Xéäiéé ¤É½ ÖIÉ ½þé, xéäiéþi´é XɽÓ
EðÒ iÉ®½ xÉäiÉÉ ¶É¤n ¦ÉÒ ¨ÉÖZÉä ¤É½ Ö iÉ {É® ä ¶ÉÉxÉ Eð®iÉÉ ½* è +ÉVÉEð±É ®ÉVÉxÉÒÊiÉ Eð® ®½ä ºÉ¦ÉÒ ´ªÉÊCiɪÉÉå EðÉä xÉäiÉÉ Ê±ÉJÉxÉä EðÉ Ê®ó´ÉÉVÉ ½Éä MɪÉÉ ½è* ªÉ½ÉÆ iÉEð ÊEð {ÉɹÉÇn EðÉä ¦ÉÒ ºlÉÉxÉÒªÉ xÉäiÉÉ ¤ÉiÉÉ ÊnªÉÉ VÉÉiÉÉ ½è* ±ÉäÊEðxÉ BäºÉä +ÊxÉMÉxÉiÉ xÉäiÉÉ ½þé ÊVÉxÉEäð ¤ÉÉ®ä ¨Éå ªÉ½ {ÉÚUxÉä EðÉ ¨ÉxÉ Eð®iÉÉ ½è ÊEð ´Éä ÊEðºÉEðÉ xÉäiÉÞi´É Eð®iÉä ½þé* ªÉÉ, =xÉEäð {ÉÒUä SɱÉxÉä ´ÉɱÉä ÊEðiÉxÉä ½þé? VÉèºÉä {ÉÒ ÊSÉnƤɮ¨É EðÉä ±ÉÒÊVÉB* ´Éä ÊEðºÉEäð xÉäiÉÉ ½þé? ÊEðiÉxÉä ±ÉÉäMÉÉå Eäð VÉÒ´ÉxÉ EðÉä ´Éä |ÉäÊ®óiÉ Eð®iÉä ½þé? <ºÉÒ iÉ®½ ¦ÉÉVÉ{ÉÉ Eäð +¯ hÉ VÉä]õ±ÉÒ EðÒ ÊºlÉÊiÉ CªÉÉ ½è? ʱÉJÉÉ iÉÉä =x½å ¦ÉÒ xÉäiÉÉ ½Ò VÉÉBMÉÉ, {É® ªÉ½ {ÉiÉÉ ±ÉMÉÉxÉÉ EðÊ`óxÉ ½è ÊEð =xÉEäð xÉäiÉÞi´É Eäð nÉªÉ®ä ¨Éå ÊEðiÉxÉä ±ÉÉäMÉ +ÉiÉä ½þé* ºÉÉäÊxɪÉÉ MÉÉÆvÉÒ ¤Éä¶ÉEð xÉäiÉÉ ½þé, {É® CªÉÉ ªÉ½Ò ¤ÉÉiÉ |ÉvÉÉxɨÉÆjÉÒ Eäð ¤ÉÉ®ä ¨Éå ¦ÉÒ Eð½Ò VÉÉ ºÉEðiÉÒ ½è?
