استراحت مطلق ممنوع!

کمــــر درد هماننــــد ســــرماخوردگی یکــــی از بیماریهایــــی اســــت که در جامعه شیوع بسیار دارد، به گونهای که کمتر کســــی را میتــــوان یافت که حداقل یک بار در زندگی کمر درد را تجربه نکرده باشــــد. دردهای ناحیه کمر به علل مختلفی اتفاق میافتد اما شــــایعترین این دردها ناشــــی از ضعــــف و ناتوانی عضــــات اطراف ستون مهرههای کمر است. در ســــالهای گذشــــته پزشــــکان بــــرای درمــــان کمردرد، اســــتراحت طوالنــــی مدت را تجویــــز میکردند. اســــتراحتهایی کــــه بنــــا بهشــــدت درد از چنــــد هفته تــــا چند ماه طول میکشــــید و زندگــــی فــــرد را عمــــاً مختــــل کرده بــــا مشــــکات فراوانی مواجــــه میکــــرد. امــــا ایــــن روزهــــا شــــرایط تغییــــر کــــرده، بررســــیها و پژوهشهــــای جدیــــد باعــــث شــــده در نســــخه کمتــــر پزشــــکی با اســــتراحتهای استعاجی طوالنی مدت مواجه شویم، چراکه بسیاری از آنها معقدند3 تا 5 روز استراحت درد کمــــر را کاهــــش میدهــــد. این روزهــــا حتــــی اصــــرار بیمــــار بــــرای افزایــــش روزهــــای اســــتراحت کــــه غالباً از روی نگرانی انجام میشــــود هــــم راه بــــه جایــــی نمیبــــرد و تنها ممکن است یکی دو روز به روزهای استراحت تجویز شده بیفزاید. دکتر مسعود شایستهآذر متخصص ارتوپــــدی در گفتوگــــو بــــا «ایران» چنیــــن میگویــــد: بســــیاری از افراد جامعه کمــــردرد را تجربه کردهاند. ایــــن دردها معمــــوالً به ایــــن دلیل اســــت کــــه عضــــات قــــدرت کافی ندارنــــد، از ایــــن رو فرد بعــــد از یک فعالیت بیش از حد انتظار، ممکن اســــت برای مدتــــی دچــــار دردهای عضانی و اسکلتی شود. وی بـــا اشـــاره بـــه اینکـــه کمردرد یکـــی از مشـــکات شـــایع عصـــر حاضر اســـت، میافزاید: در مورد کمردردهـــای ناشـــی از ضعـــف عضـــات اطراف ســـتون مهرهای، اســـتراحت تنهـــا راه درمـــان درد ناحیه کمر نیست. در واقع درمان کوتـــاه مـــدت، درد را کاهش داده و حتـــی آرام میکنـــد ولـــی بـــرای جلوگیـــری از عود مجـــدد کمردرد نیاز به بازتوانی چندماهه است که متأســـفانه گاهی از ســـوی بیماران جدی گرفته نمیشود. عضــــو هیأت علمی دانشــــگاه علوم پزشــــکی مازنــــدران خاطرنشــــان میکند: برای کاهش درد نخســــتین گام اســــتراحت اســــت. پــــس از استراحت چند روزه، تاش میشود با اســــتفاده از برنامههــــای بازتوانی، عضات ستون مهرهای کمر تقویت شــــود تا از ایــــن طریق فشــــار از روی ستون مهرهها برداشــــته شود. البته به کارگیــــری برخــــی روشهــــا کــــه موجب تغییراتی در ســــبک زندگی میشــــود نیز توصیه میشــــود. بهتر اســــت بدانیــــد کــــه اســــتراحتهای طوالنی مدت میتوانــــد به افزایش ضعف عضات منجر شود. بــــه گفتــــه دکترشایســــته آذر، بــــرای پیشگیری از بروز و شیوع کمردرد در میان افراد جامعه، باید برنامههایی تدوین شود تا افراد جامعه بیاموزند از دهــــه دوم زندگــــی بــــه بعــــد باید در کنــــار کارهــــای روزمــــره زندگــــی، تمریناتــــی را بــــرای تقویت عضات اطراف ستون مهرهای انجام دهند. این متخصص ارتوپــــدی با تأکید بر اهمیت انجام نرمشهای مناســــب میگویــــد: مهمتریــــن کار بازتوانــــی این است که قدرت عضات اطراف ســــتون مهــــرهای را افزایش دهیم تا فشارهای ناشــــی از فعالیت روزمره به دیســــک و مهرهها آسیب کمتری وارد کند. در این راستا میتوان از شنا کــــردن و انجام نرمشهــــای تقویت کننــــده عضات بــــه عنــــوان تقویت کننــــدگان عضــــات اطراف ســــتون مهــــرهای نام برد کــــه انجام صحیح و مناســــب آنها میتواند مانع ایجاد دردهــــای کمر یــــا ضایعات ســــتون مهرهای شوند. عضــــو هیأت علمی دانشــــگاه علوم پزشــــکی مازنــــدران اظهــــار میکند: معمــــوالً دردهای ناشــــی از ضعف عضات بــــا چنــــد روز اســــتراحت و گــــرم نگــــه داشــــتن و مصــــرف دارو بهبــــود مییابنــــد. اما گاهــــی اوقات آســــیب از این حــــد فراتر مــــیرود و دیسکهای بین مهرهای نمیتوانند فشــــار به بدن را تحمــــل کنند، که در اینصــــورت، دیســــک دچار آســــیب میشود. شایســــتهآذر تأکید میکند: معموالً بیشتر بیماران به درمانهای دارویی و تغییر ســــبک زندگی پاســــخ داده، بهبود مییابند اما در میان بیماران درصــــد کمی هم وجــــود دارند که با این درمانها بهبود نمییابند. برای ایــــن دســــته از بیمــــاران میتــــوان از درمان جراحی استفاده کرد. وی در خاتمــــه توصیه میکند: برای درمــــان کمــــر درد بایــــد به پزشــــک مراجعــــه کنید تا علت بــــروز درد به درستی مشخص شود و بر اساس آن درمان مناسب توصیه شود. درمان درد در مــــواردی که عامل ایجاد درد کمر آرتروز ســــتون مهرهای باشــــد با درمــــان در مواقع ضعــــف عضات یــــا هنگامی کــــه لغزندگــــی مهرهها براثــــر تنگــــی کانــــال نخاعــــی عامل ایجــــاد درد باشــــد متفــــاوت اســــت. تشــــخیص عامل درد تنها با وسایل تصویربرداری موجود و بررسیهای بالینی امکانپذیر است.

پس از استراحت چند روزه، تاش میشود با استفاده از برنامههای بازتوانی، عضات ستون مهرهای کمر تقویت شود تا از این طریق فشار از روی ستون مهرهها برداشته شود