«هیرمند» با سیل افغانستان جان گرفت

معاون حفاظت و بهرهبرداری شرکت آب منطقهای سیستان و بلوچستان: با جاری شدن هیرمند21 میلیون متر مکعب آب درچاه نیمهها ذخیره شد

ســاعت 3 بامــداد شــنبه 20 بهمــن ماه بود که صدای شرشر آب در نقطه مرزی هیرمند پیچید و شور زندگی در سیستان و بلوچســتان تشــنه جریان یافت، آنانی کــه بیشــتر بــه هامــون نزدیــک بودند و توفیــق آن را داشــتند که زودتــر از جاری شدن هامون باخبر شوند بقیه دوستان و آشنایان را باخبر کردند و انگار شب برای این اســتان که 22 ماه بود قطرهای آب از «هیرمنــد» دریافت نکرده بود در همان ســاعات اولیــه بامــداد بــه پایان رســید. مردم در شمال سیستان و بلوچستان هر چه ســریعتر به کنار هامــون میرفتند تا شاهد جریان یافتن دوباره این رودخانه باشــند، اشک شــوق در چشم مردم این منطقــه موج مــیزد و بســیاری ســجده شــکر به جا میآوردنــد؛ در کنــار هامون از مــرد و زن و ســالخورده تــا کــودکان نوپــا دیــده میشــدند که نظــاره گر جان گرفتن دوبــاره هامون بودند. در کنار این همهمه و شوق وصفناپذیر در حالی که مردم این منطقه از خوشــحالی ســر از پا نمیشــناختند از خود میپرســیدند چه شــده که به یکباره افغانســتان که ماهها بــود به بهانه خشکســالی از دادن حقابه سیســتان و بلوچســتان ســر باز مــیزده، تصمیــم گرفتــه این حقابــه را بــه ایران بدهــد. بــر اســاس توافق صــورت گرفته میان ایران و افغانستان قرار بر این است که افغانســتان ســاالنه 820 میلیون متر مکعب حقابه به سیســتان و بلوچستان بدهــد، امــا متأســفانه بیــش از 20 مــاه اســت که حتی قطــرهای از این حقابه به ایران نرســیده اســت. چند ســاعت پس از حــدس و گمانهــای مــردم محلــی مشــخص شــد ســیلی که در افغانستان جــاری شــده بــود عامــل جریــان یافتن هیرمند است؛ البته این کشور تاجایی که توانسته با استفاده از سیل بندهای ایجاد شــده درمســیر هیرمنــد از جاری شــدن آب در هیرمنــد ایــران جلوگیــری کرده، اما چون نتوانســته به طور کامل سیالب را مهــار کند مجبور شــده مابقی آن را به سمت کشور ما روانه کند. ■ هدایت 12 میلیــون متر مکعب آب به چاهنیمهها

«عباس ســارانی»، معاون حفاظت و بهرهبــرداری شــرکت آب منطقــهای سیســتان و بلوچســتان در گفتوگــو بــا «ایــران» با تأیید ایــن مطلب میافزاید: ســر منشــأ این ســیالب در نزدیکــی مرز ایران بوده و ربطی به رهاسازی آب از سد «کجکی» که از هیرمند تغذیه میشــود ندارد چرا که این ســد در 700 کیلومتری مرز ایران است.

وی میافزایــد: هرچنــد دبــی آب ورودی از طریــق هیرمنــد در شــمال سیستان و بلوچستان از 100 متر مکعب در همــان دقایــق اولیــه جــاری شــدن رودخانه به 80 مترمکعب در صبح روز دوشنبه (دیروز) رسیده، اما شکی نیست که روان شــدن آب در هیرمند هم از نظر ذخیرهســازی آب و هــم از نظــر روحی ، روانی برای مردم ارزشمند بوده است.

بهگفتــه وی از آنجــا کــه ماهها اســت قطــرهای از آب هیرمنــد از ســمت افغانستان به ســوی ایران نیامده بود به محض جاری شــدن آب بیش از 50 متر مکعب از دبی هیرمند به ســمت 4 چاه نیمه شمال استان هدایت شد تا نگرانی بابت تأمین آب مردم کامالً رفع شود.

