شرط محال برای CFT

ظریف: از ترس مرگ خودکشی نکنیم

ســخنگوی شــورای نگهبــان بــرای تأییــد الیحــه CFT شــرطی را بیــان کــرده که به نظــر تحقــق آن بســیار ســخت اســت. او گفتــه کــه «فرض ما این اســت کــه الیحه غیرقابل اصالح است و با این فرض گفته شــده خالف منافــع ملی اســت و اگر این ایرادات رفع شــود، این مســأله هم مبیناً حل میشــود.» جدای از اینکه تشخیص تطابق یک مصوبه با منافع ملی در حوزه اختیارات شــورای نگهبان نیســت، ابهام اصلی اینجاســت که آیا اگر اساس الیحه CFT طبق خواســته این شورا تغییر کند، آن قانــون نهایــی اســتانداردهای الزم را برای تأیید شــدن توســط کارگــروه FATF خواهد داشت یا خیر؟ ■ چراغقرمزکدخدایی دیــروز عباســعلی کدخدایی در نشســت خبــری خود بــه مــوارد متعــددی درباره لوایــح چهارگانــه مرتبــط بــا FATF و از جملــه CFT داشــت. امــا مهمتریــن بخش ســخنان او همان جملهای اســت کــه در ابتــدای ایــن مطلــب به آن اشــاره شــد. پیشتر هم البتــه برخی نمایندگان مجلس چون حشمتاهلل فالحت پیشه، رئیــس کمیســیون امنیت ملــی مجلس گفته بود که ایراد شورای نگهبان به الیحه CFT آنچنــان مبنایــی اســت کــه در واقع آنها اصل این الیحه را مغایر منافع ملی دانســته بودنــد. بــا مقدمــه و شــرطی که کدخدایی در ســخنان خــود مطرح کرده، عمــالً بــه نظــر میرســد از نظــر شــورای نگهبــان یا این الیحــه باید کامالً زیــر و رو شــود تا مــورد قبول این شــورا قــرار بگیرد کــه از اســاس امکانپذیر نیســت یا اینکه در غیر این صورت مجدداً رد خواهد شد. چرا که اســاس این الیحــه الحاق ایران به کنوانســیون بینالمللی مقابلــه با تأمین مالــی تروریســم اســت کــه قابــل تغییــر نیســت. کدخدایی نیز خود در سخنانش گفتــه کــه «فرض ما این اســت کــه الیحه غیرقابــل اصــالح اســت» و ایــن نشــان میدهد که شــورای نگهبان تا حد زیادی تکلیف خود را بــا این الیحه معلوم کرده اســت. مخصوصاً اینکــه کدخدایی گفته است: «ماده 6 کنوانسیون CFT هیچ گونه حق شــرطی را نپذیرفتــه و صرفــاً درباره ارجاع داوری حق شــرط را پذیرفته از این رو فقهای شورای نگهبان معتقدند وقتی حق شرطی از ســوی کنوانسیون پذیرفته نشــده اســت، اصــل مــاده بــر آن حاکــم اســت.» عمــده ارجــاع موافقــان الیحه و دولــت بــه اینکــه پذیــرش CFT مغایر با منافع ملی نیست، ناظر به الحاق همین حــق شرطهاســت کــه حــاال ســخنگوی شــورای نگهبان معتقد اســت از اســاس امکان آن وجود ندارد. ■ تقابلحقوقی در مناقشــه میــان مجلــس و مجمــع تشــخیص مصلحت نظام بر ســر الیحه CFT نیز شــورای نگهبان طرف مجمع را گرفته اســت. اختالف اصلی بر سر تاریخ ارســال ایــرادات الیحــه از ســوی هیــأت نظــارت اســت کــه مهلــت ۰2 روزه در آن رعایت نشــده و رئیس مجلــس و رئیس کمیسیون امنیت ملی گفتهاند به همین دلیل آن ایرادات را بررسی نخواهند کرد. کدخدایی، سخنگوی این شورا در نشست خبــری خــود اعتراض مجلس به ارســال دیرهنــگام ایــرادات الیحه توســط هیأت نظــارت مجمــع تشــخیص مصلحــت نظــام را وارد ندانســت. او گفتــه کــه «در آییننامــه مجمــع تشــخیص مصلحت نظــام اعالم نظر هیأت نظــارت مقید به زمان مشــخصی نشده اســت.» در حالی کــه مجلس بــر نظر خــود مبنی بــر عدم بررســی ایــن ایــرادات و شــورای نگهبــان هم بــر نظــرش در مــورد لزوم رفــع آنها همچنــان پافشــاری میکنــد، هنــوز هیچ نشــانهای مبنــی بــر اینکــه ایــن اختــالف حقوقی از چــه راهی رفع خواهد شــد، به چشــم نمیخورد. موضوع ایــن