شهریاری کیخسرو سومین شهریار کیانی

سرگذشتایران(04)

پس از کاووس، نوهاش خســرو با نام کیخسرو برتخت نشســت. چندی است گروهی به دور از هیچگونه نگرشهای تاریخی، کی خســرو را با کــورش دوم یکی میپندارند. نخســت اینکه کیخسرو پیش از زرتشــت است، ولی کورش دوم پس از زرتشــت. دوم اینکه از کیخســرو در یشــتها نام برده شــده ولی کورش در این ســرودههای پیشاهخامنشــی هرگز شــناخته نشده بود. ســوم اینکه پدر کیخسرو، سیاوش، شــاهزادهی دورگهی ایرانی-تورانی، شــهریار نشد، ولی کمبوجیهی یکم، پدر کورش، شهریار نیرومند انشان بود. اینکه بیایند این همه ناهمسانی در زمــان و زندگانی دو چهره را نادیده بگیرند و به شــوند (:دلیل) چند همانند که میان بسیاری از بزرگان تاریخ نیز گزارش شــده، دو چهرهی تاریخی ایران را یکســان برشمارند، آنچنان خام است که انگار در مصر آن همه کلئوپاترا یا رامسس را به شوندهای بسیار در ریزپردازیهای مانده از زندگانیشان همسان برمیشمردند! به هر روی، کیخسرو (هئوســَرَو یا نیکنام) پسر ســیاوش پس از پدربزرگ خود، کاووس کیانی برتخت نشست. او به توران لشکرکشی بزرگی کرد کــه آوردهاند در این زمان کاووس هنوز زنده بوده اســت. در ایــن آفند (:جمله) ایرانیان توانستند افراســیاب آن روزگار توران (فرنام شــهریاران توران به یاد افراسیاب پسر پشنگ که سپسها پنداشته شد یک افراسیاب بــا درازای زندگانی بلند بوده اســت) را به بند بکشــند و بکشند. شــهریار دشمن به دست مردی پارسا به نام هوم گرفتار و به کیخسرو داده شد. این کار به ستاندن کین ســیاوش از تورانیان نامور شد. در یشتها، کیخسرو، نه یک استوره، نه یک افسانه و نه کورش دوم هخامنشی بلکه یک چهرهی راستین تاریخی است که سوار بر اسبی، رو به نیایش ایزدان آورده و خواستار پیروزی بر دشمنان میشود. از او با نام پهلوان همهی سرزمینهای آریایی یاد شده است. شهریاری کیخسرو که در نوجوانی به جای پدربزرگ کهنسال خود به تخت رسیده بود، پس از گذر 60 سال به پایان رسید. گزارش شده است که کیخسرو در پایان، از جهان و شــهریاری دلزده و به گونهای افسرده شد، رخدادی که نه برای کورش دوم، بلکه برای اردشیر بابکان هم روی داد. سپس او خواست به غاری (نیایشگاهی کوهستانی؟) برود تا گوشهگیری کند، گروهی از بزرگان او را رها نکردند و با او به کوه رفتند. شب هنگام کیخســرو آن همراهان را پنهانی رها کرد. همــهی آن پهلوانان اندکی پس از آن گرفتار بوران شــدند و درگذشــتند. کیخســرو نیز گویا در همین رویداد و در همان غار درگذشت. آرامگاه او در نوشتهها گزارش شده که در شمارهی سپسین به آن پرداخته میشود.