استاد میرجاللالدین کزازی استاد دانشــگاه، نویسنده، شــاهنامهپژوه و چهرهی ماندگار فرهنگی

اگر بخواهم پاســخی فراگیر به این پرسش بدهم آن پاسخ این است که اگر فرهنگ سیاسی بشود زیان و تاوانی بزرگ در پی خواهد داشــت. به وارونگی اگر سیاست فرهنگی بشود در راه درست خواهد افتاد و سودی سرشار، بهرهای بسیار فرهنگ به سیاست خواهد رسانید. بر پایهی این بنیاد و دیدگاه روا نیست که ما از چهرهها، هنجارها، ســرمایههای فرهنگی بهرهی سیاسی ببریم زیرا با این کار از ارج و ارزش آنها خواهیم کاســت. آن کارمایه و توان روانی، منشــی، اندیشهای، عاطفی که در آنها نهفته است و ما همواره میتوانیم و میباید از آنها بهره ببریم فرو خواهد کاســت سرانجام بیم آن نیز میرود که این کارمایه و توان به یکبارگی کارایی و اثرگذاری خود را از دست بدهد. کورش چهرهای اســت نامدار و تابناک. میتوانم گفت بیمانند نهتنها در تاریــخ ایران، در تاریخ جهان نیز. کورش شــهریاری بود که ویژگیهای واالی فرمانروایی و کشــورداری را در منش و کردار خود آشــکارا به نمود درآورد. در روزگاری که فرمانروایان هنگامی که شــهری را میگشــودند از آن پشــتهای از خاک و خاکستر بر جای مینهادند، شهرهایی که کورش میگشود، آنها را به جهانشاهی پهناور ایران در روزگار هخامنشی میپیوست و میافزود نهتنها ویران نمیشدند به آبادانی، شکوفایی و توانگری و آزادی میرسیدند. از همین رو بود که کشورهای ستمدیده، در رنج، بینوا به ســوی این جهانشاهی آغوش میگشودند و به خواست خویش به آن میپیوســتند. بسیاری از کشورهایی که کورش بر آنها فرمانروایی یافت بیهیچ نبرد و آورد بخشی از قلمرو پهناور فرمانرواییاوشدند.میدانیمکهبرترین،نابترین،گمانزدایترین، بیچند و چونترین ستایش آن است که بر زبان دشمنان میرود زیرا که از هر آالیشی پیراسته است، ستایشی است از سر ناچاری. یونانیان که دشمنان دیرینهی ایرانیان بودهاند کورش را پدر مردمان نامیدهاند ایننامگذاری ارزشی بسیار و کممانند دارد. پدیدههای فرهنگی و جشــنهای باستانی که بسیاری از آنها کارکرد و ارزش آیینی نیز دارند تنها جشنهایی فرهنگی شمرده نمیشوند و خوشبختانه شمارشان هم بسیار است، گنجینههایی هستند که فرهنگ و منش و اندیشــه و ادب ایرانی را مایهای مهینه میبخشند و پایهای برین و بلند. این گنجینهها، کانونها، پایگاهها انبارههایی از نیروهای نهادین نهانی روانی فرهنگی را پدید میآورند که پایههای همبســتگی و پیوستگی ایرانیان را میریزند بهانههایی هستند بهینه که ایرانیان را از هر تیره و تبار با هر فرهنگ و زبان و گویش گرد یکدیگر بیاورند و پیوندهای فرهنگی، تاریخی و نیاکانی را استواری بیشتری ببخشند. ما در این روزگار که روزگار گسســت و بیگانگی اســت بیش از هر زمان به این پیوندها و همبستگیهای فرهنگی، منشی و تاریخی نیازمندیم. از همین روی میباید در نگاه داری از آنها بکوشیم. با سیاسی کردن آنها توان و کارکرد فراگیر میهنیشان را در پیوند ایرانیان با یکدیگر فرو میکاهیم یا از میان میبریم.