ΚΩΝΣΤΑΝΤΊΝΟΣ ΜΑΡΚΟΥΛΑΚΗΣ
ΕΝΑΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΙΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΥΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥΣ ΚΑΙ ΣΚΗΝΟΘΕΤΕΣ ΤΗΣ ΓΕΝΙΑΣ ΤΟΥ ΕΠΙΣΤΡΕΦΕΙ ΣΤΗ ΣΚΗΝΗ –ΣΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΡΓΟΤΕΡΑ, ΤΟΝ ΙΟΥΝΙΟ, ΓΙΑ ΛΙΓΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ– ΜΕ ΤΟΝ ΜΟΝΟΛΟΓΟ Η ΑΓΑΠΗΜΕΝΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΛΙΝ, ΣΕ ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ ΤΟΥ ΚΟΡΥΦΑΙΟΥ ΒΕΛΓΟΥ ΓΚΙ ΚΑΣΙΕΡΣ. Ο 53ΧΡΟΝΟΣ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΜΙΛΑΕΙ ΣΤΟ ΟΚ! ΓΙΑ ΤΙΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΠΟΥ ΤΟΝ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ ΝΑ ΑΦΗΓΕΙΤΑΙ ΣΤΟΥΣ ΘΕΑΤΕΣ, ΤΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΠΟΥ ΤΟΥ ΧΑΡΙΖΟΥΝ ΤΗΝ ΕΥΤΥΧΙΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΧΡΟΝΟ ΠΟΥ ΤΟΥ ΕΧΕΙ ΦΕΡΘΕΙ ΤΟΣΟ ΚΑΛΑ.
ΤΤα τελευταία χρόνια επιλέγεις να λειτουργείς περισσότερο ως σκηνοθέτης στο θέατρο. Πώς πήρες την απόφαση να επιστρέψεις ως ηθοποιός, μετά την αποχή δύο χρόνων από τη σκηνή;
Νιώθω πολύ πλήρης από όσα έχω κάνει στην υποκριτική και έτσι μου έχει δημιουργηθεί πλέον η επιθυμία τα πράγματα που κάνω να σημαίνουν κάτι βαθύτερο για μένα. Δεν αποκλείω να βρίσκομαι στη σκηνή, αλλά ψάχνω έναν τρόπο να υπάρχω στη δουλειά λέγοντας μια ιστορία που με αφορά προσωπικά. Το ίδιο συμβαίνει και με τη σκηνοθεσία, όταν πρόκειται να ανεβάσω ένα έργο. Για παράδειγμα, για την παράσταση που σκηνοθέτησα φέτος στο Θέατρο Μουσούρη, το The Humans, έψαξα αρκετά μέχρι να αποφασίσω ποιο έργο να κάνω, ποια ιστορία κάνει καλό σε μένα που τη διαβάζω, αλλά και ποια θα κάνει καλό στους ανθρώπους που θα πληρώσουν εισιτήριο για να τη δουν.
Τι είναι αυτό που σε γοήτευσε στο έργο Η αγαπημένη του κυρίου Λιν; Η αγαπημένη του κυρίου Λιν είναι μια τέτοια περίπτωση έργου. Όταν μου το πρότεινε ο σκηνοθέτης Χρήστος Σουγάρης, που τότε συνεργαζόταν με το ΚΘΒΕ, είδα σε βίντεο την παράσταση από το εξωτερικό και με άγγιξε. Είπα αμέσως «ναι, ενδιαφέρομαι», έφυγε στο ενδιάμεσο ο Χρήστος από το ΚΘΒΕ, και από όσους ηθοποιούς είχαν εκδηλώσει ενδιαφέρον, ο σκηνοθέτης Γκι Κασίερς διάλεξε εμένα. Η υπόθεση είναι απλή, σημερινή, παρμένη από μια νουβέλα του Φιλίπ Κλοντέλ, ενός διάσημου