روزنـــگار

8٢ بهمن 817 سال پیش: خواجه نصیرالدین توسی اندیشمند، ستارهشناس، ریاضیدان و دانشمند نامدار ایرانی، زاده شد. خواجهنصیر پسان(:بعدها) پیشکار هوالکو، نوهی چنگیز، شده بود و در گشودن بغداد و از میان بردن واپسین خلیفهی عباسی رایزن وی بود. 613 سال پیش: تیمور لنگ درگذشت. تیمور میگفت از تبار چنگیز است و از شیوههای خونریزانهی او در جهانگیری پیروی میکرد. او نخست در ورارود (:ماورا النهر) نیرویی به دست آورد و اندکاندک ایران، عثمانی، هند و سرزمینهای بسیاری را به باد کشتار و تاراج گرفت. مرگ او زمانی روی داد که وی آهنگ تاختن به چین کرد. 115 سال پیش: صادق هدایت، اندیشمند، پژوهشگر و نویسندهی بلندآوازهی ایرانی، زاده شد. او را یکی از پدران داستاننویسی ایرانی میدانند. هدایت یکی از اثرگذارترین اندیشمندان همروزگار (:معاصر) ایران بود و در ترجمه هم چیرهدست بود.

۹٢ بهمن 279 سال پیش: نبرد کرنال، میان هندوستان و ایران در گرفت. در این نبرد، که به پیروزی نادرشاه انجامید، فرمانروای مغولی هند تسلیم شد و باج کالنی را به نادر پرداخت و شهر دهلی به دست ایرانیان گشوده شد. با اینکه سپاهیان هندی دو برابر از نیروهای نادر بیشتر بودند، با نوآوری جنگی نادرشاه این پیروزی به دست آمد. گوهرهای بلندآوازهی «کوه نور» و «دریای نور» از غنیمتهایی بودند که نادر به ایران آورد.

0۳ بهمن 303 سال پیش: محمدرضا بیگ، نمایندهی (:سفیر) شاه سلطان حسین، به کاخ ورسای در فرانسه رسید. شمار بسیاری از مردم پاریس به پیشواز او آمده بودند. او در فرانسه با لویی چهاردهم، پادشاه آن کشور، دیدار کرد و برآیند نمایندگیاش گسترش پیوندهای بازرگانی میان دو کشور بود.

دیگر رویدادها 1095 سال پیش: محمد جریر تبری، رخدادنگار (:تاریخنگار) نامی ایرانی، درگذشت. تبری در آمل چشم به جهان گشود و در بغداد درگذشت. او به جز کتاب ارزشمند تاریخ تبری آفرینههایی (:آثار) هم در تفسیر و فرازنش (:فلسفه) داشت.

یارینامه عبدالرضا هوشنگ مهدوی، تاریخ روابط خارجی ایران دانشنامهی ایرانیکا