ارزشهاوسودمندیهایاختالفنظر

مهارتهای زندگی در گاتاها (بخش ششم)

«خواستاریم از زمرهی کسانی باشیم که مردم را به سوی راستی و نیکی و جهان را به سوی آبادانی و پیشرفت رهنمون هستند» (گاتاها، یسنای03، بند9). در جهان امروز هردم بر دانش، فناوری، رفاه و آسایش مردم افزوده میشود ولی مردمان برای بهرهگیری درســت از این دســتاوردها، هنوز آماده نیستند. هنوز پس از چهار هزار ســال که از بهپاخواستن اشوزرتشت میگذرد، آوای روان آفرینش به گونهی روزگار آن دانشــیمرد بزرگ، به گوش میرسد. آری! انسان کنونی، خود را به مهارتهای زندگی بایسته، آراسته نکرده است. رشته نوشتارهای مهارتهای زندگی در گاتاها همراه با واکاویدن گاتاها - این کتاب درمان بخش روان و زندگی - مهارتهای زندگی انســانهای سرگشــته و نومید امروز را، فراتر از آنچه که از ســوی یونیسف و ســازمان جهانی بهداشت شناسانده شده، درسه دستهی: مهارتهــای ارتباطی، مهارتهای تصمیمگیری و تفکر انتقــادی، مهارتهای انطباق و مدیریت خود؛ دستهبندی کرده و آن را به ما نشان میدهد:

5)مهارتهای چانهزنی/ سرباززدن: «ای مــزدای پــاک و بــی همتــا، بندو بزرگترین ســد راه من اســت و همیشه با گمراهکردن مردم احســاس خرســندی میکند. ای بخشندهی مهربان، بهسوی من آی و مرا توانایی بخــش تا در پرتو منش پاک بر او دســت یافتــه و او را از گمراهی رهایی بخشم» (گاتاها، یسنای94، بند1). هر کســی بهتنهایی، ویژه و بیهمتاست. ناهمســانی، در چگونگی دیدگاههاســت. شــدنی نیســت که دو تــن در همه چیز همباور، هماندیش و هماحســاس باشند. نایکســانی در دیدگاههــا طبیعی اســت و بایــد این مهارت را بهدســت آوریم که دیدگاه خود را تنها دیدگاه درســت ندانیم و توانایی دیــدن نکتهها را از زاویهی دید دیگران داشــته باشیم. در آن هنگام است که ارتباط میان مردمان، کاراتر و درستتر خواهد شد. ارزشها و سودمندیهای اختالف نظر: - اختــالف نظر به دگرگونشــدن، نیرو میدهد. زمانی میرســد که باید دگرگونی را پذیرفت، دیدگاههای گذشته را واگذاشت و مهارتها و دیدگاههــای نو را فراگرفت (مانند گاتاها، یسنای43، بند51). اشوزرتشــت آیینهای پیچیده، پرهزینه، خونیــن و رنگین در جامعــه و تاثیر آن را در نابســامانکردن زندگــی مردمان دید. به خــود، خدای خود، جهــان آفرینش و مردمان گوش فراداد تا آوای ویژهی آنها را دریابد. در این راســتا پرســید و پرسید ولی پاســخهایی که از دیگــران دریافت کرد، هرگز او را خرســند نکــرد، بنابراین خود استاد خود شد و ده سال کنج تنهایی گزید تا دریافتهایش را با دروناندیشــی و درونبینشی، بپردازد، موشکافی کند، به حقیقتها دســت یابد و از رازهای هستی پرده بردارد. هنگامیکه میان مردمان اختالف نظر دیده میشود، تصمیمهای درستتر و بهتر گرفته میشود چون به ســویههای ارتباط بیشتر میاندیشند و بیشتر باریکبین میشوند. در سالهای نخســت فراخوان، اختالف نظرهای میان اشوزرتشــت با مردم نادان، کرپانها، کاویها و اوســیخشها ســبب شد که سرانجام پس از ۲1 سال و بهناچار دورشدن از سرزمین مادری را برگزیند. - اختــالف نظر یاری میکنــد تا خود را بهعنوان یک فرد بشناســیم و دریابیم که چگونه اختالف نظر را مدیریت کنیم. نشســتهای پیاپی اشوزرتشت با درباریان و خاندان فرزانهی گشتاســب شــاه کیانی نشــان میدهد که اشــو زرتشت مدیریت چارهاندیشــی در اختالف نظرها را آموخته اســت که این پیامد چالشهایی بوده است که پیش از این با آن درگیر بوده اســت. به ســخنی دیگر، «کار نیکوکردن از پرکردن است.» کند. اختــالف نظر میتواند روابط را پربارتر و ژرفتر در چارهاندیشــی یک اختــالف نظر، یاد گرفته میشــود که دیدگاههــای دیگری را پیشچشــم داشــته و آن را ارج بنهیم (مانند گاتاها، یسنای03، بند۲ و یسنای13، بند11). دژمنان، با اشو زرتشــت فراتر از اختالف نظر، تضاد باوری دارنــد و میخواهند او را از میان بردارنــد و نابود کنند. او وارون آنها میکوشــد در پرتو نیروی مینوی و