اختالف نظر حقوقی البته جایی بسیط تر میشود که به یاد بیاوریــم دو الیحه دیگر از لوایح چهارگانــه یعنــی الیحــه پالرمــو و الیحه قانون مبارزه با پولشــویی هم در مسیری مشابه و موازی گیر کردهاند. ■ ظریف:نبایدازترسمرگخودکشیکرد این مناقشــه مســیر رفــع ایــرادات الیحه CFT و تبدیــل آن به قانون را پیچیدهتر از حالــت معمــول کــرده اســت. مخصوصــاً وقتــی بــه یــاد بیاوریــم کــه در مهلــــــت پیــش رو بــرای کشــورمان، مناقشــاتی سیاســی هم وجود دارند که باید حل شــوند. اوج این اختالف نظرها هــم کمتــر از اختالفــات حقوقی نیســت. روز جمعــه حجتاالســالم صدیقی امام جمعــه موقــت تهــران FATF را «ادامــه کاپیتوالسیون»دانستهبودوازردآنتوسط شورای نگهبان تقدیر کرده بود و تنها یک روز بعــد از آن یعنــی همیــن دیــروز وزیر خارجه کشــورمان رد FATF را مترادف با «خودکشی از ترس مرگ» توصیف کرد. محمدجواد ظریف در گفتوگو با برنامه «پارک شهر »رادیو تهران با اشاره به روند بررسی لوایح مربوط به FATF در مجلس با رد ادعای ارتباط تحریم ســپاه و بســیج بــا FATF ظریف در پاســخ به این ســؤال مبنــی بر اینکــه ایــن منتقــدان میگویند ممکن است برخی از کشورهای قدرتمند شــورای امنیت را تحت فشــار قــرار دهند کــه ســپاه و بســیج را در لیســت گروههای تروریســتی قرار دهنــد و در آن صورت ما چه کار باید انجام دهیم، خاطرنشان کرد: ما یک ضربالمثلی داریم که میگوییم از ترس مرگ نباید خودکشــی کــرد. وزیر امــور خارجــه گفــت: مــا عضــو FATF نمیشــویم. بلکه ما از لیســت کشورهای غیر همــکار FATF خارج میشــویم و به لیســت کشــورهای همــکار FATF اضافه میشــویم. در حــال حاضــر بیــش از ۰۰2 کشــور و ســازمانهای بینالمللی همکار FATF هســتند و تنهــا دو کشــور ایــران و کره شمالی به عنوان دو کشور غیر همکار FATF شناخته میشوند. ■ مجمع؛آخرینامید آن طــور که دیــروز فالحتپیشــه، رئیس کمیســیون امنیــت ملــی مجلــس بــه «خبرآنالین» گفته، قرار اســت جلســات رفع ایراد CFT در این کمیســیون از اولین یکشــنبه بعد از پایان سرکشی نمایندگان به حوزههای انتخابیه آغاز شود. آن تاریخ احتمــاالً 27 آبان باشــد. آبه گفتــه او این کمیســیون نامــهای را ضمیمــه ایــرادات شــورای نگهبــان کــرده و بــرای معاونت حقوقــی ریاســت جمهــوری، وزرای امور خارجــه و اطالعــات، اتــاق بازرگانــی بــه عنــوان نماینده بخش خصوصی، ســتاد کل نیروهــای مســلح، اطالعــات ســپاه و پدافنــد غیرعامل ارســال و دوبــاره از آنها دعوت کرده تا در این جلسه حضور داشته باشند. او نیــز البتــه گفته که کمیســیون ایــرادات هیــأت عالــی نظــارت مجمــع را در ایــن جلســه به دلیل تأخیر ارسال آنها بررسی نخواهد کــرد. البته پیشتر هم در جریان دور اول بررسی CFT در همین کمیسیون، دســتگاههای یــاد شــده در جلســهای نظــرات خــود را اعــالم کــرده بودنــد. آن روز مجمــوع آن نظــرات به گفته فالحت پیشــه بسیاری از نمایندگان را برای دادن رأی مثبــت بــه ایــن الیحه متقاعــد کرده بــود. حــاال امــا برآیند همــان نظــرات به اضافه اســتداللهای حقوقــی باید بتواند شــورای نگهبــان و مجمــع تشــخیص مصلحت نظام را قانــع کند. در حالی که از معــدود موضعگیریهای منتســب به شــورای نگهبان تا امروز بــوی رضایت به مشــام نرسیده تنها امید موافقان FATF مجمع تشــخیص مصلحت نظام است کــه در همین هفته اخیر دو نفر از اعضای اصولگــرای آن یعنــی احمــد توکلــی و محمدرضــا باهنــر پیشبینیکردهانــد بتوانــد رأی بــه موافقت با شــروط FATF بدهد.