ªÉ½ iÉÉä iÉªÉ ½è ÊEð VÉÉä ¦ÉÒ ¶ÉJºÉ SÉÖxÉÉ´É VÉÒiÉ Eð® +ÉiÉÉ ½è- SÉÉ½ä ºÉƺÉn EðÉ ªÉÉ Ê´ÉvÉÉxÉ ºÉ¦ÉÉ EðÉ, =ºÉEäð {ÉÒUä EÖòU ±ÉÉäMÉ ½ÉäiÉä ½þé* +ɨÉiÉÉþè®ú {É®ú VÉÉä ´ÉÉä] näiÉä ½þé, =x½å ÊEðºÉÒ xÉäiÉÉ EðÉ +xÉÖªÉɪÉÒ xÉ½Ó ¨ÉÉxÉÉ VÉÉ ºÉEðiÉÉ* ´Éä ÊEðºÉÒ JÉÉºÉ xÉäiÉÉ Eäð ºÉÉlÉ ¤ÉÉèÊrEð ªÉÉ ¦ÉÉ´ÉxÉÉi¨ÉEð °ð{É ºÉä VÉÖcä ½ÖB xÉ½Ó ½ÉäiÉä ½þé* ´Éä Ê´ÉʦÉxxÉ n±ÉÉå ªÉÉ =¨¨ÉÒn´ÉÉ®Éå EðÒ iÉÖ±ÉxÉÉ Eð®iÉä ½þé +Éè® VÉÉä =x½å ¦ÉÉiÉÉ ½è, =ºÉEäð {ÉIÉ ¨Éå ¨ÉiÉnÉxÉ Eð®iÉä ½þé* ±ÉäÊEðxÉ SÉÖxÉÉ´É ¶ÉÚxªÉ ¨Éå xÉ½Ó ±ÉcÉ VÉÉiÉÉ ªÉÉ {ÉÉ]Ô VÉxÉʴɽÒxÉ ½ÉäEð® xÉ½Ó SɱÉÉ<Ç VÉÉ ºÉEðiÉÒ* ÊVÉºÉ iÉ®½ ºÉ¨ÉÉäºÉÉ ¤ÉxÉÉxÉä Eäð ʱÉB +ɱÉÚ SÉÉʽB, =ºÉÒ iÉ®½ ºÉÉƺÉn ªÉÉ Ê´ÉvÉɪÉEð ¤ÉxÉxÉä Eäð ʱÉB ±ÉÉäMÉ SÉÉʽB* <ºÉÒ ºÉä ½® ®ÉVÉxÉÒÊiÉEð ´ªÉÊCiÉ EðÉ BEð ºÉ¨ÉlÉÇEð ºÉ¨ÉÚ½ ½ÉäiÉÉ ½è* ªÉ½ ºÉ¨ÉÚ½ +{ÉxÉä MÉhÉ{ÉÊiÉ Eäð |ÉÊiÉ ´É¡ðÉnÉ® ½ÉäiÉÉ ½è +Éè® ´É½Ò EÖòU Eð®iÉÉ ½è VÉÉä =ºÉEðÉ ºÉ®MÉxÉÉ SÉɽiÉÉ ½è* ªÉ½ÉÆ iÉEð ÊEð ºÉ®MÉxÉÉ Eäð ºÉÉlÉ-ºÉÉlÉ =ºÉEðÉ {ÉÚ®É ºÉ¨ÉÚ½ ½Ò n±É ¤Én±É ±ÉäiÉÉ ½è ªÉÉ {ÉÖ®ÉxÉä n±É ¨Éå ´ÉÉ{ÉºÉ +É VÉÉiÉÉ ½è*
±ÉäÊEðxÉ ºÉ¨ÉlÉÇEð +Éè® +xÉÖªÉɪÉÒ ¨Éå ¡ðEÇð ½è* ÊVÉx½å ½¨É +xÉÖªÉɪÉÒ Eð½iÉä ½þé, =xÉEðÒ ºÉƤÉriÉÉ EðÉ EÖòU ¤ÉÉèÊrEð ªÉÉ ¦ÉÉ´ÉxÉÉi¨ÉEð +ÉvÉÉ® ½ÉäiÉÉ ½è* VÉèºÉä MÉÉÆvÉÒ Eäð +xÉÖªÉɪÉÒ, ±ÉÉäʽªÉÉ Eäð +xÉÖªÉɪÉÒ ªÉÉ VÉä{ÉÒ Eäð +xÉÖªÉɪÉÒ* ªÉä +xÉÖªÉɪÉÒ ®ÉVÉxÉÒÊiÉEð ¶ÉÊCiÉ, vÉxÉ-ºÉÆ{ÉÊkÉ ªÉÉ |ɦÉÉ´É EðÒ JÉÉäVÉ ¨Éå +{ÉxÉä xÉäiÉÉ ºÉä ÊSÉ{ÉEäð xÉ½Ó ®½iÉä* ªÉ½ =x½å +{ÉxÉÉ º´ÉɦÉÉÊ´ÉEð vɨÉÇ ±ÉMÉiÉÉ ½è* EÖòU ±ÉÉäMÉ Ê´ÉSÉÉ®vÉÉ®É+Éå Eäð ¦ÉÒ +xÉÖªÉɪÉÒ ½ÉäiÉä ½þé, VÉèºÉä ¨ÉÉCºÉÇ´ÉÉn, xÉ½Ó ½ÉäiÉÉ- ºÉƤÉÆvÉ EðÉ +ÉvÉÉ® ¦ÉÉ´ÉxÉÉi¨ÉEð VÉÖcÉ´É ½ÉäiÉÉ ½è, ÊVɺÉEäð {ÉÒUä +EðºÉ® |Éä¨É ªÉÉ ¸ÉrÉ xɽÓ, º´ÉÉlÉÇ ½ÉäiÉÉ ½è* ªÉ½Ò ´ÉVɽ ½è ÊEð VÉ¤É BäºÉä ÊEðºÉÒ xÉäiÉÉ EðÉ {É®É¦É´É ½ÉäiÉÉ ½è ªÉÉ ªÉ½ ÊxÉʶSÉiÉ ½Éä VÉÉiÉÉ ½è ÊEð ´É½ +¤É =`xÉä ´ÉɱÉÉ xɽÒÆ ½è, iÉÉä =ºÉEäð ºÉ¨ÉlÉÇEð =ºÉä UÉäc näiÉä ½þé +Éè® EðÉä<Ç xÉ<Ç UiÉ®Ò SÉÖxÉ ±ÉäiÉä ½þé*
+xÉÖªÉɪÉÒ BäºÉÉ xÉ½Ó Eð® ºÉEðiÉÉ* ´É½ nÖJÉ ¨Éå +Éè® ºÉÖJÉ ¨Éå ºÉ¨ÉÉxÉ °ð{É ºÉä ºÉÉlÉ näiÉÉ ½è, ¤ÉʱEð nÖJÉ ¨Éå VªÉÉnÉ ¨ÉVɤÉÚiÉÒ ºÉä ºÉÉlÉ näiÉÉ ½è* EðÉ®hÉ, =ºÉEäð ʱÉB =ºÉEðÉ xÉäiÉÉ EðÉä<Ç +ºÉ®nÉ® ´ªÉÊCiÉ xɽÓ, ¤ÉʱEð +Én¶ÉÇ EðÉ {ÉÖÆVÉ ½ÉäiÉÉ ½è* ´ÉºiÉÖiÉ: BäºÉä xÉäiÉÉ EðÉä ½Ò xÉäiÉÉ Eð½É VÉÉxÉÉ SÉÉʽB*
+ÉVÉ Eäò VªÉÉnùÉiÉ®ú xÉäiÉÉ +Éè® SÉɽ VÉÉä Eð® ®½ ½Éå, ºÉ¨ÉÉVÉ EðÉ xÉäiÉÞi´É iÉÉä ½®ÊMÉVÉ xÉ½Ó Eð® ®½ ½þé* <xÉEäð {ÉÉºÉ xÉ EðÉä< +Én¶ÉÇ ½ è, xÉ Ê´ÉSÉÉ®vÉÉ®É ½ +Éè® xÉ ºÉ¨ÉÉVÉ Eäð ºÉÉlÉ ºÉSSÉÉ ±ÉMÉÉ´É ½ è* ®ÉVÉxÉÒÊiÉ =xÉEäð ʱÉB {Éä¶ÉÉ ½ +Éè® =xÉEäð ºÉ¨ÉlÉÇEð <ºÉ