Γάλλου συγγραφέα, ο οποίος λέει μια απλή και τρυφερή ιστορία. Ένας πρόσφυγας από μια χώρα της Ασίας, χωρίς να προσδιορίζεται ποια, μεγάλης ηλικίας, φεύγει από τον τόπο του, έχοντας υπό την προστασία του τη μόλις 6 εβδομάδων εγγονή του. Φτάνει με πλοίο σε μια χώρα της Ευρώπης –πάλι χωρίς να αναφέρεται ποια–, όπου δεν ξέρει τη γλώσσα, με μόνο του χρέος και έγνοια να προστατεύσει την εγγονή του. Στην Ευρώπη βρίσκει καταφύγιο σε έναν ξενώνα προσφύγων, όπου του φαίνονται όλα ξένα και δύσκολα, μέχρι που αναπτύσσει μια φιλία με έναν κύριο που κάθεται δίπλα του σε ένα παγκάκι. Και ενώ ο κύριος Λιν έχει να διαχειριστεί την απώλεια των δικών του και τον ξεριζωμό από την πατρίδα του, το ίδιο αντιμετωπίζει και ο άλλος κύριος, ο κύριος Μπαρκ, που ζει την απώλεια της γυναίκας του. Αυτοί οι δύο άντρες αναπτύσσουν έναν πολύ ισχυρό δεσμό, παρά το γεγονός ότι δεν καταλαβαίνει ο ένας τη γλώσσα του άλλου. Και ενώ σου φαίνεται πως είναι μια ιστορία για την απώλεια, είναι ενδιαφέρον ότι με κάποιον τρόπο πρόκειται για μια πολύ φωτεινή και τρυφερή ιστορία.
«Ο ναρκισσισμός μπορεί να οδηγήσει τους ανθρώπους σε κουτές επιλογές»
Μια ιστορία ανατριχιαστικά επίκαιρη με το τεράστιο κύμα προσφύγων που έχει κατακλύσει την Ευρώπη.
Ναι, το προσφυγικό και το μεταναστευτικό είναι πράγματι ένα από τα πιο σημαντικά θέματα που έχει να αντιμετωπίσει η Ευρώπη σήμερα. Είναι εξαιρετικά πολύπλοκο θέμα. Δεν προσφέρεται για απλοϊκές τοποθετήσεις, είτε από τη μία είτε από την άλλη πλευρά. Σε αυτό το θέμα η Ευρώπη αναμετράται με τον εαυτό της και τις αξίες της. Και στο έργο μας παρουσιάζεται το καλό της πρόσωπο, αυτό που περιθάλπει θεσμικά, που δίνει καταφύγιο στους κατατρεγμένους. Σημασία έχει να θυμόμαστε πως κάθε τέτοιος άνθρωπος, που σε μας φαντάζει ξένος, έχει τη δική του ιστορία, που είναι σχεδόν πάντα μια ιστορία απώλειας. Αυτό αξίζει να το θυμόμαστε.
Ο προηγούμενος μονόλογος που είχες ερμηνεύσει ήταν το 1997 στο Θέατρο του Νέου Κόσμου με το έργο Βρωμιά του Ρόμπερτ Σνάιντερ. Δεν θα προτιμούσες να έχεις τουλάχιστον έναν παρτενέρ επί σκηνής; Ασφαλώς είναι πολύ ωραίο, αλλά δεν επέλεξα τον συγκεκριμένο μονόλογο επειδή είναι μονόλογος. Με ενδιαφέρει η ιστορία. Άλλωστε στη συγκεκριμένη παράσταση υπάρχει παρτενέρ: το κοινό. Είμαι ο αφηγητής και απευθύνομαι στους θεατές. Νιώθω πως δεν υπάρχει ο «τέταρτος τοίχος».
