Amordad Weekly Newspaper

پیوند پارسیان هند و زرتشتیان ایران

- نویسنده بوذرجمهر پرخیده

در‌آذرمــاه‌٤١٣١‌خورشــيدی‌پــس‌از‌ دولت‌فروغی،‌محمود‌جم‌مامور‌تشکيل‌ دولت‌شد.‌محمود‌جم‌از‌٤١٣١‌تا‌٨١٣١‌ خورشــيدی‌ نخســت‌وزیر‌ بود.‌ دور ‌هی‌ نخســ ‌توزیری‌جم‌یکــی‌از‌درازترین‌ دور‌ههــای‌نخســ ‌توزیری‌در‌حکومت‌ رضاشــاه‌و‌گواه‌بســياری‌از‌رویدادهای‌ سياســی‌و‌اجتماعی‌بود.‌از‌برجسته‌ترین‌ آ ‌نهاست:‌کشف‌حجاب،‌قرارداد‌تقسيم‌ آب‌هيرمند‌ميان‌ایران‌و‌افغانســتا­ن‌در‌ 7١٣١‌خورشــيدی،‌خودکشی‌عل ‌یاکبر‌ داور‌وزیــر‌ماليــه،‌امضــای‌پيمان‌عدم‌ تعرض‌بيــن‌چهار‌دولت‌ایــران،‌عراق،‌ افغانستان‌و‌ترکيه،‌به‌نام‌پيمان‌سعدآباد،‌ و‌پایا ِن‌ساخ ِت‌راه‌آهن‌سراسری‌ایران. در‌زمان‌نخســ ‌توزیری‌جم،‌یک‌رویداد‌ شگفت‌هم‌برای‌زرتشــتيان‌روی‌داد‌و‌ آن‌چالش‌بين‌فرمانداران‌و‌شــهرداران‌ شــهر‌یزد‌با‌انجمن‌ایرانی‌ـ‌بمبئی‌برای‌ ساخت‌برج‌ســاعت‌مارکار‌ـ‌در‌مدت‌٨‌ سال‌ـ‌است.‌نخست‌ســندی‌به‌شماره‌ ١0٢/٣005٢١‌مرکز‌اســناد‌ملی‌ایران‌ـ‌ که‌گوش ‌های‌از‌تاریخ‌تلخ‌و‌آموزنده‌ایران،‌ پارسيان‌هند‌و‌زرتشــتيان‌ایران‌است‌ـ‌ را‌به‌عنوان‌پي ‌شگفتار‌بخوانيم،‌ســپس‌ به‌پيوند‌پارســيان‌هند‌و‌زرتشتيان‌ایران‌ خواهيم‌پرداخت.‌ «انجمن‌زرتشتيان‌ایرانی‌ـ‌بمبئی‌/‌اول‌ خرداد‌٨١٣١‌/‌دادخواهی حضرت‌اشرف‌نخست‌وزیر به‌شرف‌عرض‌عالی‌می‌رساند:‌پنج‌سال‌ پيش‌در‌سپتامبر‌٤٣9١‌[ميالدی]‌(سال‌ ٣١٣١‌خورشــيدی)،‌هنگامــی‌که‌آقای‌ مارکار‌بار‌دوم،‌از‌برای‌زیارت‌زایشــگاه‌ محبوب‌خود‌و‌گشــایش‌پرورشــگاه‌و‌ دبيرســتان‌از‌بناهای‌خود‌مشــاراليه،‌به‌ ایران‌مسافرت‌نمود‌و‌در‌همان‌حال‌مورد‌ عنایــت‌و‌رحمت‌آن‌شاهنشــاه‌جم‌جاه‌ واقع‌شــده‌و‌به‌نشان‌علمی‌مفتخر‌شد،‌ مقارن‌بود‌با‌جشــن‌هزار‌ساله‌فردوسی‌ که‌نه‌تنها‌ایران ‌یهــا‌بلکه‌تمام‌عالم‌در‌ آن‌شــرکت‌داشته‌و‌از‌پرتو‌اعل ‌یحضرت‌ همایونی‌ایران ‌یها‌هر‌یک‌ســر‌افتخار‌به‌ آسمان‌می‌ماليدند. آقای‌مارکار‌پس‌از‌رسيدن‌به‌ایران،‌چون‌ خود‌را‌در‌چنين‌جشــن‌باشکوهی‌دید‌به‌ خيال‌افتاد‌که‌نقشــه[ای]‌کــه‌از‌برای‌ آبادی‌شهر‌یزد‌از‌زمان‌پيش‌تهيه‌نموده‌ و‌منتظــر‌فرصت‌م ‌یبــود‌در‌چنين‌گاه‌ خجسته‌و‌هنگامی‌نيکو،‌موقع‌را‌غنيمت‌ شــمرده‌و‌از‌برای‌اجــرای‌خيال‌خود‌با‌ فرماندار‌یزد‌در‌آن‌زمــان‌از‌برای‌بنای‌ گا‌هنمای‌برجی‌که‌هــم‌زینت‌و‌زیوری‌ برای‌شهری‌چون‌یزد‌و‌هم‌یادگاری‌به‌ اسم‌شــاعر‌معروف‌ایران‌است‌داخل‌مذاکره‌ شــد.