روزیبرایبزرگداشتداريوشبزرگ

در مهــر ماه ســال 5۹3۱خورشــیدی بود که برای نخســتین بار پیشنهاد بر پایی روزی برای نکوداشت و بزرگداشت داریوش بزرگ پیشنهاد شد. در پی آن چندین نوشته نگاشته شد که این روز باید روز شانزدهم از ماه هفتم سال خورشیدی باشد و چرایی آن نیز پیش کشیده شد. اینکه داریوش و یارانش در روز دهم از ماه هفتم بر گئومات، ربایندهی فرمانروایی، شــوریدند و پس از پیروزی پنج روز درنگ کردند و در روزه پانزدهم از ماه هفتم، نشســتی میان خود بر پا کردند و در پی نپذیرفتن پیشنهاد اوتان (هوتن) پیرامون فرمانروایی دموکراتیک (پیش از آتن و رم) و بََگبوخــَش (مگابیز) دربارهی برپایی اولیگارشــی، دیدگاه داریوش پذیرفته شد و در بامداد روز پس از آن، یعنی روز شــانزدهم از ماه هفتم، برابر با جشن مهرگان در گاهشماری کهن ایرانی (روز مهر از ماه مهر گاهشمار دینی زرتشــتیان برابر با دهم مهر گاهشمار رسمی کشور) و روز به شهریاری رسیدن فریدون پسر آتبین، ششمین شــهریار پیشدادی، یک پیکار نمادین و دیرین و به دور از خونریزی، که از آیینهای هندواروپایی کهن برشمرده میشد، میان داریــوش و پنج تــن از یارانش (اوتان شــرکت نکرد) انجام شد و با پیروزی داریوش در آن او شهریار کشور شد. این رخداد از سوی بایگانی تاریخنگاری شهریاری هخامنشیان نیز تایید شده است. به هر روی، این گونه شد که داریوش بزرگ در روز شــانزدهم از ماه هفتم گاهشماری پارسی شهریار کشور شد. در مهر ماه ســال 6۹3۱خورشیدی بود که در کنار نوشتههایی دربارهی بزرگداشت داریوش و ویژهنامهای برای او نشســتی نیز در همین راستا برگزار شد که در آن دربارهی کارنامهی داریوش و روز بزرگداشــت او چند ســخنرانی انجام گرفت. امســال و در آســتانهی سومین ســال پیش کشــیدن این گفتمــان چه نیکو خواهد بود که نشســتی پربارتر بر پا شــود و به شیوهی دانشــی و دانشگاهی به جنبههای کرداری و اندیشهای داریوش بزرگ پرداخته شود. اینکه داریوش و پارســیان چه روش پرورشی و بستر زیستیای داشتند، اینکه داریوش خود چگونه رشد کرد و پرورش یافت، اینکه او پس از به تخت رســیدن چه آرمانها و نقشههایی را پیگیری کــرد، اینکه آیا او یک برنامهریزی داشــته اســت؟ و اینکه او چه کردارهایی را از برای چــه آرمانهایی انجــام داد میتواند از برجستهترین موارد مورد نیاز برای گفتمان در چنین نشستی باشــد. چه نیک خواهد بود که ســخنانی تازه و به دور از کلیشههای پیشین و البته سراســر مستند در این گفتمانها آورده شود. بشود تا روزی فرارسد که همگان بیننده و باشندهی همایشهای فراکشوری و دانشگاهی برای این مرد بــزرگ تاریخ ایران چون دیگر بزرگان تاریخ جهان باشند.

* کارشناس ارشد باستانشناسی