دره ارغوان ایالم، کران تا کران زیبایی!

استان ايالم زمانی بخشی كوچك از تمدن عیالم كهن شناخته میشد. همین نكته نشان از تاريخ دورودراز آن گوشه از سرزمین ما دارد. آثار تاريخی بهجا مانده در اين استان، سر به هزارههای دور میزند. در دورهها و زمانهای تاريخی ديگر نیز به سبب نزديكی به تیسفون، پايتخت ساسانیان، در خور نگرش بود و يكی از راههايی شناخته میشد كه به آن سوی مرزهای ايران میرسید. با اين همه، آنچه ايالم را زيبايی بسیار میدهد و از آن، جايی دلخواه برای گردشگری میسازد، طبیعت دلانگیز و چهار فصل آن است. ايالم سرشار از كوههای بلند، دشتهای دامنهدار، پوشش گیاهی گوناگون، رودخانههای جاری، آبشارها و غارهايی است كه كمتر شناخته شدهاند. در بخش شمال و شمال خاوری شهر ايالم كوههای زيبای «مانشت» و «قالرنگ» جای دارد و در كنار اين رشته كوهها، گسترهای سبز و ماالمال از درختان پرشاخ و برگ ديده میشود. اين گسترهی دل انگیز را «دره ارغوان» مینامند؛ جايی برای آسودن و برخورداری دلپذير از زيستبومی يگانه، بهويژه در فصل رويش گلها. آن گاه است كه درهی ارغوان چنان جلوهها میفروشد و خودنمايیها میكند كه بهراستی جز هوشربايی نام ديگری بر آن نمیتوان گذاشت. رنگهايش درهم میآمیزند و بوی خوش گلها همهجا میپراكند؛ دلربا است و فريبا در زيبايی! آنجا درهای است پرآب، ديدنی و پوشیده از بوتههای ارغوانی. درختان ارغوانی اين دره، گاه بلندايی 12 متری میگیرند. برگهايی به شكل قلب دارند و گلهايی كه در خوشرنگی كممانند هستند. راستی، هیچ گل ارغوان را مزه كردهايد؟ ترش مزه است و خوش طعم. خوردنی هم هست. اما شاخههايش نازک و شكننده است، به نازكی برگ گل.

* هموندي نيم سال (٢١ شماره): * هموندي یک سال (4٢ شماره): هموندي اینترنتی یک سال (4٢ شماره):

درهی ارغوان در شمار پهنههای سردسیر استان ايالم است و در ورودی راهی جای دارد كه ايالم را به كرمانشاه میرساند. اگر از انباشتگاه (:ذخیرهگاه) ارزشمند ارغوانی اين دره به درستی نگاهبانی شود میتوان از آن گستره جايی برای تولید و بازآوری (:تكثیر) اين درختچهی زيبا ساخت. بدان شرط كه برای پراكنش غیر طبیعی درختچههای ارغوانیاش، چارهی سنجیدهای بیابند. درهی ارغوان ايالم كه گسترهای ٠61 هكتاری دارد، آكنده از درختان بلوط، زالزالك، دافنه و ِكی ُكم است. دافنه درختچهای زينتی و بسیار خوشبوست كه گلهای ارغوانیاش صورتی و سفید رنگاند. اين گلها روی خوشههايی در میان برگها شكوفه میدهند. كیكم نیز گونهای افراست. به هرروی، جنگلی انبوه از بلوط، تركیب رنگهای دره، تیغههای سنگی كوه و تماشايیهای بسیار ديگر، از دره ارغوان شاهكاری از زيستبوم ما ساخته است كه جز ديدن و ستايش زيبايیهای آن چارهای نمیماند. درهی ارغوان برخوردار از صخرههای سنگی هم هست. از آن صخرههای ستبر، چشمههای كوچكی سرريز میشوند و از البهالی شكاف سنگها راه خود را بردبارانه و آرام تا پايین دره میپیمايند. آنگاه در زمینهای رنگارنگ و بارور (:حاصلخیز) دره، راه میگشايند تا طبیعت را شادی بیكران ببخشد. هرچند با باال رفتن از دره، شمار درختچههای ارغوان كم میشود اما جای آنها را درختان بلوط و درختچههايی ديگر میگیرد و چشمهای هر گذرندهای را از آن همه زيبايی، خیره میسازد. همین است كه مردم ايالم و گردشگران دور و نزديك، دره ارغوان را برای دمی آسودن و بهرهبردن از زيستبومی چنان دلخواه، برمیگزينند. با اين همه، اين روزها و ماهها، فراگیری بیماری كرونا آنها را از رفتن به ، پست عادي تهران: ٠٠٠٠46 ريال، پست سفارشي تهران: ٠٠٠٠221 ريال پست عادي شهرستان : ٠٠٠٠66 ريال، پست سفارشي شهرستان: ٠٠٠٠241 ريال -2 برون كشور: ٠٠٠٠٠681 ريال

