یاری پارسیان هند به ایرانیان زرتشتی )3(
در دو شــمار هی گذشــته سرگذشــت انجم نهــای«اكابــرپارســيانهند»و «زرتشــتيانايرانيـبمبئي»راخوانديد. اينكدنبال هیكارهایانجا مشــدهیاين بنيادهاوسرانجامآ نهارابخوانيد: انجمنايرانيـبمبئيافزو نبراينكارها، چاپوانتشاركتا بهايدينيوفرهنگي رانيزبردوشداشت.گا تهاويش تهاي اســتادپورداوود،پيكمزديســنان،پيام راستي،نوآموزمزديســنانوبسيارياز كتا بهاياستادپورداوودوعبدالحسين سپنتارااينانجمنمنتشركرد.ه مچنين برايباالبردنسطحدانشدينيهازمان (:جامعــه)؛مانكفريدونمالدرســال ٤٠٣١خورشيدیبرايسخنرانيدينيو فراهمكردنزمين ههایورودموبدزادگان بهمدرســ هیعاليدينــیآتوربانان،به ايرانفرستادهشد.
موسسات مارکار
پرفايدهترينكاراينانجمن،سرپرســتي وآموز شوپــرورشفرزنــدانب يكسو يتيمزرتشــتيبود.ازسویانجمنايرانی ـبمبئیاينمهمبهماركارپيشــنهادشد واوپذيرفت.پرورشگاهپسران هیپشوتن مــاركاردرشــهريزدبهدســتورانجمن زرتشــتيانايرانيـبمبئيتوســطدكتر جمشيدپتلدرســال١٠٣١خورشيدی درخانــ هایكهروا نشــاداربابرســتم شــاهجهانبهرايگاندراختيارآناننهاده بودباشــماریدان شآموزيتيمگشايش يافت.سرپرستياينمجموعهبردوش٣ تنبود:اربابرستمماونداد،اربابجمشيد بهرامارسوشاهپورگشتاسبك ينژادكه ازســويانجمنبرگزيدهشدهبودندوبه فرنشينی(:مديريت)رستمبهرامينسيمي آغازبهكاركرد. ايــندان شآمــوزانبرايآمــوزشبه مدرس هیخســرويكهبهكوششارباب خســروشــاهجهانبنيادنهادهشدهبودو ميرزافريدونكيامنشفرنشــينآنبود، فرســتادهشــدهبودند.پسازجاب هجايی بــهعمارتشــيرازيـكــهكارگرخانه ناميدهم يشــدـبرايتحصيلبهمدرسه كيخســرويبهفرنشينیماســترفرامرز فرســتادهشــدند.مدرســهكيخسروي ديرين هترين مدرســ هی زرتشــتيان يزد اســتكهدرســال682١خورشيدیبه دستاربابكيخســروومهربانرستمو بهسرپرستيانجمناكابرپارسيانهندبر پاشدهبود. ازسال6٠٣١خورشيدیموسس هیماركار ك مكمپاگرفتومدرســ ههايپسرانهو دختران هیماركاربنيادنهادهشــد.هم هی زمي نها،مدرســهها،برجساعتوديگر داراي يهــايمــاركاردرايــرانباپايش (:نظــارت)وبودج هیاهدايــياوبهانجمن زرتشــتيانايرانيـبمبئيادارهم يشد.ميرزا ســروشلهراسبسرپرســتياينمدارسو موسساتراتاسا لهابردوشداشت. كوتاهاينكهانجمنزرتشتيانايرانيـبمبئيدر كارنام هیخودكارهایزيررابهيادگارگذاشته وب همانندانجمناكابرپارســيان،نامنيكيدر تاريخزرتشتيانبرجاينهادهاست: برپايــیونگ هداريمطبرتنتاتا،زايشــگاه بهمــن،كارگرخان هیجهانگيري،پرورشــگاه يتيمانماركار،دبســتانودبيرستانپسرانهو دختران هیماركار،ساختمانبرجفردوسي(برج ســاعتميدانماركاريــزد)،ادارهونگ هداری چهاردهبابدبســتانروستاهاييزد،خريدو آبادسازيزمي نهادريزدوتهرا نپارسودهها خدمتكوچكوبزرگديگر. فرنشي نهاياينانجمنتاجاييكهنامآ نها نوشتهشدهچنيناست:١.پستنجيخورشيد جيايراني؛2.دينشاهجيباييسليسيترايراني؛ ٣.پستنجيدوســاباييماركار؛٤.مهندس برزوسهرابآقا؛5.كلنلرست مجيكرگات؛6. دكترآذربادبهرامايرانيو... بادگرگونیدروضعاقتصادیپارســيانهند ادارهیموسساتوابســتهبهاينانجمنهم دگرگونشــدوك مكمرســيدنپولازهند كاهشيافت.پسازچال شهايیكهپديدآمد سرپرستیاينموسســ ههابهزرتشتيانايران سپردهشد. پــسازچنديبرابــربايــكآييننامهی اجرايــي،وكالتتملكهمــهیمايملكو موسســههایماركاربهانجمنزرتشــتيان تهرانواگذارشــد.(اينآييننامهباامضاي ميرزاســروشلهراسبوبهتاريخ72آذرماه ٣5٣١خورشيدياست). اينانجمندرادارهیثبتشــرك تهاوعاليم تجاريبهشــمارهی٣6٤مورخ9١/7/9٣٣١ ثبتشــدهاستوهم هیســندهایمالكيت امالكماركاربهناماينانجمناســت.ناگفته نماندكهثبتاينانجمنوانجمناكابرپارسيان بهســادگيوباسرعتانجامنشد،بلكهپساز ســا لهاانتظارونگراني،طبققانونومقررات تازهایكهدرســال7٣٣١خورشيدیتصويب شــدهبود،پسازگذراندنگام هها(:مراحل)و تشريفاتدرادارههایگوناگونوتهي هیاسنادو مداركپرشمارازايرانوهندانجامشد. كارهایاســفنديارمهربانآقاســكرترياز انجمــنايرانــيـبمبئيورتنشــااينجيير ســكرتريازانجمناكابرپارسياندرتهيهو فرستادنمداركازهندوهمكارياربابرستم گيو،اربابفريدونزرتشــتيوسروشخداداد زارع(وكيلدادگستري)درثبتاينشرك تها فرامو ششدنينيست. ه مكيشــانازوضعكنونياينموسساتآگاه هستندوروزیكارهايیكهامروزبرایاي نها م یشوددرتاريخثبتخواهدشد. درشــمارهیآيندهدربارهیآموزشــگاههای زرتشتياندريزدخواهيدخواند.