جنگ با داعش در مرحله نهایی

نیروهای سوریه دمکراتیک، ارتش سوریه و ارتش فرانسه به جنگ زبدهترین افراد بازمانده داعش رفتند

حــدود دو مــاه پیــش 19( دســامبر )2017 دونالــد ترامــپ، رئیس جمهــوری امریکا به صورت زودهنگام و شــتابزده شکســت کامــل گــروه تروریســتی داعــش را رســماً اعــام کــرد. امــا اکنون بــا آغــاز مأموریت نظامی نیروهای سوریه دمکراتیک، ارتش فرانســه و ارتش ســوریه از سه جهت علیه شــبکههای کوچک اما پرتعــداد و پراکنده داعش در خاک سوریه که به گفته جوزف ووتــل، فرمانــده نیروهــای امریکایــی در سوریه شمارشــان ممکن است به هزاران نفــر هــم برســد، شکســت کامــل داعش هرچند ممکــن اما همچنان در فاصلهای دور از آنچــه ترامــپ مدعــی شــده بــود، دیده میشــود؛ حتی اگر برخی رسانهها از جملــه گاردیــن از وقوع کودتــای نافرجام درون تشکیات داعش برای کشتن ابوبکر بغــدادی، رهبــر این گروه تروریســتی خبر بدهند.

در حالی که ســران ســه کشــور روســیه، ایــران و ترکیــه بــرای برپایــی نشســت روز پنجشــنبه در ســوچی آمــاده میشــوند تــا درباره ســه پرونده سیاســی مهــم پر کردن خأل بعد از عقب نشــینی امریکا از سوریه، سرنوشت «مثلث شمال» سوریه و کمیته قانــون اساســی بــه مذاکــره بنشــینند، در داخل ســوریه نیــز نبردهــای نظامی علیه داعش ادامــه دارد. به گزارش فرانس 42، نیروهای ســوریه دموکراتیک شــنبه شــب گذشــته عملیــات نظامــی گســتردهای را علیه شــبکههای پراکنده داعش در شــرق ســوریه آغاز کردند و روز یکشنبه مصطفی بالــی، ســخنگوی ایــن نیروها از فروپاشــی 41 مقــر داعــش در این عملیــات خبر داد و گفــت، در چنــد هفتــه گذشــته 20 هــزار غیرنظامی که در روســتای باغوز در استان شرقی دیرالزور در محاصره داعش بودند از روستا خارج شدند و زمینه برای عملیات نظامی علیه تروریستهای داعش فراهم شد. این مقام نیروهای سوریه دمکراتیک با بیان این مطلب که روز یکشنبه عملیات نظامــی ســنگین در روســتای باغــوز علیه داعــش جریــان داشــت، دربــاره زمــان پایان این عملیات ســکوت کــرد. عاوه بر نیروهــای ســوریه دمکراتیک کــه عملیات پاکســازی بازماندههــای داعــش در شــرق ســوریه را آغاز کردهاند، ارتش فرانســه نیز از انتقــال تجهیزات جنگی خــود به خاک عراق در نزدیکی مرز سوریه برای حمایت تسلیحاتیازنیروهایسوریهدمکراتیکدر مبارزه با داعش خبر داد و اعام کرد «تنها 10 کیلومتــر با خط مقــدم جنگ با داعش در خاک ســوریه فاصلــه داریم». فلورنس پارلــی، یک مقــام وزارت دفاع فرانســه که از عملیــات ارتش فرانســه در خاک عراق بــرای جنــگ بــا داعشــیهای مســتقر در خــاک ســوریه بازدید کرده اســت، بــا بیان این مطلــب که «پایان کار نزدیک اســت» گفت: تروریستهای داعش فاقد رهبری، کانالهــای ارتباطــی و به صــورت پراکنده هســتند و در آســتانه نابودی هستند. پس بیاییــد این جنگ را تمام کنیــم. اما جدا از عملیاتیکهکردهایسوریهوارتشفرانسه از شــمال ســوریه و مرزهای عراق با سوریه آغــاز کردهانــد، ارتش ســوریه نیز عملیات نظامی علیه بقایای تروریستهای داعش را در جنوب غرب دمشــق با جدیت دنبال میکننــد و بنا بر آخرین خبرهــا، نیروهای گــروه زرهــی اول ارتــش ســوریه در محــور منطقه «تلــول الصفاء» عملیات جســت و جــوی منطقــه به منطقــه بــرای نابودی تروریســتهای داعــش را در دســتور کار دارنــد. نیروهــای ارتش ســوریه امســال در جریــان عملیات ۵ ماهــه در منطقه تلول الصفــاء در جنــوب غــرب اســتان دمشــق موفق شــدند 0۵۸ تن از عناصر تروریستی داعش را به هاکت برسانند. ■ قیام داعشــیهای خارجــی علیه ابوبکر بغدادی