Έχεις τοποθετηθεί συχνά με τον δημόσιο λόγο σου, επιβεβαιώνοντας την κοινωνική σου ευαισθησία. Στη Θεσσαλονίκη όπου βρίσκεσαι, καταγράφηκε τις τελευταίες ημέρες μια πρωτοφανής ομαδική επίθεση ομοφοβίας εναντίον δύο ατόμων της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας στην πλατεία Αριστοτέλους. Να σου πω την αλήθεια, δεν το παρακολούθησα πολύ γιατί δεν βλέπω ειδήσεις. Αυτές τις ημέρες έτρεχα με συνεχείς πρόβες. Τι να πω για αυτό;... Σφίγγει κανείς τα δόντια και προχωράει με ψυχραιμία. Ο κόσμος αλλάζει, αλλά πολλοί μένουν πιο πίσω. Άλλο πράγμα όμως είναι να μη συμφωνείς με κάποιον και να είσαι πιο συντηρητικός και άλλο να καταφεύγεις στη βία και στις επιθέσεις. Δυστυχώς, υπάρχουν άνθρωποι που νιώθουν προστατευμένοι όταν βρίσκονται σε μια αγέλη η οποία καταφεύγει στη βία. Όποιος θέλει να βρει τους λόγους μπορεί να ανατρέξει στην κοινωνιολογία και την επιστήμη της ψυχής – έχουν ασχοληθεί εκτενώς. Δεν είναι υποχρεωτικό οι άνθρωποι να έχουν τις ίδιες απόψεις. Είναι σημείο των καιρών. Αισθάνομαι πως από τη μία υπάρχει μια δύναμη που μας τραβάει σε μια ανοιχτή κοινωνία και από την άλλη κάποιοι το φοβούνται αυτό το καινούριο και το αντιμάχονται, με αποτέλεσμα να μας βυθίζουν στο σκοτάδι.
Επιπλέον, πολλές αντιδράσεις προκάλεσε και η λογοκριτική τοποθέτηση του μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Φιλόθεου για τη «βαθύτατα προκλητική», όπως τη χαρακτήρισε, αφίσα του ντοκιμαντέρ της Ελένης Ψύκου, Αδέσποτα κορμιά, με την εσταυρωμένη ημίγυμνη έγκυο γυναίκα.
Είμαστε πολυσυλλεκτική κοινωνία. Νομίζω πως είμαι πιο μαλακός τα τελευταία χρόνια, με την έννοια ότι οι άνθρωποι έχουμε διαφορετικές αντιλήψεις. Αλλά όταν βλέπεις ανθρώπους σε θεσμικές θέσεις να έχουν τόσο οπισθοδρομικές αντιλήψεις, μου φαίνονται υπερβολικές.
Αισθάνεσαι ότι γίνεσαι πιο συντηρητικός καθώς μεγαλώνεις;
Δεν είναι κακή η λέξη «συντηρητικός» από μόνη της. Αν της πετάξεις τις συνυποδηλώσεις της έννοιας, καταλαβαίνουμε πως το να είσαι συντηρητικός δεν είναι κακό. Για παράδειγμα, λέμε «συντηρητής έργων Τέχνης» ή «να συντηρηθεί μια παράδοση». Κάποιος επιθυμεί τα πράγματα να μην αλλάξουν ή αν αλλάξουν να είναι με σιγανό ρυθμό. Ο λεγόμενος προοδευτικός θέλει την αλλαγή με γρηγορότερο ρυθμό και επίσης ένας ακραίος προοδευτικός κοιτάει να διαλύσει οτιδήποτε υπάρχει για να εγκαθιδρύσει το καινούριο. Προσωπικά, πιστεύω ότι χρειάζεται και το καινούριο και το παλιό. Κάθε κοινωνία έχει ανάγκη μια ράγα, ένα πλαίσιο για να λειτουργήσει σωστά, και αυτή τη ράγα της τη δίνει η σύνδεση με το παρελθόν. Στην ηλικία που βρίσκομαι δεν είμαι ένας που θα επιμείνει να εξαφανιστεί οποιαδήποτε σύνδεση με το παρελθόν. Κάποιος είπε πως «το παλιό καταστρέφεται και το καινούριο δεν έχει γεννηθεί». Ζούμε σε μια εποχή κοσμογονικών αλλαγών, πολλά αλλάζουν προς το καλύτερο και μαζί εξαφανίζονται πολλά πράγματα από την παλιά εποχή που έχουν σημασία. Ακόμα και στο κομμάτι της οικογένειας. Πιστεύω στην οικογένεια. Αλλά ο θεσμός της οικογένειας αλλάζει. Υπάρχουν μονογονεϊκές οικογένειες, οικογένειες του ίδιου φύλου και οικογένειες διαφορετικών φύλων.
