2743 نفر در شهرداری بدون حضور و غیاب کار میکردند
معاون منابع انسانی شهرداری تهران در گفت و گو با «ایران»
شهرداریتهراندردورهمحمدباقرقالیباف دو موج ســهمگین ورود نیرو را تجربه کرده است! تجربهای که در همان بد ورود محمد علــینجفــی،شــهرداردوازدهمبــهیکیاز چالشهــای جــدی بهشــت تبدیــل شــد، خیلیها در همان زمان تالش کردند تا ورود نیروهــای بعضاً اتوبوســی و خویشــاوندی را به صحن شــورای شــهر بکشــانند تا بلکه زور پارلمان نشــینها، دســتچین شدههای انتخاباتــیقالیبــافراکــمکنــد،امابحث تعدیلهــاکهبهمیانآمد،ابعــادماجراهم بیشتر شکافته شد تا جاییکه خبر آمد بیش از٢ هــزار و٠٠٥ نیرو اصالً بــدون کارت زدن، حقــوق دریافــت میکردنــد، خیلیهــا بــا مدرک دکترا، حقوق کارگری میگرفتند و از آنطرفافرادیکمسابقهوبدونتخصص، در جایــگاه مدیــران نشســته بودنــد. گفتــه میشــود پای٧٥ درصد مدیران شــهرداری تهــران همزمان بــا قالیبــاف به شــهرداری تهرانبازشــدونکتهاینجاســتکهاساســاً پستشــان بــا تخصصشــان همخوانی نداشته است! در لیستی که از مدیران ارشد شهرداریتهرانبتازگیدراختیارشهروندان قرار گرفته، اطالعات۳۳۵ مدیر شــهرداری منتشرشدهکهنشانمیدهدمیانگینسابقه کاری معاونان شهردار در شــهرداری تهران تنها۴سالاست.اگرمعاونخدماتشهری با۳۳ سال سابقه از این لیست حذف شود، میانگینسابقهمعاونینبهعددقابلتوجه 4۳ سال میرسد! یعنی کمتر از۵ ماه سابقه کاردرشهرداری!ابراهیمشیخ،معاونمنابع انسانی شــهرداری تهران به سؤاالتی پاسخ میدهدکهحاالمســألهجذبوتعدیلرابه یکیازحســاسترینموضوعاتمدیریت شهریتبدیلکردهاست.
■ این روزها همه میپرســند آقای افشــانی میرودیامیماند،شماچهفکرمیکنید؟ فعالً پاســخ روشــن، دقیق و قطعی در این زمینــه وجود ندارد. شــورا معتقد اســت که قانون منع بهکارگیری بازنشستگان شامل شــهرداران کــه براســاس قانــون انتخابات شوراها انتخاب شده، نمیشود. اما آنطور که در رسانهها منعکس شده، دیدگاههای متفاوتــی در بیــن نماینــدگان مجلــس و برخی مسئوالن قضایی مثل رئیس دیوان محاســبات کشــور، نســبت به این موضوع وجــود دارد. بنابراین باید همچنان منتظر تصمیم نهادهای مســئول باشیم. مسلم این اســت که قانون هنوز درباره شهرداران مسکوت اســت و برهمین اســاس تفاسیر متفاوتــی هــم ارائــه میشــود ولــی بایــد بپذیریمکهمرجعنهاییپاسخوزارتکشور میباشد. ■ ازدورهآقاینجفیتاافشانیچهتغییراتی در مدیریت منابع انسانی شــهرداری ایجاد شــده اســت، با توجه به اینکه از زمان رفتن قالیبــاف، چالــش حــدود 68 هزار نیــرو در شــهرداری تهــران آغــاز شــد و کمــی بعدتر بحث به انتصابات فامیلی و قوم و قبیلهای رســید، تا جاییکه ســرانجام شــورای شــهر وادار شــد باالخــره انتصاب قوم و خویشــی را از ســوی مدیران شــهرداری و شورا ممنوع اعالم کند...چرا این معاونت با حاشیهها و فراز و نشــیبهای زیادی دست و پنجه نرم میکند؟ از آن دوران تــا االن تقریبــاً هیچ تفاوتی رخ نداده اســت چون همه ما تابع خط مشــی و سیاســتهای ابالغی شورای شهر پنجم هســتیم. مــا در منابــع انســانی براســاس مسئولیت حرفهایمان عمل میکنیم و به حرف غیرکارشناسی هم گوش نمیکنیم. ما کاری که قطعاً درست است و به آن باور داریمانجاممیدهیم!خوشبختانهنهآقای دکتر نجفی و نه آقای مهندس افشانی، در این مدت، هیچ تحمیل غیرحرفهای روی کارمانداشتهاند. ■ پــس عمــده انتقــادات بــه خــود شــما برمیگردد؟(باخنده) اگرانتقادیباشد،بله! ■ االن تعــداد دقیــق نیروهــای شــهرداری تهرانچقدراستاعمازرسمی،قراردادیو نیروهاییکهباپیمانکارانکارمیکنند؟ بــه طور کلی ما 66 هــزار و 973 نفر همکار تــا پایــان مــرداد مــاه در شــهرداری تهران داریم. اعم از کســانیکه به شــکل رســمی، رسمی-آزمایشــی یا پیمانکاری در شرکت خدمات اداری شهر و شرکت هادیان شهر و همچنین قرارداد مســتقیم با شــرکتها و ســازمانهای تابعه شــهرداری تهران کار میکنند. ■ اماآنطورکهگفتهمیشودجزاین86هزار نیرو، حدود٠۵ هزار نفر هم با پیمانکاران کار میکنند؟شمااینآمارراتأییدنمیکنید؟ روزی کــه مــن به شــهرداری تهــران آمدم، (یکســال پیــش) دقیقــاً 68 هــزار و 257 نفــر در شــهرداری تهــران مشــغول بــهکار بودنــد کــه بــا توجــه بــه سیاســت مــا در «جــذب برگزیــده و خــروج هدایت شــده» و همینطــور «سیاســتهای برنامــه دوم توســعه شــهر تهران مبنی بر چابکسازی در ســطح 4 درصد نیروی انسانی»، موفق شدیم تعداد قابل مالحظهای از نیروهای شهرداریتهرانراکاهشدهیم.بایدتأکید کنم که ما فقط براســاس قوانین و مقررات عمــل کردیــم و از همین منظر توانســتیم صرفهجویی اقتصادی باالیی انجام دهیم. عالوه بر اینها برای نگهداشــت شهر، رفت و روب و پروژههای عمرانی شهر، همواره با نیروهایی در قالب پیمانکار همکاری کرده ومیکنیم. ■ چقدر؟ برآوردهای ما نشــان میدهد که توانستیم از همیــن محــل در یکســال 150 میلیارد تومــان صرفهجویی کنیــم. کالً شــهرداری تهران ماهانه در حدود 600 میلیارد تومان بابت حقوق و دســتمزد و نگهداشت شهر هزینــه میکنــد که در مقایســه بــا این عدد میبینید ظاهــراً صرفهجویی خوبی اتفاق افتاده اســت که بزرگتریــن صرفهجویی در شهرداری تهران، صرفهجویی حوزه نیروی انسانیبودهاست. ■ حقــوق ایــن نیروهــا از ســوی شــهرداری پرداخت میشــود یا خود پیمانکارانی که با شهرداریقرارداددارند؟ پرداخــت مــا از زمــان دکتــر قالیبــاف از سرجمع پیمان، حقوق پیمانکاران را کسر میکردیموبهحسابکارگرانیکهباآنهاکار میکردند، میریختیــم. در واقع ما حقوق کارگــران را بــه پیمانــکار نمیدادیــم که به زخمهایش بزند یا کار دیگری انجام دهد. مستقیم به خود کارگر میدادیم. بنابراین این افراد اگرچــه از ما حقوق میگیرند، اما نیروی ما محســوب نمیشوند. تعداد آنها نیــز در هر فصل و موســم متفاوت اســت و نمیتوان به عدد دقیقی اشاره کرد. ■ چطور وقتی از شــما حقــوق میگیرند در آمارشمانمیگنجند؟ چون اساســاً صیغه قراردادی بین ما و آنها جاری نشــده و عنوان کارمند به آنها تعلق نمیگیرد. ■ خــب چــه بــار مالــی بــه شــما تحمیــل میکنند؟ بار مالی آن از جنس بار مالی منابع انسانی نیســت، از جنس نگهداشت شــهر است و سرفصلجداگانهایدارد. ■ ایــن صرفهجویــی میلیــاردی بــا خروج چه تعداد کارمند یا نیرو از شــهرداری تهران بهدستآمدهاست؟ طــی یکســال اخیــر هــزار و 284 نفــر از شهرداریتهرانخارجشدهاند. ■ بیشترازکداممعاونتیاسازمان؟ بیشترین خداحافظیها در مناطق صورت گرفته است. البته بیشترین حجم نیرو هم با عدد 15 هزار و 90 نفر در مناطق هستند. ■ امســال آیــا دوبــاره کاهش نیــرو خواهید داشت؟ ما امســال درشــهریور ماه هــم کاهش نیرو داشــتهایم کــه عــدد آن را بــزودی اعــالم میکنم. ■ چرا؟ من حرفم این اســت که اگر کسی خوب کار نکند، باید در ادامه همکاری با ایشان تأمل کنم. ■ خــوبکارنکندیــااینکهازجایییاکســی سفارشنشدهباشدیامث ًالبهفالنمعاونیا عضوشوراوصلنباشد؟! دقیقاًخوبکارنکند. ■ با این حجــم از نیرو چگونه این خوب کار نکردنراتشخیصمیدهید،آیابرایتعدیل ولغوهمکاریازدستورالعملخاصیپیروی میکنید؟ ببینیــد مــن تــک تــک ایــن افــراد را نمیشناسم،امادستورالعملروشنیبرای این موضــوع داریم. در این دســتورالعمل میــزان تحصیــالت، کیفیــت تحصیــل، مرتبــط بــودن رشــته تحصیلــی، رضایت مدیر، نظم حضور در محل کار، تخلفات و سالمت اداری، سوابق و تجربه و تخصص، ...هرکدام از اینها امتیاز خاصی دارد و فرد با همینمعیارهاسنجیدهمیشود. ■ اتفاقــاًیکــیازانتقاداتجــدیکهرئیس شورای شــهر تهران هم بر آن تأکید داشتند، اخراج کارمنــدان رده پایین و محکم بودن جای پــای مدیــران بود، آیــا مدیــران هم با همینمعیارهاسنجیدهمیشوند؟ خیر، منطق انتخــاب در ردههای مدیریتی فــرق میکنــد و طبــق ایــن دســتورالعمل نیســت. مقــام مافــوق هــر مدیــری بایــد تشــخیص دهد کــه او خــوب کار میکند یا نــه! ثانیــاً ما اخــراج قبــل از اتمام قــرارداد نداشــتیم، بلکه در پایــان قــرارداد ارزیابی عملکرد دقیقی انجام پذیرفته و با افرادی که عملکــرد قابل قبولی نداشــتند تجدید قراردادانجامنپذیرفت. ■ پــسلطفاًبگوییــدکهچــهتعــدادازاین اخراجیها،مدیربودهاند؟ ما هرهفته کمیســیون انتصابــات داریم و دهها نفر از مدیران هم جابهجا میشوند. تــا ابتدای دوره آقای افشــانی 274 مدیر از مجموعه 821 نفره جابهجا شــدهاند. این بــه معنای اخراج نیســت. البتــه تعدادی هــم با اختیــار از بدنه جدا شــده و رفتهاند. از بیــن ایــن 274 نفــر، خیلی هایشــان که جابهجا شدند، همانهایی بودند که از باال (از ســوی مقامــات مافوق) تغییــر کردند. آقای هاشــمی، رئیس شــورا، قبــل از عید در نامــهای خطــاب بــه شــهرداری تهران مصوبه شــورا را به شــهرداری ابالغ کرده و تقاضا کردند که تا پایان سال 69، به میزان 4 درصــد تعدیل انجام شــود. این در واقع مصوبــه برنامه پنجســاله دوم شوراســت. پس خط مشی اعضای شورا چابکسازی در شــهرداری تهران اســت که ما هم آن را بهدقتاجراکردیم. ■ برایامسالهمهمین۴ درصداست؟ خیــر، مــا تــا پایــان امســال 6 درصــد چابکســازی خواهیــم داشــت. یعنــی براســاس برنامــه ســوم توســعه کــه پیشنویس آن در دســت شوراســت، باید ســاالنه 6 درصــد از کارکنانــی کــه فراتــر از پستهایسازمانیموجودجذبشدهاند، از بدنه بهصورت بازنشســتگی، تشویقی یا اجباریکاهشدهیم. ■ انتصاباتقوموخویشیراکهانتقاداتیرا بهآقایافشانیواردمیکندتأییدمیکنید؟ انتصاباتیکهشهردارتهرانانجاممیدهد خــارج از کمیســیون انتصابــات صــورت میپذیرد. ■ االن چــه تعــداد سرپرســت در شــهرداری تهران اســت که مهلت قانونی سرپرستیشــان تمام شــده، امــا همچنان سرپرستهستند؟ تعدادشــان خیلــی کــم اســت. البتــه مــا مکاتبه کردهایم و باید هرچه زودتر از سوی مافوقشان،تعیینتکلیفشوند. ■ ازبازنشستههایشهرداریچهخبر؟ افرادی که مشمول قانون منع بهکارگیری بازنشســتگان در شهرداری تهران هستند، دقیقــا34 ً نفر هســتند (از مدیــران گرفته تــا کارمنــدان) و از این تعداد 6 نفــر دارای شــرایط اســتثنائات ایــن قانون میشــوند و میتواننــد بماننــد. درســت از روزی کــه ایــن قانون اجرایی شــود ما با ایــن 28 نفر خداحافظیمیکنیم. ■ چــه تعــداد تاکنــون از شــهرداری تهران خداحافظیکردهاند؟ از بیــن معاونــان شــهردار دو نفر اســتعفا کردند و منفک شــدند و افــراد دیگری هم هستندکهبزودیمیروند. ■ در چــه دورهای بیشــترین حجــم نیرو به شهرداریتهرانتزریقشد؟ ما دو موج بزرگ ورود به شهرداری تهران در زمان آقای قالیباف داشــتیم. سال 92 و .96 در یکســال پایانــی مدیریت شــهری چهارم شــورا، تعدادی معادل 10 هزار نفر به شــکلهای مختلف از تبدیل وضعیت گرفتــه تــا جــذب جدیــد بــه مجموعــه شهرداریتهراناضافهشدند. ■ ایــن ٠1 هــزار نفــر بــا توجــه بــه ایــن دستورالعمل قابلیت ماندن در شهرداری تهرانرادارند؟ فعالًدارندوهرکسنداشتهباشد،درآینده وبعدازاتمامقراردادباایشانخداحافظی میشود. ■ چه تعداد از نیروهای جذب شده در دوره گذشته(شــورای چهارم) بدون کارت زدن، واردوخارجمیشدند؟ منصافانــه و اخالقی نبود که تعداد 2 هزار و 743 نفر در شهرداری تهران بدون ثبت حضــور و غیــاب کار کنند! من خوشــحالم کــه بگویــم االن به 216 نفر رســیده اســت. ایــن افــراد هــم اغلــب بیمــار هســتند یــا درســاختمانهای دیگر که سیســتم ثبت چهــره و انگشــت نــدارد، کار میکننــد. منهای این تعــداد، مابقی گردن کلفت یا منتسببهیکمدیریاازوابستگانسیاسی محسوب میشدند که کسی نمیتوانست بهآنهاانتقادکند! ■ در ایــن دوره چنــد نفر جذب شــهرداری شدهاند؟ در دوره مدیریت جدید (نجفی و افشانی) و تا پایــان مرداد مــاه، 184 نفر نیرو جذب کردهایم. درحالیکه ما براساس مصوبات و مقررات شورای شهر، باید برای هر عضو شــورا یک راننده و یک مسئول دفتر اجازه جــذب میدادیم، بنابرایــن اگر این تعداد را از آن 184 نفر کســر کنید، میبینید که ما یکی از درخشــانترین کارنامه های جذب را در تاریخ کشورمان داریم. از ورودیهای جدیــد شــهرداری تهــران، 10/58 درصــد دارایمدرکتحصیلیدکتراهستند. ■ یعنی به صرف دکترا استخدام شدهاند یا تجربهوتخصصالزمهمداشتهاند؟ اوالً کــه کیفیت تحصیل این افراد باال بوده اســت. چون برای ما مهم اســت کــه افراد چه مــدرک تحصیلــی دارنــد یا اینکــه در دانشگاههای معتبر مثل صنعتی شریف درسخواندهباشند،قطعاًکسینمیتواند براحتی از شــریف دکترا گرفته باشد. البته من نمیتوانــم قضاوت دقیقی از ســابقه داشته باشــم، چون معتقدم یادگرفتن از کار مهمتــر از طــول ســابقه اســت. ضمن آنکه ما نظــام ارزیابی شایســتگی داریم و براساسآنرتبهبندیمیکنیم. ■ آیارقابتهمدراینزمینهمهماست؟ متأســفانه ما هنوز فرصت رقابــت را برای ورود به شــهرداری تهران مهیــا نکردهایم. ظاهراً شهرداری تهران در هیچ دورهای در صدد محدود کردن اختیــارات خود نبوده است! ■ آیا اینکه گفته میشــود به ازای هر پستی، ۴ نفر در شــهرداری تهران حقوق میگیرند، درستاست؟ ما 16 هزار و 200 پست در شهرداری تهران و مناطــق داریــم. بــه ازای آن 26 هزار نفر کار میکنند. این عدد دقیقی است. یعنی به ازای هر پســت 1/62 نفر وجــود دارد که بازهم خوب نیســت. ایدهآل این است که ما کمتر از پستهای سازمانی، نیرو داشته باشیم. یعنی به ازای هزار پست، 800 نفر کار کننــد. چــون ایــن 200 پســت، فرصت جابهجایی را میدهد. اشتباه اینجاست که اینتعدادپسترامعادلتمامپستهای موجود در ســتاد و ســازمانها و شــرکتها میگیرند. ■ وضعیت نیــروی انســانی در مقایســه با کالنشهرهایدنیاچگونهاست؟ االن شــهرداری اســتانبول بــا 14/5 میلیون نفر جمعیت، در مجموع 40 هزار نفر نیرو دارد. تعداد زیاد توریســت استانبول را هم درنظربگیرید. ■ آیا کارکنان از وضعیت امروز شــهرداری تهرانرضایتدارند؟ یکی از گالیههای کارکنان، تبعیض شدید مدیریتــی در شــهرداری تهــران اســت که ارزیابی عملکرد منصفانه و تنظیم کردن مزایای سازمانی با عملکرد افراد میتواند در رفع تبعیض کمکهای شایانی نماید یا ثبت نکــردن کارت که باعث نارضایتی گردیــده بــود کــه بهدلیــل رفــع تبعیــض هماکنونرضایتیبرایکارکنانزحمتکش فراهم آمده اســت. همچنین قراردادهای اســتخدامی چندگانه برای کارهای مشابه ولــی بــا پرداختهــای متفــاوت از جمله گالیههاســت. به طور مثال درباره کارکنان هادیــان، با چندهزار نفر مدرک تحصیلی عالیه، قرارداد کارگری بسته بودند و حقوق کارگــری دریافــت میکردنــد. االن همــه قراردادها بازبینی شــده و رضایت شغلی باال رفته است.