قلعه ایرج

دژ ایرج که شوربختانه تنها دیوارهایش در کشتزارهای ورامین به یادگار مانده، سازهای ساسانی است. امروزه درون این بارو به زمینهای کشاورزی دگرگون شــده است. دیوارهای آن مستطیل شکل و پیرامون 12 متر بلندا دارند که این خود، دژ ایرج را در جرگهی دژهای بلند ایران مینهد. درون دیوارهــای پهن قلعه راهروهایی بــوده و برجکهای دیدهبانی را به هم پیوند میداده است. مالت دیوارها از خشت و آجر اســت. در بیرون دژ نیز سنگرهایی ساخته شده است. در کانــون هر یک از گوشــههای دژ، دروازهای بوده و امروز دروازهی شــمال خاوری آن پابرجاتر مانده است. زاویهای که دیوارهای دژ با ســویههای (:جهتهای) جغرافیایی میسازد، میتواند بازگوکنندهی بررسیهای ستارهشناسی آن باشد. به این سان که اگر از رئوس شــمال خاوری (:شرقی) و جنوب باختــری (:غربی) دژ بــه یکدیگر بنگریــم، میتوانیم زمان انقالب تابستانی و زمستانی را بیابیم!