، پست عادي تهران: ٠٠٠٠821ريال، پست سفارشي تهران: ٠٠٠٠442 ريال پست عادي شهرستان : ٠٠٠٠231 ريال، پست سفارشي شهرستان: ٠٠٠٠492 ريال -2 برون كشور: ٠٠٠٠٠273 ريال

درون كشور : ٠٠٠٠42 ريال - برون كشور: ٠2 واحد پولی آن كشور دره ارغوان و ديگر جاهای گردشگری ايالم باز داشته است و ناگزيرشان ساخته تا پايان گرفتن اين بیماری آزاردهنده، بردبار باشند و گردشگری در طبیعت را برای زمانی بهتر بگذارند. اما پنهان نمیتوان كرد كه اين درهی زيبا كه بخشودهی زيستبوم بیمانند ما به مردمان اين سرزمین است، گاه بیمهریها میبیند. يا از سر ناانديشگی از میان و كنار آن جاده میكشند و به طبیعتش آسیب میزنند، يا گاه برخی از آنهايی كه روز و ساعتهای خوش و شادمانهای را در دره و زير سايهی درختانش سپری كردهاند، بوتهها را ويران میكنند و شاخهی درختان و درختچهها را میشكنند. روشن كردن آتش نیز از آسیبهايی است كه گاه زيستبوم ما را دستخوش ويرانیها میسازد و آنچه برای ما می گذارد زمینهايی سوخته است كه تازگی و سرمستیشان را از دست دادهاند. درهی ارغوان نیز از اين آسیبها بركنار نبوده است. درهی ارغوان گونههای جانوری بسیاری دارد، از اينرو، گسترهای حفاظتشده بهشمار میرود. از همه مهمتر، جايی برای پرورش زنبور عسل نیز هست. رودخانهی اين دره و چندين چشمهی آنهم ديدنی است.

ويژگیهای دره ارغوان: .1 آسانی رفتوآمد، (مواردی چون سختی راه، وسايل رفت و آمد، فاصلهی گیرايی گردشگری تا نزديكترين شهری كه دستكم بیش از ٠٠1 هزار تن جمعیت دارد بايد نوشته شود): دره ارغوان در 3 كیلومتری شمال باختری شهر ايالم با جمعیتی بیش از ٠41 هزار تن جای دارد. از اينرو دسترسی به آن آسان است؛ .2 ديرينگی: استان ايالم ديرينگی چند هزار ساله دارد و نشانههايی از دورههای باستانی ايران در اين استان ديده میشود. بهويژه از دوران ساسانیان نشانههای تاريخی فراوان است. يك نمونهی آن تنگ بهرام چوبین در نزديكی شهر درهشهر است. بازماندهی چندين آتشكدهی كهن نیز در پهنهی استان پراكنده است؛ .3 شمار بازديدكنندهها: درهی ارغوان تا پیش از فراگیری بیماری كرونا، جايی برای گردشگری مردم ايالم بود. بهويژه در بهار شمار بازديدكنندگان دره ارغوان فراوان است؛ .4 ثبت ملی: نشده است؛ .5 ثبت جهانی: نشده است؛ .6 شگفتی: درختچههای فراوان ارغوانی دره كه گسترهای رنگین پديد آوردهاند؛ و نیز درختان پرشمار بلوط و گونههای كمیاب گیاهی؛ .7 دستنخوردگی (:بكر بودن): بسیاری از گردشگاههای طبیعی استان ايالم ناشناخته، يا كمترشناخته شدهاند. درهی ارغوان نیز با آنكه در نزد مردم بومی استان شناخته شده است، در بیرون از مرزهای استان كمتر شناسانده شده و از اينرو كمتر دچار دگرگونی شده است؛ .8 رهآورد (:سوغاتی): گلیم، جاجیم، حصیر، فرش و ... از صنايع دستی شهر ايالم است؛ .9 ضريب امنیت: به شوند نزديكی اين دره به شهر ايالم و ورودی جادهی اصلی ايالم به كرمانشاه، از امنیت بااليی برخوردار است؛ ٠1. امكانات رفاهی: برای بهرهگیری از امكانات رفاهی و اقامتی بايد به شهر ايالم، مركز استان رفت؛ .11 خوراکهای بومی ويژه: آش ترخینه، شله امیری، دنده پلو، كوفته سیرابی، خورشت تره كوهی ...و از خوراکهای بومی ايالم و ديگر شهرهای اين استان است.