با سبک زندگی سالم حافظه خود را بیمه کنید

در زندگی پرمشـــغله امروزی طبیعی اســـت که گاهی فراموشـــکار شـــویم یا برای فـــرار از حواسپرتـــی گاهی آالرم گوشـــیهایمان را فعال کنیـــم. اما اگر تعـــداد ایـــن حواسپرتیها زیاد شـــود یا وابســـتگیمان به عالمـــت زدن روی دســـت یا تنظیم آالرم گوشـــی برای به یاد آوردن مسائل مختلف غیرطبیعی باشـــد باید به فکر بررســـی دقیق دلیل اینمشکلباشیم. هنگامـــی کـــه ســـخن از حواسپرتـــی یـــا اختـــالل حافظه بـــه میـــان میآید ناخـــودآگاه به یاد آلزایمـــر میافتیم و ترس وجودمان را فرا میگیرد اما نباید ترسیدچراکههمیشهفراموشکاریهای مزمن نشـــانه ابتال به آلزایمر نیستند. دالیل مختلف که گاهی قابل پیشگیری و اصـــالح هســـتند حافظه مـــا را تحت تأثیـــر قـــرار میدهند. برای آشـــنایی با دالیل اختالل حافظه با رئیس بیســـت و پنجمین کنگره بینالمللی نورولوژی و الکتروفیزیولـــوژی بالینی به گفتوگو نشستهایمکهمیخوانید. دکتـــر ناهید بالدی مقـــدم، متخصص مغز و اعصـــاب به «ایـــران» میگوید: عوامل مختلفی بر قدرت حافظه افراد اثر میگذارد. شیوه زندگی یکی از مهمترین مسائلی اســـت که قدرت حافظه شـــما را تحت تأثیر قرار میدهد. اصالح سبک زندگی و روی آوردن بـــه رژیـــم غذایی ســـالم، اســـتفاده از غذاهـــای کم نمـــک و کم چربی، مصـــرف غذاهای تـــازه و میوه و ســـبزیجات در کنار پرهیـــز از خوردن فســـت فودها میتواند یکـــی از راههای خداحافظـــی با حـــواس پرتی باشـــد. حقیقت این اســـت که چاقـــی و اضافه وزن در کنار فقر حرکتی در زندگیهای نشســـته و کم تحرک امـــروزی در بروز و شـــدت یافتـــن بیماریهـــای اختالل حافظه نقشی پررنگ دارد. رئیـــس بیســـت و پنجمیـــن کنگـــره بینالمللینورولوژیوالکتروفیزیولوژی بالینی با تأکید بـــر اینکه برخی عوامل قابـــل اصالح هســـتند، میافزایـــد: در بحث ســـبک زندگـــی ســـالم موضوع کنترل فشـــار خون و پرهیز از دخانیات بخصوص سیگار و قلیان که متأسفانه در سالهای اخیر در میان جوانان رواج بیشـــتری پیدا کرده اســـت نیـــز مطرح است. ■ سیگاردشمنحافظه تحقیقـــات متخصصـــان نشـــان داده ســـیر پیشـــرفت برخـــی بیماریهـــای اختـــالل حافظه مانند بیمـــاری اماس در میان آن دســـته از مبتالیان به این بیماری که ســـیگار میکشـــند بیش از سایر بیماران است و قطع اســـتعمال دخانیـــات در این بیماران به کاهش ســـیر بیماری منجر میشـــود. این موضـــوع در مبتالیان به آلزایمرنیزمشاهدهمیشود. دکتـــر بـــالدی مقـــدم در توضیـــح این موضوع میگوید: عامـــل اصلی ایجاد بیمـــاری آلزایمـــر یـــا اماس کـــه جـــزو بیماریهـــای اختالل حافظه هســـتند بهطور دقیق شناخته نشـــده است. اما ثابت شـــده در افرادی که شیوه زندگی درســـت و ســـالمی در پیش میگیرند، عوارض این بیماریها بهمراتب کمتر است. برای مثال به جای اینکه عوارض بیمـــاری طی مـــدت 2 یا 5 ســـال بروز کند در مدت زمانـــی طوالنیتر نمایان خواهد شد یا اینکه بیمار عالئم حادی را تجربـــه نمیکنـــد و میتواند با وجود ابتال به بیماری، زندگی عادی و طبیعی داشـــته باشـــد و تنها در انجـــام برخی کارهای دقیقتر دچار مشکل میشود. ■ مصرف خودســـرانه داروی خوابآور ممنوع! اگرنگرانسالمتحافظهخودهستیدو نمیخواهیدبهحواسپرتیدچارشوید نباید خودســـرانه از داروهای خوابآور یا آرامبخش اســـتفاده کنید. متأسفانه ایـــن روزهـــا بســـیاری از افـــراد جامعه بـــرای کاهش اســـترس و تنش ناشـــی از فعالیتهای روزمـــره به قرصهای آرامبخش پناه میبرند و این قرصها را برای مدتی طوالنی استفاده میکنند. عضـــو هیـــأت مدیـــره دانشـــگاه علوم پزشـــکی شـــهید بهشـــتی خاطرنشان میکند: مصرف بیـــش از حد داروهای مســـکن و خـــوابآور که تحـــت عنوان داروهـــای ضـــد اضطـــراب در جامعه شـــناخته میشـــوند روی بخـــش مربـــوط بـــه بازیابـــی اطالعـــات تأثیر گذاشـــته و عملکرد حافظـــه را مختل میکند. معموالً پزشـــک ایـــن داروها را کـــه از خانـــواده داروهـــای لورازپـــام، کلردیازپوکســـاید، دیازپام و .... هســـتند با توجـــه به نـــوع بیماری بـــرای مدت زمانی محدود تجویز میکند تا بیمار از عوارض آن در امان باشد. به گفته این متخصص مغز و اعصاب، افسردگی یکی از مهمترین فاکتورهای خطر بروز بیماریهای اختالل حافظه و در رأس آنها آلزایمر است. وقتی فردی دچار افســـردگی میشـــود به ســـختی میتواند روی مســـائل مختلف تمرکز کند، به همین دلیل یادآوری آن مسائل هم برایش غیرممکن خواهد شد. ■ استرسواضطرابخودراکنترلکنید روزهایـــی که تنش و اضطراب بیشـــتری داریم انگار که فراموشـــکارتر میشـــویم و مشـــکل حواسپرتی هم به اضطراب ما افزوده میشـــود. دکتر بـــالدی مقدم معتقـــد اســـت، اســـترس و اضطـــراب براحتـــی روند بـــه یادســـپاری اطالعات را مختـــل میکنـــد و مانـــع تمرکـــز روی مسائل میشود، از اینرو در روزهایی که مضطربتر هســـتید فراموشـــکارتر هم خواهیدشد. وی در خاتمـــه توصیه میکند: ســـعی کنید با ورزشهای هوازی و مدیتیشـــن استرس خود را مدیریت کنید تا بتوانید از حافظه خود بیشترین بهره را ببرید.