Σε ελεύθερη πτώση οι χορηγήσεις δανείων
Τη μεγαλύτερη μείωση από το 2003 αντιμετωπίζουν οι ευρωπαϊκές τράπεζες μετά τη νομισματική σύσφιγξη της ΕΚΤ
H επιθετική πολιτική της EKT -με διαδοχικές αυξήσεις επιτοκίων, που άρχισαν στα μέσα του 2022 και συνεχίζονται φέτος- στο πλαίσιο των προσπαθειών για τιθάσευση του πληθωρισμού αποδίδει καρπούς.
Η ΑΥΣΤΗΡΗ νομισματική πολιτική έχει σχεδόν κλείσει τις «κάνουλες» της ρευστότητας στην Ευρωζώνη, δημιουργώντας συνθήκες ασφυξίας στην οικονομία.
Πιο συγκεκριμένα, οι ευρωπαϊκές τράπεζες αντιμετωπίζουν τη μεγαλύτερη μείωση για ζήτηση δανείων από το 2003, όπως αναφέρεται στο Οικονομικό Δελτίο της ΕΚΤ. Ο τραπεζικός δανεισμός προς επιχειρήσεις και νοικοκυριά συνέχισε να μειώνεται τον Μάρτιο, εν μέσω υψηλότερων επιτοκίων, ασθενέστερης ζήτησης και αυστηρότερων πιστωτικών προτύπων. Ο ετήσιος ρυθμός αύξησης των δανείων προς τις επιχειρήσεις υποχώρησε στο 5,2% τον Μάρτιο, από 5,7% τον Φεβρουάριο. Αυτή η επιβράδυνση χαρακτήρισε τις μεγαλύτερες οικονομίες.
Ο αντίκτυπος στην Ελλάδα
Σε ό,τι αφορά τη χώρα μας και σχολιάζοντας το οικονομικό δελτίο, τραπεζικοί κύκλοι αναφέρουν πως η μείωση του ρυθμού ζήτησης των δανείων σε συνδυασμό με τις αποπληρωμές έχουν οδηγήσει
ήδη από τις αρχές του έτους σε αρνητική πιστωτική επέκταση. Ωστόσο τα δικά μας μεγέθη δεν είναι συγκρίσιμα, μιας και το τραπεζικό σύστημα το προηγούμενο διάστημα υπολειτουργούσε λόγω οικονομικής κρίσης, αλλά και επειδή η βιομηχανία του τουρισμού βοηθάει σημαντικά την οικονομία.
Στην Ευρώπη
Ο ετήσιος ρυθμός αύξησης των δανείων προς τα νοικοκυριά συνέχισε επίσης να συγκρατείται, υποχωρώντας από 3,2% τον Φεβρουάριο σε 2,9% τον Μάρτιο, εν μέσω επιδείνωσης των προοπτικών της αγοράς κατοικίας και της σημαντικής περαιτέρω αυστηροποίησης των πιστωτικών προτύπων των τραπεζών.
Από τις αρχές του 2023 άλλα δάνεια προς νοικοκυριά, αλλά κυρίως αυτά που χορηγούνται σε ατομικές επιχειρήσεις (δηλαδή μη ανώνυμες μικρές επιχειρήσεις), έχουν παρουσιάσει σημαντικές αρνητικές καθαρές ροές, δηλαδή αρνητική πιστωτική επέκταση.
Η απότομη εξασθένηση της
δυναμικής του δανεισμού περιορίζει τη συνολική δημιουργία χρήματος. Η σύσφιγξη ήταν ισχυρότερη απ’ ό,τι περίμεναν τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα το προηγούμενο τρίμηνο.
Σε ένα περιβάλλον αυξημένης αβεβαιότητας, οι κύριοι παράγοντες που οδήγησαν τις τράπεζες σε αυστηροποίηση των πιστωτικών προτύπων για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά ήταν, η εμφάνιση μεγαλύτερων κινδύνων που σχετίζονται με τις οικονομικές προοπτικές και, σε μικρότερο βαθμό, η χαμηλότερη ανοχή των κινδύνων αυτών από τις τράπεζες. Στο πλαίσιο των αυξήσεων των βασικών επιτοκίων της ΕΚΤ και της μείωσης της ρευστότητας των κεντρικών τραπεζών, το κόστος κεφαλαίων των τραπεζών και οι συνθήκες ισολογισμού είχαν επίσης αρνητικό αντίκτυπο στη διαμόρφωση των πιστωτικών προτύπων, μιας και η ρευστότητα γίνεται πιο δυσεύρετη από τις τράπεζες. Τα πιστωτικά ιδρύματα ανέφεραν έντονη μείωση στη ζήτηση δανείων από επιχειρήσεις και νοικοκυριά το πρώτο τρίμηνο του 2023.
Η μείωση της ζήτησης δανείων από τις επιχειρήσεις ήταν η ισχυρότερη από την παγκόσμια οικονομική κρίση, ενώ αυτή των νοικοκυριών ήταν η μεγαλύτερη από την έναρξη της έρευνας το 2003.
Επιπλέον, οι τράπεζες αναμένουν ότι τα μη τυποποιημένα μέτρα νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ θα συμβάλουν στην εξασθένηση της δυναμικής των δανείων λόγω της επίδρασής τους στη χρηματοδότηση και τη ρευστότητα των τραπεζών.
Εν τω μεταξύ, τα πιστωτικά ιδρύματα ανέφεραν ότι ο αντίκτυπος των βασικών αποφάσεων της ΕΚΤ για τα επιτόκια στα καθαρά επιτοκιακά τους περιθώρια ήταν σαφώς θετικός, ενώ ο αντίκτυπος στην κερδοφορία των τραπεζών μέσω των εσόδων τους που δεν είναι τόκοι ήταν αρνητικός. Επιπλέον, οι τράπεζες ανέφεραν περιοριστική επίδραση στην κερδοφορία μέσω υψηλότερων προβλέψεων και απομειώσεων, οι οποίες μπορεί να αντικατοπτρίζουν υψηλότερο πιστωτικό κίνδυνο, καθώς η αυστηροποίηση της νομισματικής πολιτικής περιορίζει την οικονομική δραστηριότητα και αυξάνει την επιβάρυνση των δανειοληπτών από τόκους.