جشنی برای بدرود با فروهرها
جشن فروردینگان، 19 فروردینماه برگزار شد
یک ییکــینوشــت ههایرویگورهــارانگاه م یکرد.دریکدســتعصایشراداشــتو دردســتدیگرظرفیآبکــهرویگورهارا بشوید.نم یگذاشتکســیکمکشکند.گویا دنبالکسیم یگشت.باخودشنا مهارایکی یکیم یخواندوپیوســتهزمزمهم یکردروانت شاد.سرســخنرابازکردوگفتچهفرهنگ زیباییداریمکهبرایدرگذشــتگانسوگواری نم یکنیم،بلکهبزرگداشــتبرگزارم یکنیمو حتااینروزرا«جشــن»فروردینگانم ینامیم. زیرادرباورنیاکانخردمندمان،تنرفتنیاست وروانوفروهرانســانماندن یستونامنیک استکهازشــخصبرجایم یماند.ازاینرو، م یستاییمروانمردانوزنانپیروراستیرادر هرسرزمینیکهزادهشدهباشند.ای نهاراگفت وآهست هآهستهبهســویتاالرآرامگاهرفتتا هماروانانتازهدرگذشتگانرایادکند. ســرزمینآرامدرگذشتگانشــلوغشدهاست. بســیاریاززندگانگردآمدهانددرتنهاآرامگاه زرتشتیانتهراندرمنطق هيقصرفیروزهتاآییني کهنراجشنبگیرند:«فروردینگان»،نخستین جشنماهیان هيزرتشتیانرا. امسالجشنفروردینگانتهرانمهمانویژهای داشــت.هرمزدیارگاندی،نمایندهیزرتشتیان درسازمانمللوفرنشــینانجمنزرتشتیان آمریکایشــمالی،ه مزمانبااینجشــندر آرامگاهقصرفیروزهمهمانانجمنزرتشــتیان بودوباکنشــگرانهازمانزرتشتیوشماری ازه مکیشــاندیدارکرد.نمایندهیزرتشتیان درســازمانمللباباشندگیبرآرامگاهبزرگان ونامدارانهازمانزرتشــتیوجا نسپارانراه میهن،یاددرگذشتگانراگرامیداشت.هموندان انجمنزرتشــتیانتهران،انجمــنموبدانو سازمانزنانهرمزدیارگاندیراهمراهیکردند. نیایشگروهیازساعت01بامدادباهماهنگی انجمنموبدانآغازشد.موبدمهربانفیروزگری، گاندیرادرایندیدارهمراهیم یکرد.ازسوی انجمنزرتشــتیانتهرانبهپاسسپا سداری ازنمایندهیزرتشــتیاندرسازمانملللوحو یادبودیبهویپی شکششد. 91فروردی نمــاه،همزمانبــاروزفروردیندر گاهشمارزرتشــتي،نخستینجشنماهیان هي زرتشــتیانبرپام يشــود،آیینــشک موبیش ثابتاست؛باشــندگي(:حضور)پايآرامگاهها، خو شوبشبامردمویادکردنازکســانيکه دیگردرکنارمانیستند. جش نهايماهیانهيزرتشــتیان،درروزهایي برگزارم يشودکهنامروزدرگاهشمارزرتشتيبا نامماهبرابرم يشود.هرجشنهمآیینيویژهي خوددارد. دراینروز،زرتشتیانچهم يکنند؟موبدمهربان پوالديدراینبارهم يگوید:«زرتشتیاندراین روزبهآرامگاهم يروندوسفرهايویژهکهنماد امشاسپنداندرآنچیدهشــدهاستراپهنو درکنارسفره،نیایشم يکنند.دراینبرنام هي نیایش،باشــندگانبهفروهر،روانونیروهاي وابســتهبهروان(ویر،اخو،وخش)ونیروهاي مینويانساندرودم يفرستند.» ایننیای شوبرنامهيدیداردرروزفروردینگان، چندســاعتيبهدرازام يکشــد.