امــا روزهــای بــد داعش در ســوریه به عملیات سه گانه کردها، فرانسه و سوریه ختــم نمیشــود، در روزهــای گذشــته برخی رســانهها از جمله ســایت روزنامه انگلیســی گاردیــن از اختافهای جدی بین داعشــیها خبــر دادند و نشــانههای فشــارهای داخلی فزاینــده در داخل این گــروه تروریســتی را وقــوع کودتایــی علیه ابوبکر البغدادی، سرکرده داعش برآورد کردنــد. بــه گــزارش روزنامــه انگلیســی گاردیــن ایــن کودتــای نافرجــام از ســوی داعشــیهای خارجی بویژه داعشیهای تونســی االصــل بــه وقــوع پیوســت. این روزنامــه بــه نقــل از حمدان، یک شــاهد عینی این واقعه نوشت، اعضای خارجی داعــش پــس از آنکــه در مبــارزه دو روزه خــود بــا محافظــان بغــدادی شکســت خوردنــد و نتوانســتند از ســد محافظــان بگذرند و رهبر داعش را بکشــند، همگی اعدام شــدند. این شــاهد عینی 53 ساله بــه گاردین گفــت، درگیریهــای داخلی نیروهــای داعشــی در مــاه ســپتامبر در روســتای کشــما در مجــاورت روســتای باغــوز رخ داد و بغدادی در ماه ســپتامبر در این روســتا بود. من با چشــمان خودم او را دیــدم. درگیریها خیلی شــدید بود. خیلیها [داعشی ها] کشته شدند. سپس بغــدادی بــه روســتای باغوز منتقــل و در اوایل ژانویــه از آنجا به جای دیگری برده شد.

بــه گفتــه یــک مقــام نظامــی ارشــد نیروهــای دموکراتیــک ســوریه، اواســط ســپتامبر بــود کــه درگیریهــای داخلــی داعش شدت گرفت و تاشهای بسیاری برای کشتن یا دســتگیری بغدادی انجام شــد که ناکام بــود. وی تأکید کــرد: ما فکر نمیکنیــم که بغدادی اکنون در روســتای باغوز باشــد. جمله آخر این مقام نظامی کرد در واقع پاســخ به رســانهها بود که به نقــل از یــک منبــع مطلــع نیروهــای کرد «سوریه دمکراتیک» نوشته بودند: ابوبکر بغدادی هماکنون تحت محاصره شدید نیروهای ویژه امریکا در شرق فرات است. ■ هشدار آنگالمرکل

مجموع ایــن تحوالت میدانی نشــان میدهــد هنــوز تا شکســت کامــل داعش فاصلــه زیــاد اســت. برخــاف ترامپ که میخواهــد با اعــام زودهنگام شکســت داعــش بهــره برداریهــای انتخاباتــی خــود را بکنــد، آنــگا مرکل، صــدر اعظم آلمان خــوب میداند، داعــش هنوز یک خطر جدی اســت. از این رو، او در مراسم افتتاحیه مقــر آژانس اطاعــات خارجی این کشور در برلین گفت، داعش شکست نخورده و پس از آنکه سرزمینهای تحت کنترل خود در ســوریه را از دست داده، در حال تبدیل شدن به یک نیروی نامتراکم اســت که بیتردید یک تهدید محســوب میشــود. آنــگا مرکل در حالــی از تهدید داعــش ســخن گفتــه کــه ژنــرال جــوزف ووتــل، فرمانده فرماندهی مرکزی امریکا اعام کرد، احتماالً عقبنشینی نیروهای امریکایــی از ســوریه طبق دســتور ترامپ ظــرف هفتههای آینــده آغاز میشــود. او پیشتر خبر داده بود شمار نیروهای داعش در سوریه و عراق ممکن است به نزدیک به دو هزار نفر هم برسد. ■ نشست مهم پنجشنبه ترامــپ در حالــی به دنبــال بهرهبرداری انتخاباتی از شکســت داعش است که به گزارش ایســنا، به نقل از روزنامه الشــرق االوســط، از زمــان اعــام عقــب نشــینی نیروهــای امریکایــی از ســوریه از ســوی دونالــد ترامــپ، رئیس جمهــور امریکا، تماسها میان طرفهای بحران سوریه برای اتخاذ اقداماتی جهت پر کردن خأل بعد از عقب نشینی امریکا افزایش یافته اســت و در همیــن ارتباط قرار اســت روز پنجشنبه سه کشــور روسیه، ایران و ترکیه در ســوچی نشستی با سه پرونده مهم پر کردن خأل بعد از عقب نشــینی امریکا از سوریه، سرنوشت «مثلث شمال» سوریه و کمیته قانون اساسی برگزار کنند. مسکو، آنــکارا و تهــران دربــاره اوضــاع ادلــب، حلــب، الذقیــه و حمــاة کــه بــه «مثلث شــمال» معــروف اســت دیدگاههــای متفاوتــی دارنــد اما این ســه کشــور ناظر روند آســتانه دربــاره الحــاق این مناطق بــه توافقنامه مناطق کاهش تنش اتفاق نظر دارند. در مورد کمیته قانون اساسی ســوریه نیــز کشــورهای ضامــن آســتانه همچنــان گزینه اصاح قانون اساســی را به عنوان آغازی برای حل سیاسی بحران در این کشــور در نظر دارنــد. رویکردهای مختلف روســیه، ترکیــه و ایــران در قبال هر کدام از این ســه پرونده احتماالً منجر بــه انجــام معاملههایــی میــان این ســه طرف خواهد شــد. یکی از ســناریوها این اســت که مســکو به عملیــات محدودی در ادلب و دادن وقت بیشــتر به آنکارا در ازای انعطاف پذیری ترکیه درباره کمیته قانون اساسی اکتفا کند اما مسأله مهمتر این است که آنکارا گزینه توافق آدانا را به جای منطقه امن بپذیرد.