شناخت ایرانيان از سازههای ستوندار

پیرو سرودههایی از اوستا و وارون دادههای باستانشناختی که تا کنون از فات ایران بهدســت آمدهاند، ایرانیــان روزگار کهن و باســتان، از مهرازی(:معماری) ســنگی ســتوندار، به اندازهای بســیار پیشرفتهتر و نیــز کهنتر از آنچه در تپه حســنلو، در جایگاه کهنترین نمونــهی ایرانی، یافت شده، آشنایی داشتهاند. امروزه میدانیم که گفته میشود پیشینهی ســازهی ســتوندار در فات ایــران، به روزگار نخســتین هزارهی یکــم پیش از میاد (در تپه حســنلو) میرســد، اما این باور با آنچه در نوشــتههای کهن ایرانیان دیده میشــود، همخوان نیست. به دیگر ســخن، باستانشناســی هنوز نتوانســته آنچــه در برخی از بخشهای یشــتها، این ســرودههای کهن آریاییــان آمده را شناســایی کند. این در حالی است که در این دانش، یکی از برجستهترین رویکردها، پیگیری دادههــای آمده در نوشــتههای دیرین است. یکی از این نمونهها، واکاوی مهرازی(معماری) نوشته شــده از روزگار کهن )$UFKDLF( ایرانیان در «یشتهای اوستا» اســت. در آبانیشت که سرودهای بــه زبانی کهنتر از زبــان ایرانیان روزگار هزارهی یکم پیش از میاد سراییده شده، دربــارهی آشــنایی ایرانیان با ســازههای ستوندار اینگونه آمده است که: «اوســت دارندهی هــزار دریاچــه ... در کرانــهی هر یک از این دریاچهها، خانهای خوشساخت با یکصد پنجرهی درخشان و یک هزار ســتون خوشتراش برپاست؛ خانهای کانپیکر که بــر هزار پایه جای دارد» (آبانیشت، بند .)101 برپایهی ســند یادشــده، به روشنی دیده میشــود آنچه از ســوی ایرانیــان برای خانهی «آناهیتا» در کنار دریاچههای فات ایران توصیف شده، با آنچه باستانشناسی کنونــی گــزارش داده، سراســر(:کاما) ناهماهنگ است و بایستی در پی نشانهها بیشتر جستوجو کرد.

(شناسه: )3578١

نيايشگاه آناهيتا از روزگار اشكانی