ایــنروزها، انجم نهايزرتشتیاندرشهرهايزرتشت ينشین ایرانهمراهباشندگيزرتشتیاندراینبرنامه راهمــوارم يکنندوبافراهمکردنســرویس رف توآمــدیابرقراريشــرایطویــژه،امکان باشندگيبیشترزرتشتیانرافراهمم يکنند. آنچهازواژهيجشنبهذهنم يرسد،آیینيبر پای هيشادمانيوســروراستامافروردینگان بادرگذشــتگانپیوندداردونشــانچندانياز شــادمانيدرآندیدهنم يشــود،پسچرانام جشنرادردنبال هاشدارد؟موبدپوالديدراین بارهم يگوید:«مازرتشتیانهنگاميکهکسي راازدستم يدهیم،ازعبار تهاي"فوتشد" یا"مرد"بهرهنم يبریموم يگوییم"درگذشت" یعنيازگیتيبهمینوگذرکرد.» پــوالديدراینبارهگفت:«برپای هيباورهاي زرتشتي،وجودانساندوبخشگیتوي(مادي)و مینوي(معنوي)داردوهنگامدرگذشت،بخش مینويآزادم يشوندوزرتشتیاناینگذشتنرا بهنیایشم ينشینند.» ويدربــارهيپیوندجشــنبــاآیی نهایيکه درفروردینــگانبرگزارم يشــود،چنینگفت: «هم هيجش نهايما،دردرونخودشنیایش داردوهم هيبرنام ههایمانباشاديهمراهاست. آنچهازتصورهمگانيبرم يآیدایناســتکه، شاديبایدتنهاماديباشــداماشاديدرباور زرتشتیانهممینوياست،هممادي.» ويواژهي«جشــن»رابرآمدهاز«یزشن» اوستایيدانستوگفت:«درجشنيهمچون فروردینگانمابااوســتاخواني،شاديمینوي خواهیــمداشــت.ازســويدیگــر،هنگام درگذشتافراد، َج َش نخوانيانجامم يشودکه ریشهاشباجشنیکساناست.» اینآیینهرسالآرامگاهزرتشتیاندرشهرهاي یزد،کرمان،شــیراز،اصفهانواهوازهمبرگزار م يشــود.آیینيکهآرمانش،شــادکردنروان درگذشتگاناســتوهمزمان،روانزندگانرا همروشنيم يدهد. نوزدهمفروردینامسالنیزهمچونسا لهاي گذشــتهبرابربودباجشــنفروردینگانیابه گفت هیزرتشــتیان«فرودگ».دراینآیینبر پای هیدرخواســتبازمانــدگان،موبدانبهنام درگذشتگاناوستای«آفرینگان»خواندندودر هنگامهیسرودنآفرینگانموادخو شبورابر رويآتشدودکردند.دریکســینیمیوههاي فصلرام یبرندودرســینیدیگرلركراکه عبارتاســتازهفتنوعمیوهخشکمانند: بادام،گردو،فندوق،قیسي،خرما،سنجدو...به همراه«سیرگ»کهگون هاینانکوچکوگرد، کهدرروغنکنجدم يپختند،بررویسفرهای کهبهیاددرگذشتهگستردهاند،م یگذارندتامردم باخوردنآ نهابرایدرگذشتهآمرزشوشادی روانآرزوکنند. امروزهنیزبهپیرويازآنآییننیکزرتشتیان تهرانبــهآرامگاهقصرفیروزهم يروند.همان جاییکهتمامخاطراتگذشتهدفنشدهاست. ازورودیآرامگاهصدایاوســتاخواندنموبدها شنیدهم یشــود.بویعودودوداسپنددرهوا پخششده،یکحسشگفتیهم هیوجودآدم رام یگیرد.اینجاکهم یآیییادگذشتهم یافتی، یادمادربزرگوپدربزرگ،یادقص ههایشان.اما اینیاد،گری هاتنم یانــدازد،یکجوریکنار خودتاحساسشانم یکنی،درونقلبت. درتــاالرآرامگاهمیزهاکنارهمچیدهشــدهو خانوادههاییکهدریکســالگذشتهعزیزیرا ازدستدادهاندرویمیزهاسفرهایگستردهو عکسدرگذشت هیخودرارویآنگذاشت هاند. رویدیوارهایتاالرهــمعکسجانباختگان زرتشــتیجنــگتحمیلیدیدهم یشــود.به عک سهاخیرهم یشــوموبهیادفداکار یشان برایخــاكایرانم یافتم،درودبرفروهرپاك اهورای یتان.