«Δεν είναι κακή η λέξη “συντηρητικός” από μόνη της»
Με αφορμή τον φετινό σου τηλεοπτικό ρόλο στην επιτυχημένη δραματική σειρά του Alpha, Ο Γιατρός, αναρωτιέμαι πώς μπαίνεις μέσα σε έναν τόσο συγκεκριμένο χαρακτήρα που ερμηνεύεις. Ακολουθείς το method acting;
Να σου πω την αλήθεια, όχι. Δεν πάω να γίνω ο ρόλος. Προσωπικά διαβάζω, ενημερώνομαι, μελετάω. Και για τον Γιατρό μελέτησα πολύ, αλλά δεν έχω την επιθυμία να γίνω γιατρός. Ένιωσα ότι μπήκα στον Γιατρό και ότι καταλαβαίνω πολύ καλά τι να κάνω. Αναφορικά με τα τεχνικά κομμάτια, το πώς υπάρχει κανείς σε ένα νοσοκομείο ή τις ιατρικές γνώσεις, υπήρχαν άνθρωποι εκεί για να μας τα δείξουν. Δεν είχα τον χρόνο να πάω σε ένα νοσοκομείο – δεν ήταν άλλωστε αυτό το ζητούμενο. Το ζητούμενο είναι να κατανοήσω βαθύτερα τον ρόλο. Με ευχαρίστησε η επιτυχία του Γιατρού, καθώς ήταν ένα δύσκολο στην κατασκευή του τηλεοπτικό προϊόν και όλοι, από τον σκηνοθέτη, τους ηθοποιούς και τους συντελεστές, υπερβάλαμε εαυτόν για να προσφέρουμε το καλύτερο. Ήταν από τις μεγάλες επιτυχίες της χρονιάς. Πήγε τρομερά καλά, από ό,τι μου λένε. Και δεν σου κρύβω ότι το φοβόμουν. Επίσης, είχε εξαιρετικό ενδιαφέρον όχι μόνο η κεντρική ιστορία, αλλά και οι επιμέρους ιστορίες των υπόλοιπων χαρακτήρων. «Ο γιος μου σπουδάζει Ιατρική στο Μιλάνο. Έχει μεγαλώσει σε ένα σπίτι με γιατρούς»
Στην Ιταλία, από όπου ήρθε το φορμάτ για τη σειρά, Ο Γιατρός ολοκληρώθηκε σε 3 κύκλους των 12 επεισοδίων. Θα συνεχιστεί κι εδώ για δεύτερη σεζόν;
Έχω μια αισιοδοξία, αλλά δεν ξέρω κάτι παραπάνω. Αν με το καλό συνεχιστεί, εγώ θα είμαι εκεί.
Είναι σύμπτωση με τον φετινό σου τηλεοπτικό ρόλο που ο 18χρονος γιος σου, Γιώργος, σπουδάζει Ιατρική;
Πράγματι, ο Γιώργος σπουδάζει Ιατρική στο Humanitas University στο Μιλάνο. Εύχομαι να είναι πάντα ευτυχισμένος.
Δεν του πέρασε από το μυαλό να γίνει ηθοποιός; Ο Γιώργος έχει μεγαλώσει σε ένα σπίτι με γιατρούς. Ο παππούς του ήταν γιατρός, η θεία του επίσης, ψυχίατροι και οι δύο, και η γιαγιά του μικροβιολόγος.
Αν ήσουν ξανά 18 χρόνων, θα έκανες κάτι διαφορετικά;
Δεν νομίζω. Και το γεγονός ότι σου απαντώ χωρίς να το σκεφτώ μου δημιουργεί ένα θετικό συναίσθημα. Δεν ξέρω αν θα έπαιρνα την απόφαση να φύγω στο εξωτερικό, αλλά και πάλι όχι… Ξέρεις, ένα από τα αγαπημένα μου τραγούδια είναι Το παράπονο του Δημήτρη Παπαδημητρίου που τραγουδάει η
Ελευθερία Αρβανιτάκη. Και λέει κάπου «άλλα είναι εκείνα που αγαπώ/γι’ αλλού, γι’ αλλού ξεκίνησα». Κάποια μέρα είπα στον Δημήτρη ότι για μένα δεν ισχύει αυτό. Αισθάνομαι ότι πήγα κοντά σε αυτό που ήθελα να κάνω, και είμαι κοντά σε αυτό που θέλω να είμαι. Και αν τα πράγματα δεν πάνε καλά κάποια στιγμή ή έρθει μια αποτυχία, η συνολική μου πορεία είναι πολύ κοντά σε αυτό που ονειρεύτηκα παιδί. Οπότε λέω στον εαυτό μου «ΟΚ, είσαι ήδη πολύ τυχερός».