شــادمانی (مانند گاتاها، یســنای8۲، بند6 و یســنای13، بند4) و با پاکدامنی و پارســایی (هات 31 ، بند 18 ) خشــم، نفرت و کینهی آنــان را از خود و یارانش دور کند و این یعنی اســتوارکردن ارتباط زندگیساز بهجای ارتباط بیگانهساز از زندگی. گاتاها دربــارهی پیامد کاربرد مهارت مدیریت چارهاندیشــی در اختالف نظرها ازســوی اشو زرتشت میگوید: ...« حتا کســانی که با او دشمنی میورزیدند، آموختهاند که به او احتــرام بگذارند و در گفتار و کــردار از آیین بهی پیروی کننــد» (گاتاها، یسنای35، بند1). اگر با مدیریت اختالف نظر، پیوندها اســتوارتر و توانمندتر شــود و بهتر بتوان با یکدیگرکار کرد و همچنین ســویههای ارتباط همدیگر را دوســت بدارند و پشتگرم یکدیگر باشند و یا حتا احساس خرســندی کنند، میتوان گفت اختالف نظر به گونهای ســازنده چارهاندیشی شده است. میتوان بــا مدیریت اختالف نظــر، آن را به فرصتی خوب دگرگون کنیم و با سیاست برندهبرنده درپی سود و ســازندگی در روابط باشیم. بهراســتی آگاهی چندانی دربارهی چارهاندیشی اختالف نظر نداریم و تنها هنگامیکه اختالفی پیــش میآیــد دو گفتمان یا مســاله اصلی را پیشچشم میآوریم: مردمان رسیدن به آرمانهای خود - پاسداری ارتباط خوب با دیگر اینکه آرمانها و روابط مــا هر یک چه اندازه برای ما ارزش دارد، پنج گونه روش چارهاندیشی در اختالفها میتوان برشمرد: -1 روش الکپشتی / کنارگیرانه: بر پایهی گاتاها، نادانان که منفعالنه ابزار دست دروغگویان و دکانداران دینی میشوند از این روش پیروی میکنند (سیاست بازنده-برنده). دروغگویان میکوشــند با آموزش نادرست و گمراهکردن نادانان از آرمان زندگی، سرمایهی گرانبهای آنان یعنی زندگــی را از کف آنان بربایند (مانند گاتاها، یسنای۲3). ۲- روش خرس اســباببازی / خواهی نشوی رسوا همرنگ جماعت شو: بــر پایهی گاتاها، بســیاری از نادانــان از این روش پیروی میکنند و به آســانی ابزار دست سودجویان میشــوند (مانند گاتاها، یسنای03، بندهای3و4) (سیاست بازنده-برنده). -3 روش روباهگونه / مذاکرهکننده / چانهزننده: بر پایهی گاتاها، اشوزرتشــت هرگز پیروی از ایــن روش را با وجود اینکه سیاســت برندهبرنده اســت بر نمیتابد. زیرا درست است که با سرسختترین دژمن و سد راهش بندو اهل مذاکره اســت (گاتاها، یسنای94، بند1) ولی به همانسان هرگز نمیتواند با دروغ و دروغگویان ســازش کند (مانند گاتاها، یسنای94، بند3 و یسنای34، بند51). -4 سبک جغدگونه / راستیجویانه / آگاهانه: در بسیاری از فرهنگها، جغد نماد دانایی است. جغدها هم آرمانها و هم روابط میان مردمان را ارزشمند میدانند و براین باورند که اختالف نظر یک مساله است که باید با خردمندی، نوآورانه و بدون سازش، سازگارانه چارهاندیشی شود. آنان درپی راهکاری هســتند که هم خودشان و هم ســویهی دیگر ارتباط به آرمانشان برسد. (مانند گاتاها، یسنای94، بندهای1و3) (سیاست برنده-برنده). بههر روی برای اینکه مردمان بتوانند در ارتباط خود با دیگــران، اختالف نظر و دوگانگیها را خوب بگردانند، نخست باید بتواند کشمکشهای درونی خــود را مدیریت کنند (ماننــد گاتاها، یسنای35، بندهای1).