Ένας… μύκητας απειλεί την περιοχή με πλημμύρες
Μια περιοχή που πριν από λίγα χρόνια ήταν σημείο περιβαλλοντικής αναφοράς, σήμερα θυμίζει βομβαρδισμένο τοπίο εξαιτίας μιας ασθένειας που ξεραίνει τα αιωνόβια δέντρα
Ενα οδοιπορικό στα νεκρά πλατάνια του Καλαμά στην Ήπειρο σε γεμίζει με θλιβερές εικόνες. Χιλιάδες, ναι, δεν είναι υπερβολή, χιλιάδες πλατάνια έχουν νεκρώσει και οι παρακαλάμιες περιοχές έχουν απογυμνωθεί.
Και η κατάσταση, δυστυχώς, δεν είναι αναστρέψιμη, ενώ θα χρειαστεί να περάσουν πολλά χρόνια για να υπάρξει εκ νέου βλάστηση πλατάνων στις όχθες του ποταμού.
Ο διαδεδομένος μύκητας, που εξαπλώνεται σχεδόν αστραπιαία, ξεραίνει τα πλατάνια και το τοπίο μοιάζει βομβαρδισμένο. Κάθε χρόνο στην Ήπειρο υπολογίζεται ότι χάνονται 500 πλατάνια από μεταχρωματικό έλκος -δόθηκε αυτή η ονομασία στον μύκητα, επειδή αλλάζει χρώμα στο εσωτερικό του φλοιού, όπου μεγαλώνει ο μύκητας, και από άσπρο γίνεται καφέ.
Ολόκληρες παραποτάμιες περιοχές, που μέχρι πριν από λίγα χρόνια ήταν σημεία περιβαλλοντικής αναφοράς, έχουν κυριολεκτικά απογυμνωθεί από τα πλατάνια, δημιουργώντας μια αποκαρδιωτική εικόνα.
Εκτός της κοπής των άρρωστων δέντρων, η οδηγία των δασικών υπηρεσιών είναι ότι δεν πρέπει να γίνονται φυτεύσεις με δέντρα από περιοχές όπου έχει εντοπιστεί ο μύκητας και να γίνεται πολύ καλή απολύμανση των μηχανημάτων.
Εξάλλου, ολόκληρες παραποτάμιες περιοχές, που μέχρι πριν από λίγα χρόνια ήταν σημεία περιβαλλοντικής αναφοράς, έχουν κυριολεκτικά απογυμνωθεί από τα πλατάνια.
Μεταχρωματικό έλκος
Τα εκατοντάδες νεκρά δέντρα, αφού ξεραίνονται, πέφτουν μέσα στο ποτάμι και παρασύρονται από τα νερά του. Σε διάφορα σημεία, όμως, οι κορμοί των δέντρων έχουν κυριολεκτικά φράξει κατά μεγάλο ποσοστό την κοίτη του ποταμού, ενώ και σε πολλά άλλα φαίνεται πως θα συμβεί το ίδιο.
Έτσι, δημιουργούνται σοβαρά προβλήματα τόσο στο οικοσύστημα του ποταμού όσο και στις καλλιέργειες του κάμπου, αφού με τις δυνατές βροχοπτώσεις το νερό θα αναζητήσει και θα βρει διέξοδο μέσα από τις ιδιοκτησίες, προκαλώντας πλημμύρες, ενώ στο διάβα του θα παρασύρει και τα δέντρα που βρίσκονται πεσμένα στις όχθες του ποταμού, κάνοντας χειρότερη την κατάσταση.
Σύμφωνα με παλαιότερη έκθεση του Εργαστηρίου Δασικής Παθολογίας του Ινστιτούτου Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων και Τεχνολογίας Δασικών Προϊόντων, που υπογράφει ο Γεώργιος Καρέτσος, «στον ποταμό Καλαμά, η ασθένεια έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις με νεκρά δέντρα να αριθμούνται σε χιλιάδες. Εντοπίστηκαν πάρα πολλές νέες εστίες προσβολής, οι οποίες θα συνεχίσουν να διευρύνονται με τη νέκρωση όλων των δέντρων πλατάνου σε αυτές τις θέσεις. Οι συνέπειες της ασθένειας, στο εγγύς μέλλον, αναμένεται να είναι τραγικές στον συγκεκριμένο ποταμό, με καταστροφή του μεγαλύτερου τμήματος της παρόχθιας βλάστησης των πλατάνων».
Είναι ενδεικτικό ότι η έκθεση αυτή συντάχθηκε
τον Ιανουάριο του 2013 και εννέα και πλέον χρόνια μετά επιβεβαιώνεται
από την εξέλιξη των πραγμάτων. Η ασθένεια μεταχρωματικό έλκος προκαλείται από τον μύκητα Ceratocystis platani, ο οποίος εισβάλλει στον κορμό, τα κλαδιά ή τις ρίζες από πληγές στον εξωτερικό φλοιό του δέντρου. Πρόκειται για μια σοβαρή νόσο, καθώς κατά την εξέλιξή της νεκρώνει πλατάνια κάθε ηλικίας και μεγέθους, ενώ μεταδίδεται στα δέντρα από τις συνενώσεις μεταξύ των ριζών τους. Ιδιαίτερα ο πλάτανος είναι ευάλωτος στον ένοχο αυτό μύκητα.