Είσαι ταγμένος στους φίλους σου, έχεις φίλους χρόνων και σταθερούς. Η φιλία μετράει περισσότερο από τον έρωτα;
Άλλο πράγμα το ένα και άλλο το άλλο. Γενικά πιστεύω ότι ένας πολύ κεντρικός άξονας της ζωής μας είναι οι σχέσεις που δημιουργούμε, οι συναισθηματικές, οι οικογενειακές, οι φιλικές, οι επαγγελματικές. Οι σχέσεις αποτελούν τον πιο κεντρικό παράγοντα της ευτυχίας μου.
Θεωρείς ότι ο ναρκισσισμός είναι απαραίτητος για έναν ηθοποιό; Είναι παρεξηγημένο αυτό. Ο ναρκισσισμός μπορεί να οδηγήσει τους ανθρώπους σε κουτές επιλογές. Το να έχεις πίστη στον εαυτό σου, ότι αξίζει να βγεις σε μια σκηνή και να έρθουν άνθρωποι να πληρώσουν χρήματα για να δουν εσένα και τους συνεργάτες σου, αυτό μπορεί να έχει μια καλώς εννοούμενη έπαρση. Ο υπερβολικός ναρκισσισμός και ένα συνεχές κοίταγμα προς τα μέσα συνήθως δημιουργεί πρόβλημα στον καθέναν.
Είσαι 53 ετών και ο χρόνος φαίνεται ότι έχει σταθεί σύμμαχός σου. Πώς το έχεις καταφέρει;
Δεν ξέρω αν εννοείς εξωτερικά, γι’ αυτό την ευθύνη έχουν μόνο τα γονίδια. Εσωτερικά, που είναι και το σημαντικό, ο χρόνος σού φέρεται καλά όταν έχεις κι εσύ φερθεί καλά στον εαυτό σου, τον έχεις αγαπήσει, τον έχεις καταλάβει, τον έχεις βοηθήσει να είναι καλός με τους άλλους ανθρώπους.
Πιστεύεις στο τυχαίο του έρωτα;
Πιστεύω στους ανθρώπους που έχουν τη συναισθηματική ευφυΐα να πάρουν από τη ζωή το καλύτερο πράγμα που μπορεί να τους δώσει τη δεδομένη στιγμή.
Νιώθεις πως τα έχεις καταφέρει σε αυτό το κομμάτι;
Ναι. Βασικά δουλεύω τη συναισθηματική μου νοημοσύνη. Είναι μια διαδικασία σε εξέλιξη και ευτυχώς που είναι έτσι, γιατί καθώς μεγαλώνουμε, μαθαίνουμε, κατανοούμε και προχωράμε. Από τη φύση μου έχω την τάση να βλέπω το καλό, να το παρατηρώ. Οπότε πολύ συχνά αυτό είναι εκείνο που λαμβάνω, το καλό.
Ποιο είναι το ταλέντο σου όταν είσαι κάτω από τη σκηνή;
Νομίζω ότι η κύρια ικανότητά μου, και από τις κύριες ευχαριστήσεις μου στη ζωή, είναι η επικοινωνία.
Δηλαδή απολαμβάνεις να μιλάς με τους ανθρώπους;
Όχι μόνο. Απολαμβάνω γενικά την επαφή με τους ανθρώπους, να επικοινωνώ, να τους καταλαβαίνω, να μιλάω αλλά και να ακούω.
Και ταυτόχρονα απολαμβάνεις να απομονώνεσαι για να διαβάσεις και να μελετήσεις. Να φανταστώ ότι το σπίτι σου είναι να σαν μια τεράστια βιβλιοθήκη;
Ίσως είναι υπερβολικό το «τεράστια», αλλά το σπίτι μου είναι σαν μια αρκετά εκτεταμένη βιβλιοθήκη.
Ποιο είναι το βιβλίο στο οποίο επιστρέφεις συχνά;
Η Οκτάνα του Ανδρέα Εμπειρίκου. Είναι μια ποιητική συλλογή που εμένα μου δημιουργεί πάντα αισιοδοξία και φως. OK!
Η ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΣΗ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ GG MAGAZINE ΤΗΣ ENGEL & VÖLKERS ΕΛΛΑΔΟΣ.