{Éä¶Éä ¨Éå =xÉEäð {ÉÉ] ÇxÉ ®* ´Éä ºÉÉlÉ-ºÉÉlÉ iÉè®iÉä +Éè® ºÉÉlÉ-ºÉÉlÉ bÚ¤ÉiÉä ½þé* xÉÒSÉä ºÉä >ð{É® iÉEð ªÉ½Ò Ê ºlÉÊiÉ ½
ºÉ¨ÉÉVÉ´ÉÉn ªÉÉ MÉÉÆvÉÒ´ÉÉn* <xÉEðÉ VÉÉä® ´ªÉÊCiÉ {É® Eð¨É, Ê´ÉSÉÉ®vÉÉ®É {É® VªÉÉnÉ ½ÉäiÉÉ ½è* ´ÉèSÉÉÊ®óEð +ÆiÉ® ºÉä <xÉEäð MÉÖ] ¦ÉÒ ¤ÉxÉ VÉÉiÉä ½þé* <ºÉEäð Ê´É{É®ÒiÉ, ºÉ¨ÉlÉÇEð +EðºÉ® ´É½ ½ÉäiÉÉ ½è VÉÉä ÊEðºÉÒ ´ªÉÊCiÉ Eäð ºÉÉlÉ VÉÖcÉ ½ÉäiÉÉ ½è; {É® <ºÉEäð ¨ÉÚ±É ¨Éå Ê´ÉSÉÉ® xɽÓ, ´ªÉÊCiÉ ½ÉäiÉÉ ½è* +SUÉ ½Éä ªÉÉ ¤ÉÖ®É xÉäiÉÉVÉÒ EðÉ ºÉÉlÉ näxÉÉ ½è, ªÉ½ ¦ÉÉ´ÉxÉÉ =ºÉ {É® ½É´ÉÒ ®½iÉÒ ½è* ÊxÉ:ºÉÆnä½, <ºÉ ºÉ¨ÉªÉ VªÉÉnÉiÉ® xÉäiÉÉ Eð½ä VÉÉxÉä ´ÉɱÉä ´ªÉÊCiɪÉÉå Eäð +xÉÖªÉɪÉÒ Eð¨É ½þé, ºÉ¨ÉlÉÇEð VªÉÉnÉ* <ºÉºÉä ºÉÆEäðiÉ Ê¨É±ÉiÉÉ ½è ÊEð ®ÉVÉxÉÒÊiÉEð n±É iÉäVÉÒ ºÉä ÊMÉ®Éä½Éå ¨Éå ¤Én±É ®½ä ½þé* VÉÉä UÉä]ä-UÉä]ä ªÉÉ IÉäjÉÒªÉ n±É ½þé, ´Éä |ÉɪÉ: ºÉ¦ÉÒ ´ªÉÊCiÉ-EäðÆÊpùiÉ ºÉÆMÉ`xÉ ½þé +Éè® n±É{ÉÊiÉ Eäð <¶ÉÉ®ä {É® EðÉ¨É Eð®iÉä ½þé* ªÉ½ÉÆ n±É Eäð ºÉnºªÉÉå +Éè® n±É{ÉÊiÉ Eäð ¤ÉÒSÉ ÊEðºÉÒ |ÉEðÉ® EðÉ ¤ÉÉèÊrEð ºÉƤÉÆvÉ <ºÉ iÉ®½ Eäð ºÉƤÉÆvÉ ¨Éå xÉäiÉÉ +{ÉxÉä +xÉÖªÉÉʪɪÉÉå EðÉ VÉÒ´ÉxÉ ¦ÉÒ ¤Én±É ºÉEðiÉÉ ½è* MÉÉÆvÉÒ VÉÒ BäºÉä ½Ò xÉäiÉÉ lÉä* ¤ÉʱEð Eð½É VÉÉ ºÉEðiÉÉ ½è ÊEð ¦ÉÉ®iÉ ¨Éå =xɺÉä ¤ÉcÉ EðÉä<Ç xÉäiÉÉ ½Ö+É ½Ò xɽÓ* =xÉEäð ´ªÉÊCiÉi´É +Éè® +ÉSÉ®hÉ ºÉä |ɦÉÉÊ´ÉiÉ ½ÉäEð® ±ÉÉJÉÉå ±ÉÉäMÉ =xÉEäð +xÉÖªÉɪÉÒ ¤ÉxÉä +Éè® <xÉEðÒ VÉÒ´ÉxÉ vÉÉ®É ¨Éå ¦ÉÒ {ÉÊ®ó´ÉiÉÇxÉ +ɪÉÉ* ®É¨É¨ÉxÉÉä½® ±ÉÉäʽªÉÉ EðÉ¡ðÒ |ɦÉɴɶÉɱÉÒ xÉäiÉÉ lÉä* <iÉxÉä ÊEð ºÉÉä¶Éʱɺ]Éå EðÉ BEð Ê ½ººÉÉ ±ÉÉäʽªÉÉ<] Eð½±ÉÉiÉÉ lÉÉ +Éè® +ÉVÉ ¦ÉÒ Eð½±ÉÉiÉÉ ½è* Ê´ÉxÉÉä¤ÉÉ ¦ÉÉ´Éä ¨Éå ¦ÉÒ xÉäiÉÞi´É EðÒ IɨÉiÉÉ lÉÒ, ÊVɺÉxÉä VɪÉ|ÉEðÉ¶É xÉɮɪÉhÉ VÉèºÉä ´ªÉÊCiÉ EðÉä +ÉEð̹ÉiÉ ÊEðªÉÉ* Eð¨ªÉÖÊxɺ] vÉÉ®É ¨Éå ¶ÉÖ°ð ¨Éå iÉÉä +xÉäEð VɤɮnºiÉ xÉäiÉÉ =¦É®ä, VÉèºÉä VÉäbB +½¨Én, ºÉVVÉÉn VɽҮ, xÉƤÉÚÊn®Ò{ÉÉn, bÉÆMÉä, MÉÉä{ÉɱÉxÉ +ÉÊn; {É®ÆiÉÖ VÉèºÉä-VÉèºÉä Eð¨ªÉÖÊxɺ] {ÉÉÌ]óªÉÉå EðÒ vÉÉ® ¦ÉÉälÉ®Ò ½ÉäiÉÒ MÉ<Ç +Éè® ºÉɨªÉ´ÉÉnÒ GðÉÆÊiÉ Eäð ±ÉIªÉ EðÉä xɨɺEðÉ® Eð® ʱɪÉÉ MɪÉÉ, xÉäiÉÉ+Éå EðÉ VÉx¨É ½ÉäxÉÉ ¤ÉÆn ½Éä MɪÉÉ* =xÉEðÒ VÉMɽ ÊMÉ®Éä½ ªÉÉ MÉÖ] VÉ°ð® {ÉxÉ{ÉxÉä ±ÉMÉä*
<ºÉ ºÉ¨ÉªÉ ¦ÉÉ®iÉ ¨Éå xÉäiÉÉ+Éå EðÒ ºÉÆJªÉÉ ÊEðiÉxÉÒ ½ÉäMÉÒ? ºÉ¦ÉÒ EðÉ +{ÉxÉÉ-+{ÉxÉÉ +ÆnÉVÉÉ ½ÉäMÉÉ* ±ÉäÊEðxÉ ÊEðºÉÒ EðÒ ¦ÉÒ ºÉÆJªÉÉ BEð ±ÉÉJÉ ºÉä Eð¨É xÉ½Ó ½Éä ºÉEðiÉÒ* <xɨÉå ¨ÉZɱÉä +Éè® UÉä]ä ºiÉ® Eäð xÉäiÉÉ ¦ÉÒ ¶ÉÉÊ¨É±É ½þé* ±ÉäÊEðxÉ xÉäiÉÞi´É Eð½ÉÆ ½è? ªÉä xÉäiÉÉ +Éè® SÉɽä VÉÉä Eð® ®½ä ½Éå, ºÉ¨ÉÉVÉ EðÉ xÉäiÉÞi´É iÉÉä ½®ÊMÉVÉ xÉ½Ó Eð® ®½ä ½þé* <xÉEäð {ÉÉºÉ xÉ EðÉä<Ç +Én¶ÉÇ ½è, xÉ Ê´ÉSÉÉ®vÉÉ®É ½è +Éè® xÉ ºÉ¨ÉÉVÉ Eäð ºÉÉlÉ ºÉSSÉÉ ±ÉMÉÉ´É ½è* ®ÉVÉxÉÒÊiÉ =xÉEäð ʱÉB {Éä¶ÉÉ ½è +Éè® =xÉEäð ºÉ¨ÉlÉÇEð <ºÉ {Éä¶Éä ¨Éå =xÉEäð {ÉÉ]ÇxÉ®* ´Éä ºÉÉlɺÉÉlÉ iÉè®iÉä +Éè® ºÉÉlÉ-ºÉÉlÉ bÚ¤ÉiÉä ½þé* xÉÒSÉä ºÉä >ð{É® iÉEð ªÉ½Ò ʺlÉÊiÉ ½è* {ÉÚ®ä nä¶É ¨Éå xÉäiÉÞi´É½ÒxÉiÉÉ EðÉ +É±É¨É ½è* n±É{ÉÊiÉ ºÉkÉÉ ºÉÆPɹÉÇ ¨Éå ¦ÉÉMÉ ±ÉäiÉÉ ½è, VɤÉÊEð xÉäiÉÉ nä¶É EðÒ ÊEðº¨ÉiÉ ºÉÆ´ÉÉ®iÉÉ ½è*
¶ÉɪÉn BäºÉÉ ¨ÉÉxÉ Ê±ÉªÉÉ MɪÉÉ ½è ÊEð ®ÉVÉxÉÒÊiÉ Eð®xÉä Eäð ʱÉB ÊEðºÉÒ +Én¶ÉÇ EðÒ, ÊEðºÉÒ Ê ´ÉSÉÉ®vÉÉ®É EðÒ, ÊEðºÉÒ JÉÉºÉ EðɪÉÇGð¨É EðÒ VÉ°ð®iÉ xÉ½Ó ½è* ¨ÉÖJªÉ ±ÉIªÉ SÉÖxÉÉ´É VÉÒiÉxÉÉ +Éè® ºÉkÉÉ |ÉÉ{iÉ Eð®xÉÉ ½è* +ɶSɪÉÇ EðÒ ¤ÉÉiÉ ªÉ½ ½è ÊEð MÉÖ±ÉÉ¨É ¦ÉÉ®iÉ ¨Éå <iÉxÉÉ VªÉÉnÉ, <iÉxÉÉ =VV´É±É xÉäiÉÞi´É lÉÉ* ±ÉäÊEðxÉ +ÉVÉÉnÒ Ê¨É±ÉxÉä Eäð ¤ÉÉn VÉ¤É nä¶É ÊxɨÉÇÉhÉ EðÒ Ê´É¶Én SÉÖxÉÉèiÉÒ ºÉɨÉxÉä +É<Ç, iÉ¤É vÉÒ®ä-vÉÒ®ä xÉäiÉÞi´É SÉÖEðxÉä ±ÉMÉÉ* CªÉÉ Ê ºÉ¡Ç ºÉ®EðÉ®, |ɶÉɺÉxÉ +Éè® ªÉÉäVÉxÉÉ +ɪÉÉäMÉ ºÉä nä¶É EðÒ ºÉ¨ÉºªÉÉBÆ nÚ® ½Éä VÉÉBÆMÉÒ +Éè® SÉÉèiÉ®¡ðÉ Ê´ÉEðÉºÉ ½ÉäxÉä ±ÉMÉäMÉÉ? ¤ÉʱEð ºÉɨÉÉÊVÉEð {ÉÊ®ó´ÉiÉÇxÉ +Éè® Ê´ÉEðÉºÉ Eäð ʱÉB +Éè® +ÊvÉEð |ÉÊiɦÉɶÉɱÉÒ iÉlÉÉ ºÉIÉ¨É xÉäiÉÞi´É EðÒ VÉ°ð®iÉ ½ÉäiÉÒ ½è* <vÉ® EÖòU ºÉ¨ÉªÉ ºÉä +xxÉÉ ½VÉÉ®ä +Éè® ®É¨Énä´É VÉxÉxÉäiÉÉ Eäð °ð{É ¨Éå =¦É®ä ½þé* ±ÉäÊEòxÉ nÖJÉ EðÒ ¤ÉÉiÉ ªÉ½ ½è ÊEð <xÉEäð Ê ´ÉSÉÉ® +Éè® Eð¨ÉÇ EðÉ nÉªÉ®É ¤É½ÖiÉ ºÉÒʨÉiÉ ½è*