ســارانی خاطرنشــان میکنــد: تــا ســاعت 8 بامداد دیروز (دوشنبه) بیش از 21میلیــون مترمکعب آب به ســمت 4 چــاه نیمه هدایت شــده که با توجه به کاهــش دبــی آب ورودی انتظــار میرود آب هیرمنــد تــا چنــد روز آینــده بیشــتر جــاری نباشــد. آب شــمال سیســتان و بلوچســتان از طریق 4 چاه نیمه موجود در ایــن منطقــه تأمیــن میشــود کــه ظرفیت آنها در مجمــوع یک میلیارد و 500 میلیون متر مکعب اســت و تا قبل از جــاری شــدن هیرمنــد در هفته جاری تنهــا 033میلیــون متر مکعــب ذخیره آب داشــته اســت. در ســالیان گذشــته همواره بخشــی از آب ورودی هیرمند در چــاه نیمهها ذخیرهســازی میشــد تا به مصرف شرب و کشاورزی ...و برسد. چاه نیمهها گودالهایی هســتند که به لحاظ فنی شرایطی برای ذخیره آب در شمال استان دارند.

هرچنــد ایــن مســئول آب منطقهای سیستان و بلوچستان پیشتر اعالم کرده بــود بــا تمهیداتی که اندیشــیده شــده و صرفهجویــی مردم جایی بــرای نگرانی تأمیــن آب شــرب روســتایی و شــهری استان تا پایان ســال 98 وجود ندارد، اما ســارانی میگوید: به هر جهــت افزایش ذخیره آب درچــاه نیمهها میتواند این وضعیــت را تثبیــت کند. در سیســتان و بلوچســتان در مجمــوع 5هــزار و 594 روستا وجود دارد که بهدلیل خشکسالی 20 ســاله و پراکندگــی آنها، بــرای تأمین آب شــرب آنهــا بــا مشــکالتی روبــهرو هســتند. در این اســتان معموالً یکهزار و 257 روســتا با جمعیت 251 هزار نفر با تانکر آبرسانی میشــود که در تابستان و فصل گرم سال 500 روستا به آن اضافه میشود.

وی بــا اشــاره بــه اینکــه قــرار اســت مســئوالن 2 کشــور ایران و افغانستان در اســفند ماه امســال بار دیگر دور یک میز بنشــینند و بار دیگر بر سر حقابه مذاکره کننــد، اظهار امیــدواری میکند شــرایط اقلیمی بــه گونهای پیش بــرود که بهتر شــدن وضعیــت بارندگی در این کشــور همسایه مانعی بر سر اختصاص حقابه هیرمندنباشد. ■ آببهتاالبهامونهمرسید

روان شــدن آب در هیرمند همچنین موجب شده بخشی از این آب به سمت بخش «صابوری» تاالب هامون هدایت شود. تاالب هامون از 3 بخش صابوری، هیرمند و پوزک تشکیل میشود.

معــاون حفاظــت و بهرهبــرداری شــرکت آب منطقــهای سیســتان و بلوچســتان میگویــد: خوشــبختانه آب هیرمند بــه منطقهای در تــاالب هامون سرازیر شده که اتفاقاً کانون ریزگردها در این تاالب است. ■ مدیریتآبورودیبههیرمند

در همیــن حال، کارشناســان محیط زیســت در سیســتان و بلوچســتان نیــز در خصــوص تأثیــر روان شــدن آب در هیرمنــد، میگوینــد: هرچنــد حجم آب ورودی بــه تــاالب هامــون در مقایســه با خشــکی ایــن تــاالب ناچیز اســت، اما میتــوان بــا مدیریت صحیــح و هدایت با برنامــه، از آب ورودی به تاالب نهایت اســتفاده را بــرد. آنــان میافزایــد: ایــن خواســته بحق همه مردم و دوســتداران محیط زیســت و تاالب هامون اســت که مســئوالن استان بحث حقابه هیرمند را با جدیت بیشتری پیگیری کنند. ■ ادامــه بارشهــای مناســب در حــوزه آبریزهامون

ایــن در حالــی اســت کــه «دوســت محمدکلیم»معاونتوسعهوپیشبینی هواشناســی سیستان و بلوچســتان نیز از ادامــه بارشهــا در باالدســت رودخانــه هیرمنــد خبــر مــی دهــد و میافزایــد: خوشــبختانه در هفتــه جــاری نیــز موج بارشــیًجدیدی را در کشــور افغانســتان و دقیقــا در حوزه آبریز هامــون خواهیم داشــت که انتظــار داریــم آورد آب قابل توجهی برای هیرمند ما داشته باشد. وی میگویــد: هفته آینده نیــز موج جدیدی در ایــن منطقه فعال میشــود کــه البته ضعیفتــر از مــوج هفته جــاری خواهد بــود. بهگفتــه وی، بارشهــای خوبــی در اســتان رخ داده کــه موجب شــده میزان بــارش در ســال آبی جــاری تــا 21 بهمن ماه به 18.7 میلیمتر برسد.این در حالی است که در ســال آبی گذشته در این بازه زمانی تنها2.4 میلیمتر بارش داشتیم.