σημειώνουν η Φινλανδία και η Ολλανδία με μέσο όρο 7,1 και 6,3 αντίστοιχα. Αν και πρόκειται για παραδοσιακούς τρόπους δανεισμού, φαίνεται ότι η Ελλάδα υστερεί σημαντικά σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Αναφορικά με τη χρηματοδότηση μέσω επιχειρηματικών κεφαλαίων συμμετοχών (venture capitals), επενδυτικών αγγέλων (business angels) αλλά και από άτυπους επενδυτές (οικογένεια, συνάδελφοι, φίλοι), η Ελλάδα συγκεντρώνει μέσο όρο 4,7, σε χαμηλότερα επίπεδα από την Ε.Ε. (5,1). Την υψηλότερη θέση στην κατάταξη καταλαμβάνει η Φινλανδία, μια χώρα με έντονη επιχειρηματική δραστηριότητα, με μέσο όρο 6,9, ενώ σε ελαφρώς χαμηλότερα επίπεδα ακολουθούν οι ΗΠΑ (6,7). Τις χαμηλότερες επιδόσεις καταγράφουν η Κύπρος (3,6) και οι Ρουμανία, Πολωνία με μέσο όρο 4,4.

Η χρήση crowdfunding

Η εικόνα φαίνεται να είναι σημαντικά διαφορετική, με τα ευρήματα να προκαλούν ανησυχία, σχετικά με τον τραπεζικό δανεισμό, τον πληθοπορισμό (crowdfunding) και την άντληση κεφαλαίων μέσω της αρχικής εισαγωγής νέων επιχειρήσεων στο χρηματιστήριο. Αναλυτικά, η χώρα μας συγκεντρώνει μέσο όρο μόλις 2,9, επίδοση που την κατατάσσει στην προτελευταία θέση μεταξύ των χωρών, πάνω μόνο από την Κύπρο (2,1), και σε μεγάλη απόσταση από την Ε.Ε. (4,3).

Η χρηματοδότηση επιχειρήσεων εκτός των παραδοσιακών μορφών, δηλαδή των τραπεζικών δανείων ή ακόμα και των κρατικών επιδοτήσεων, μπορεί να αφορά σύγχρονους μηχανισμούς, όπως ο πληθοπορισμός, οι επαγγελματίες business angels ή ακόμα και venture funds. Ωστόσο, παρά την πληθώρα χρηματοδοτικών εργαλείων στη χώρα μας, η διαθεσιμότητα και πιθανόν και η πρόσβαση σε αυτά κρίνεται από τους εμπειρογνώμονες περιορισμένη.

Θα πρέπει να σημειωθεί, ωστόσο, ότι πρόκειται για ένα ζήτημα που ενδεχομένως αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για την ανάπτυξη νέων εγχειρημάτων όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά συνολικά τόσο σε ευρωπαϊκές όσο και σε διεθνείς αγορές, καθώς η χρηματοπιστωτική κρίση έχει επηρεάσει δυσμενώς το επιχειρηματικό περιβάλλον στις περισσότερες χώρες.

Νεοφυείς επιχειρήσεις

Οι εμπειρογνώμονες κλήθηκαν να αξιολογήσουν και τον βαθμό διευκόλυνσης χρηματοδότησης αναφορικά με τη διάθεση και την πρόσβαση σε κεφάλαια για τη

στήριξη των νεοϊδρυθεισών επιχειρήσεων, αλλά και γενικότερα τη χρηματοοικονομική στήριξη για τα έξοδα εκκίνησης ενός νέου εγχειρήματος. Στο συγκεκριμένο πεδίο ερωτήσεων η Ελλάδα συγκέντρωσε μέσο όρο μόλις 3,8, επίδοση που την κατατάσσει στην τελευταία θέση μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών, μαζί με τη Σλοβενία. Η σημαντική απόκλιση από την Ε.Ε. (4,7) αναδεικνύει το εγχώριο πρόβλημα σχετικά με τη διάθεση και την πρόσβαση σε κεφάλαια στήριξης που αντιμετωπίζουν οι νεοφυείς επιχειρήσεις και οι εν δυνάμει επιχειρηματίες, πρόβλημα που σε έναν βαθμό ερμηνεύει και τα χαμηλά ποσοστό ανάπτυξης νέων εγχειρημάτων στη χώρα. Τις υψηλότερες επιδόσεις σημειώνουν η Φινλανδία και η Ολλανδία με μέσο όρο 6,5 και 6 αντίστοιχα.