‌ســپس‌از‌برای‌آغاز‌کار‌ساختمان‌برج‌ گا ‌هنما‌و‌تعيين‌محلی‌برای‌آن‌با‌آقای‌نوری‌ فرماندار‌وقت‌و‌شــهردار‌یزد‌که‌خيلی‌از‌این‌ پيشــنهاد‌و‌قصد‌مسرور‌و‌خشنود‌بود،‌بعد‌از‌ مذاکرات‌الزمه‌به‌موجب‌نامه‌جداگانه‌مراتب‌ ذیل‌پيشنهاد‌شد: ١ـ‌آقای‌مارکار‌برج‌گا ‌هنما‌را‌ساخته‌و‌به‌اداره‌ شهرداری‌پيش‌کش‌نماید. ٢ـ‌بعد‌از‌ســاختن‌و‌ســپردن‌گا ‌هنما‌به‌اداره‌ شهرداری،‌ محافظت،‌ پرســتاری‌ و‌ تعميرات‌ الزمه‌هــر‌وقت‌که‌الزم‌باشــد‌بــه‌عهده‌ شهرداری‌خواهد‌بود. ٣ـ‌جای‌آن‌در‌کنار‌فلکه‌پهلوی‌به‌طوری‌که‌ روی‌گا ‌هنما‌روبروی‌آموزشگا ‌ههای‌مارکارآباد‌ باشد‌معين‌شد. ٤ـ‌نگا ‌هداری‌و‌صفا‌و‌تازگی‌و‌آبياری‌باغچه‌ اطراف‌برج‌به‌عهده‌شهرداری‌باشد‌و‌به‌جز‌ این‌مراتــب‌دیگر‌هم‌از‌قبيل‌ســنگ‌مرمر‌ برای‌ســاختمان‌و‌آب‌و‌غيره‌و‌غيره‌را‌اداره‌ شهرداری‌به‌عهده‌گرفت. راجع‌به‌جای‌گاه‌نما‌آقای‌مارکار‌پيشــنهاد‌ نموده‌بود‌که‌خوب‌است‌جای‌ساعت‌وسط‌ فلکه‌پهلوی‌باشــد‌و‌با‌وجود‌این‌که‌بيشتر‌ از‌اعضای‌شهرداری‌هم‌پذیرفتند.‌ولی‌رای‌ آقای‌فرماندار‌برآن‌نبوده‌و‌جای‌دیگر‌که‌در‌ کنار‌فلکه‌بود‌برگزیده‌شــده‌و‌در‌9٢‌اکتبر‌ همان‌ســال‌در‌ميان‌شماره‌زیادی‌از‌آقایان‌ که‌از‌بــرای‌همان‌کار‌حاضر‌شــده‌بودند،‌ آقای‌نوری‌ســنگ‌اول‌پایــه‌آن‌را‌نهاده‌و‌ تلگرافــی‌در‌آن‌خصوص‌بــه‌اعلی‌حضرت‌ مخابره‌نمود. پس‌از‌بازگشــت‌به‌بمبئی،‌آقــای‌مارکار‌با‌ یکی‌از‌مهندسين‌مشهور‌بمبئی‌برای‌ساختن‌ گا ‌هنمــای‌برجی‌مشــورت‌نمــوده‌و‌بعد‌از‌ تحصيل‌نقشه‌و‌صورت‌مخارج‌آن‌به‌زودی‌ مبلغ‌دوازده‌هزار‌روپيه‌به‌ایران‌فرســتاده‌و‌ به‌نماینده‌این‌انجمن‌در‌یزد‌حکم‌و‌دســتور‌ ساختن‌برج‌داده‌شــد‌و‌در‌تعقيب‌آن‌فوری‌ دستوری‌برای‌خرید‌گا‌هنمای‌اعلی‌و‌زیبایی‌ با‌چهار‌رو‌به‌قيمت‌00٢‌و‌کمی‌ليره‌انگليسی‌ به‌لندن‌فرستاده‌شد .... » دنباله‌این‌نامه‌شــگفت‌را‌در‌شــماره‌آینده‌ بخوانيد.‌

 ??  ??

Newspapers in Persian

Newspapers from Iran