چگونگی زندگانی آریاییان بر پایهی مهریشت

سرگذشت ایران )52(

زمان دهی به مهریشت: در مهریشت، سراسر سخن از سرسبزی و بالندگی ســرزمینهای ایرانی اســت. هیچ گله و گزارشی از خشکســالی و دیو «اپوش» در میان نیست و پیوســته پیرامون کوههای زیبا، چراگاههای فراخ که وابسته به مهر اســت و تازش آبها و گیاهان و رودهای پهناور و ناوتاک (قابل کشتیرانی) و انبوه خیزابهای خروشان (تا بند )14 سخن به میان آمده که همگی به زمانی پس از پایان یخبندان 8000( پیش از میالد) تا پیش از آغاز دورهی خشکسالی در فالت (پیرامون 3200 پیش از میالد) اســت. از نگاه بومنگاری (:جغرافیایی) نیز درکنار آورده شدن نام ســرزمینهای ایرانی چون مرو، هرات، سغد و خوارزم (که بر پایهی نوشتههای دیودور سیسیلی، بعدها در اواخر هزارهی سوم پیش از میالد نیز ممکن است با همین نامها بوده باشند) و همچنین از البرز کوه، هندوســتان و باختر (:غرب) نیز نام برده شده است (بند .)104 نمونهی واپسین نشان میدهد که مردمان روزگار سرایش مهریشت، نام برآمده از رود سند (هند) را میشناختهاند و از این رو ممکن بوده است تا شــهریگریای (:تمدنی) در آن گستره را نیز شناخته باشند. شــهریگریای که آن را با نام «مهرگارث» الیهی دو تا شش ( ,, 0HKUJDUK )9, میشناســیم در پیوند با بازهی 5500 تا 3300 پیش از میالد بوده است. با توجه به وجود ناهمســانیهای (:تفاوتهای) روشن میان نوشتههای یشتها در مردمان روزگار «مهریشت» و درونمایه گاتها (که نیازمند گذر مدت زمانی قابل توجه است) و همچنین با نگاه به اینکه نام خود زرتشــت، بارها در این یشت آورده

(بخش دوم)

شــده (نشــان از آن دارد که در پس وی این سروده نگاشته شده)، بازهی مورد نظر گویا در میانهی ســالهای 5500 پ.م تا 3500 پ.م بوده است. سندی که میتواند نشاندهندهی درســتی گزارشهای اســناد «کالسیک» پیرامون فرمانروایی کیگشتاســپ کیانی در هزاره هفتم پیش از میالد باشد. چگونگی زندگی و شهرنشینی، باورهای دینی و دانستههای دانشی مهریشت : ایرانیان در هنگامهی ســرایش مهریشــت، ساختمان «برجی» را میشناختند (بند7 و ،)45 از زیور بهره میبردند (بند31)، دارای سلسلهمراتب سیاســی دهخدا، شهربان و شهریار بودند (بند ،)17 تعریفهایی جداگانه از ده، شــهر، کشور، سران روستا، سراوران شهر و شهریاران کشور داشتند (بند ،)18 ابزارهای جنگیشان نیزههای دســتهبلند (بندهای 21 و ،)102 تیر (بند ،)24 فالخن (بند ،)39 دشنه (بند ،)40 گرز (همان)، سپر و زرههای سیمین و زرین )112( بوده است. آنان در لشکرکشــیهای خود، آراستهبندی و ردهبندی داشتند (بند 41 و 47 و )48 که بسیار پیشتر از نمونههای آشوری، هخامنشی و رومی اســت. همچنین این مردمان نیروی سوارکار (اسب) نیز ایجاد کرده بودند. )101دنب( تیرهایی که آنها بهره میبردند، پر کرکس و سوفاری از استخوان بوده و گاه چوبههایی از جنس آهن داشتهاند. (بند )129 ایشان خانههای ستوندار را میشناختند، (بند82) گلهدار و گاوپرور بودند، (همان) به زیبایی زنان ارج مینهادند (بند ،)30 بر روی بالشهای پهن و بستر میخوابیدند و گردونه داشتند. (همان)