راز سکههای آققویونلو

گروهــی از ترکمانــان که مرکــز آنها در دیاربکر ترکیه بود آققویونلوها نام داشــتند. این دودمان به شــوند(:دلیل) نشانهها و رنگ پرچمهای خود آققویونلو (سپید گوسفندان) نامیده میشدند. اوزون حسنخان نامآورترین فرمانروای این دودمان بود که با شکســت دادن ابوســعید تیمــوری، آذربایجان، عراق، فارس، اصفهان، یزد، کرمان، ری تا خراسان را زیــر فرمانروایی خود درآورد. دشــمنان برجســتهي اوزونحســنخان، فرمانروایان عثمانــی بودند که فشــاری همیشــگی بر خاور(:مشــرق) وارد میکردند. سیاستهای ضد عثمانی اوزونحســن، وی را با دودمان قرامانیان همپیمان ساخت. در دوران فرمانروایی اوزونحسن، آققویونلوها ارج ویژهای یافتند ولی با این همه، نیروهای آنان در نبــرد «ترجان» از پس عثمانیها برنیامدند و شکســت خوردند. قرامانیان نیز شکســت خوردنــد و پایههای دودمــان آققویونلوهای ســنی مذهب، رو به سســتی گذارد و پس از آن به شــوند گســتردگی دودمــان صفویان، الوند میرزا، فرمانروای آققویونلو، در نزدیکی نخجوان از شــاه اســماعیل صفوی شکست خورد و دودمانشان از میان رفت. ســکههای آققویونلو از جنس زر، سیم و برنز اســت و در دو گروه جای میگیرد؛ -1 سکههای دارای سورشارژ (سکههای دارای ضرب دوباره) -2 سکههای ساده، که از گروه نخســت در این دوره بیشتر بهــره بردهاند. روی شــمار بســیاری از ســکههای تیموریــان و قراقویونلوها و حتا ســکههای آققویونلو نام شهریاران ایــن دودمان به گونهی سورشــارژ دیده میشود. نشان ضرب دوباره بر سکههای روزگار اوزونحسن خان و یعقوب بیشتر است. نشــان سورشــارژ کردن سکه یا ضرب دوباره بــر روی آن در هیچیک از دودمانهــای پیش و پس از آققویونلوها به این فراوانی نیست. شاید فرمانروایان آققویونلو به شــوند جنگ همیشــگی با همسایگان و گاهی جنگهای خانوادگی، بــرای شــتاب دادن در جریــان پول و پرداخت دستمزد ســربازان، این کار را کردهاند. در جنگ اوزون حسن با ابوسعید تیموری، شــمار بســیاري از سکههای آنان، بهویژه ســکههای ابوسعید بهدست اوزونحســنخان افتاد که بر روی آنها ضرب دوباره انجام گرفته است. * کارشناس ارشد باستانشناسی (شناسه: )35765