ِدموکریت

پژوهشگران دیگری لوگوس

معناِی آن خرِد خداوندی را «اهونهوئیریه» یا «وهومنه» داریوش درویشی وارون دیگران «اشه» را دارای نزدیکترین شباهت با لوگوس هراکلیتوس میداند؛ چراکه اشه نمادی از ساماِن جهانی، قانوِن ایزدی و نظِم اخالقی است. وی با توجه به اینکه نمایندهی اینجهانی اشه، آتش است، اشه را با لوگوس برابر میگیرد، و آتش هراکلیتوس را نیز وامگرفته از آن

دموکریتوس (به معنی برگزیدهی مردم) از واپسین فیلسوفان یونانی پیشاسقراتی بود. او برجستهترین مفسر و گسترندهی اندیشههای لئوکیپوس (فیلسوف پیشاسقراتی) دربارهی اتمگرایی بود. دموکریت در آبدرا (تراس یونان) زاده شد و سالروزش را از این جملهی خودش که گفته: «در هنگام کهنسالی آناکساگوراس،منجوان میانبازهیزمانیسالهای۰۳۴ تا ۰۶۴ پیش از مسیح گمان کردهاند. دموکریت برای دانشاندوزی سفرهای بسیاری به سرزمینهای خاوری و جنوبی کرد. تاریخنگاران گمانه میزنند که مدتی را در مصر به سر برده باشد و مسلم است که به ایران نیز سفر کرده بوده پژوهشگران و خاورشناسان بسیاری او را شاگرد اوستانوس، که به فارسی هوشتانه نامیده میشود، میدانند و گفته شده که نظریهی تجزیهناپذیری اتم را از استاد ایرانیاش (عالم مثالی) ایدهها است. در نقد وامگیری افالتون از زرتشت پیرامون نگرهی «ُمثل»، برخی او را سرزنش میکنند و یک «غارتگر» میپندارند، اما اگر از برداشت بیچونچرای او از جهانبینی مغان و زرتشت، بدون هیچ یادکردی از آنان نیز بگذریم، نباید فراموش کرد که افالتون در این برداشت یا غارتگری چندان نیز پیروز نبوده است! به گفتهی ماکوولسکی: «افالتون موفق نشده است که میان عالم ُمُثل و جهاِن پدیدارها ُپلی بسازد و پیوند روشنی برقرار

یا

نگرهی

اگرچه درهرروی او در رسالهی الکبیادس خود را پیرو زرتشت دانسته و به گفتهی دیوژن الئرتی (ج۴، باب ۷) اندیشهی روح جهانی (روان جهان) را نیز در کتاب تیمائوس یکسره از آموزههای مزدایی برداشته