Μικρὴ προσέγγιση στὸ νόημα τῆς «ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ» λατρείας (Β΄)

Ἕνα ἀκόμη πολὺ βασικὸ γνώρισμα τοῦ πιστοῦ ποὺ λατρεύει τὸν Θεὸ εὐάρεστα, εἶναι ἡ εὐγνωμοσύνη. Ὅποιος ζεῖ τὸν Θεό, βλέπει μὲ τὰ πνευματικά του μάτια ὅτι ὁ Κύριος εἶναι πολὺ εὐεργετικός· «χρηστὸς Κύριος τοῖς σύμπασι, καὶ οἱ οἰκτιρμοὶ αὐτοῦ ἐπὶ πάντα τὰ ἔργα αὐτοῦ» (Ψαλ. ρμδ´ [144] 9). Ὁ Κύριος εἶναι εὐεργετικὸς πρὸς ὅλους ἀνεξαιρέτως καὶ ἡ εὐσπλαχνία του ἐκτείνεται σὲ ὅλα τὰ δημιουργήματά του.

Ὅταν πηγαίνουμε λοιπὸν στὸν ναό, πηγαίνουμε γιὰ νὰ μιλήσουμε στὸν Κύριο γιὰ ὅσα μᾶς ἀπασχολοῦν καὶ μᾶς πονοῦν· ἀλλὰ κυρίως γιὰ νὰ Τὸν εὐχαριστήσουμε γιὰ τὴ φανέρωση τῆς ἀγάπης του στὸν κόσμο, γιὰ ὅλα τὰ δῶρα ποὺ ἀπολαμβάνουμε, ἰδιαιτέρως γιὰ τὴν ἐνανθρώπηση τοῦ Υἱοῦ του, ποὺ εἶναι ἡ μεγαλύτερη εὐεργεσία τοῦ Θεοῦ· τὴ γεμάτη εὐσπλαχνία κένωση καὶ κάθοδο τοῦ δεύτερου Προσώπου τῆς Ἁγίας Τριάδος γιὰ τὴ σωτηρία μας, γιὰ νὰ μᾶς χαρίσει τὴ βασιλεία τῶν οὐρανῶν, βασιλεία αἰώνιας καὶ ἀπερίγραπτης μακαριότητος. Εἶναι δὲ χαρακτηριστικὸ ὅτι ἡ θεία Λειτουργία, ἡ σημαντικότερη Ἀκολουθία τῆς Ἐκκλησίας μας, ἀποτελεῖ ζωντανὴ ἀνάμνηση ὅλων τῶν σταθμῶν τῆς ἐπίγειας ζωῆς τοῦ Κυρίου μας.

Οἱ ἅγιοι Πατέρες, κατευθυνόμενοι ἀπὸ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, ὅρισαν, πρὶν ἀπὸ τὶς ἱερότερες στιγμὲς τῆς θείας λατρείας, ἀφενὸς μὲν νὰ ἀποχωροῦν ὅσοι δὲν εἶναι βαπτισμένοι Ὀρθόδοξοι Χριστιανοὶ ἢ εἶναι ἔνοχοι γιὰ βαριὰ ἁμαρτήματα, ἀφετέρου δὲ μὲ τὰ ἀνάλογα παραγγέλματα νὰ ἐφιστᾶται ἡ προσοχὴ τῶν παρισταμένων, ὥστε νὰ προσφερθεῖ ἀπὸ τὸ σύνολο τῆς Ἐκκλησίας ἡ ἀναίμακτη θυσία μὲ τὴ δέουσα εὐλάβεια: «Στῶμεν καλῶς· στῶμεν μετὰ φόβου· πρόσχωμεν τὴν ἁγίαν ἀναφορὰν ἐν εἰρήνῃ προσφέρειν».

Κι ἐμεῖς οἱ λαϊκοὶ τί ἀπαντοῦμε; «Ἔλεον εἰρήνης, θυσίαν αἰνέσεως». Δηλαδὴ προσφέρουμε στὸν Κύριο μία θυσία· «ἔλεον εἰρήνης», ἔλεος, συγχώρηση, εὐσπλαχνία πρὸς ὅλους, ποὺ προέρχεται ἀπὸ εἰρηνικὴ καρδιὰ καὶ ποὺ αὐξάνει τὴν εἰρήνη της· ἀλλὰ καὶ «θυσίαν αἰνέσεως», εὐγνώμονα, δοξολογητικὴ διάθεση πρὸς τὸν μόνο ἀληθινὸ Θεό. Ἀκόμη περισσότερο, ζωὴ μὲ τὴν ὁποία δοξάζεται τὸ ἅγιο ὄνομα τοῦ ἐν Τριάδι Θεοῦ. Ὅταν ἡ ζωή μας ὁλόκληρη κυλάει πρὸς δόξα Θεοῦ, τότε εἶναι ὄντως «θυσία αἰνέσεως» ἐνώπιον τοῦ Κυρίου. Ὁ ἀληθινὰ εὐγνώμων πιστὸς ἔχει θανατώσει τὸν παλαιὸ ἄνθρωπο ἐντός του καὶ πορεύεται πάντοτε στὴν ὁδὸ τῶν ἐντολῶν τοῦ Κυρίου χωρὶς παρεκκλίσεις. Τότε προσφέρει τὸν ἑαυτό του ὁλοκαύτωμα ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ. Τότε ἡ λατρεία του εἶναι ὄντως θεάρεστη.

Ὁ δὲ λειτουργός, ἀμέσως πρὶν ξεκινήσει τὴν ἀνάγνωση τῆς Εὐχῆς τῆς ἁγίας Ἀναφορᾶς, ἐκφράζοντας τὸ ἦθος καὶ τὴν ἀτμόσφαιρά της, προτρέπει τὸν λαό: «Εὐχαριστήσωμεν τῷ Κυρίῳ».

Κι ἐμεῖς ἀπαντοῦμε: «Ἄξιον καὶ δίκαιον». Ναί, εἶναι ἄξιο, ἀξίζει καὶ εἶναι δίκαιο νὰ εὐχαριστήσουμε τὸν Κύριο, τὸν παντευεργέτη Θεό μας, γιὰ ὅσα μᾶς ἔχει χαρίσει. Ἀποτελεῖ λοιπὸν σημαντικὸ μέρος τῆς προετοιμασίας μας γιὰ τὴ συμμετοχή μας στὴ λατρεία τοῦ Θεοῦ ἡ ἐπισήμανση καὶ ἡ ἀναπόληση τῶν ἀναρίθμητων εὐεργεσιῶν τοῦ Θεοῦ στὴ ζωή μας· ὅπως καὶ ἡ προσευχή μας ὀφείλουμε νὰ μὴν περιλαμβάνει μόνο αἰτήματα, ἀλλὰ καὶ εὐχαριστία.

Ἂς προσερχόμαστε λοιπὸν μὲ τὴν ἀνάλογη ψυχικὴ προετοιμασία, ὥστε νὰ συμμετέχουμε μὲ μετάνοια καὶ εὐγνωμοσύνη στὴ θεία λατρεία. Τότε θὰ φεύγουμε ἀπὸ τὸν ναὸ τοῦ Θεοῦ πραγματικὰ ἀνανεωμένοι!