بازخواست از امریکا در نشست شورای امنیت

وقتی ناآرامی در برخی شــهرهای ایران شــروع شد، قابل پیشبینــی بود کــه دولت ترامپ تــاش کنــد از آن برای منزویســازی ایــران در صحنه بینالمللی اســتفاده کند. اما تعجیل و سوءمحاسبه خانم نیکی هیلی (سفیر ایاالت متحده در سازمان ملل) در تدارک هجمه دیپلماتیک به ایــران در نهایــت به زیان امریکا تمام شــد. به بیان دیگر، درخواســت او برای تشــکیل جلســه اضطراری در شورای امنیت و واکنش کشورهای عضو این نهاد در طول جلسه نشان داد که دولت ترامپ هنوز به نقش برجام در آرایش جدید دیپلماتیک در صحنه بینالمللی واقف نیست یا حداقل آن را بشدت دستکم میگیرد.

عاوه بر این، تاش هیلی برای بلند کردن سنگ بزرگی مانند «شورای امنیت» علیه ایران یک بار دیگر نشــاندهنده این واقعیت بود که دولت ترامپ نه تنها در بهکارگیری اهرمهای بینالمللی در عرصه دیپلماســی استعدادی ندارد و نه تنها ایران دیگر در برابر سوءاســتفادههای واشنگتن از نهادهای بینالمللی آسیبپذیر نیست، بلکه دولت ترامپ گمان میکند میتواند با شیوههای پوپولیستی و شعاری - نظیر آنچه در صحنه داخلی بهکار میگیرد - در عرصه بینالمللی نیز به نتایج مطلوب خود دســت یابــد. به عبارتی، اقدام نابخردانه خانــم هیلی در مواجهه با ایران نشان داد تا چه میزان دولت ترامپ از بدنه کارشناسی و تکنوکراتیک دستگاه سیاست خارجه امریکا و واقعیتهای روی زمین منفک شده است.

در واقع، هرچند خانم هیلی به احتمال زیاد پیشبینی میکرد جلسه شورای امنیت در مورد ناآرامیهای ایران به «صدور قطعنامه» علیه ایران منتهی نشود، اما احتماالً گمان میکرد میتواند فضای جلســه را به ســمت صدور یک بیانیه )Presidential statement( علیه ایران یا دستکم به جلسه مؤاخذه و بازخواست ایــران تبدیــل کنــد. او گمان میکــرد میتواند متعاقبــاً از اظهــار محکومیتها و مواضع تند کشــورهای غربی علیه ایران برای فضاســازی و تحت تأثیر قرار دادن افکار عمومی امریکا اســتفاده کند. به زعم او، این فضاسازی میتوانست قدرت مانــور ترامــپ را در موعد تصمیمگیری در مورد برجــام افزایش دهد. به همین خاطر، تمام تاش خود را به کار بســت تا موضوع اعتراضات را به سیاســتهای منطقهای ایران - از جمله حمایت ایران از دولت ســوریه، ادعای ارسال موشک بالستیک به یمن، حمایت ایران از حوثیها، حمایت ادعایی ایران از تروریسم و غیره - نسبت دهد تا دستکم کشورهای همپیمان خود را حول محور یکی از این موضوعات با خود علیه ایران همراه سازد.

اما جلســه اضطراری شورای امنیت به صورت کاماً متفاوتی پیش رفت، به نحوی که دو موضوع مهم در آن مرکزیت یافت و برخاف انتظار دولت ترامپ، توجه رسانههای امریکا را به خود جلب نمود: اول اینکه اغلب دولتهای عضو به استفاده ابزاری و نامناسب ایاالت متحده از سازوکار «شورای امنیت» به بهانه ناآرامیهای اخیر ایران اعتراض کردند؛ و دوم اینکه اغلب کشورها، از جمله چهار عضو دائمی دیگر شــورای امنیت، از برگزاری جلســه برای دفاع از برجام و ثبات در ایران اســتفاده کردند. به بیان دیگر، جلســهای که بنا بود به جلســه مؤاخذه و فضاسازی علیه ایران تبدیل شود، در نهایت به فوروم دفاع از برجام و محکومیت امریکا بهدلیل استفاده ابزاری از این نهاد بینالمللی منتهی شد.

ادامهدرصفحه3