چرا خشم و عصبانیت؟

یکــی از نــکات جالــب رئیــس جمهــوری کنونــی امریــکا ایــن اســت که چنــدان در قید و بند مشــورت با مشــاوران و کارگزارانــش نیســت و خیلی ســریع و حتــی فیالبداهه موضعگیری میکند و از آنجا که احساسات او بر رفتارش غلبه دارد، احساســاتش را در مواضع او آشکارا میبینیم. اگر خوشحال شود، مثل یک کودک خوشحالی خود را بروز میدهد و اگر خشمگین شــود نیز همین احســاس را در مواضع او میتوان دید. واکنش توئیتری او نسبت به مراسم چهلمین سالگرد انقالب بازتاب روشنی است از خشم و عصبانیتی که به صورت غیر دیپلماتیکترین شکل ممکن بروز یافته است. واکنشی که فقط از یک گروه سیاسی برانداز مثل سازمان منافقین و بخشی از سلطنتطلبان انتظار میرود. چرا ترامپ تا این حد عصبانی و خشمگین حرف میزند؟

واقعیت این اســت که نگاه ایــاالت متحده به ایران تحت تأثیــر تعدادی افراد اســت که هدفشــان، دوشــیدن وزارت امور خارجه امریکا و عربستان و کسب پول اســت. آنان از طریق یکسویه نشان دادن اوضاع ایران دکان دونبشی راه انداخته و کاســبی میکنند و امورات خود را میگذرانند، همچنان که عدهای در داخل کشــور کاسبان تحریم بودند و هستند، نیروهای همسو با آنان نیز از این راه نان میخورند. این ریشــه اصلی یک خطای نگرشــی اســت که در موقع الزم به بنبست میرسد و صاحب آن را عصبانی میکند. همان اعتراضی که ترامپ به سیاســت اســالف خود در باره عراق داشــت، اکنون خودش در دام همان اشــتباه گرفتار آمده است. به همین علت خطا بود که خیال میکردند از طریق مالقات وزیر خارجه و معاون رئیــس جمهوری امریکا با یکی دو نفر از این افراد کــه راهی برای نان خوردن پیدا کردهاند، پیامی قاطع به ایران میدهند و خالصه پرونده ایران را میبندند. غافل از اینکه این رفتار امریکایی در ایران نتیجه معکوس دارد. هنگامی که مردم ببینند که برای آنان از آن سوی مرزها نقشه میریزند، واکنش نشان میدهند. انقالب در پاسخ به وجود همین مشکل رژیم گذشته شکل گرفت که مردم دوست نداشتند کاخ سفید برای حکومت آنان دستورالعمل تعیین کند. روشن است حکومتی که با آن همه دبدبه و کبکبه و سازمانهای اطالعاتی متوجه این مسأله ساده نیست، به ناچار هنگام مواجه شدن با واقعیت باید با عصبانیت و خشم خود را ارضا کند. مشــکل ایاالت متحده این بود که چندین بار گفتند ایران به جشن چهلمین سال خود نخواهد رســید و خوشمزهترین بخش ماجرا مشــاور امنیت ملی آنان بود که میخواست در چهلمین سال انقالب با مجاهدین در تهران جشن آزادی بگیرد!! و عجیب اینکه متوجه نبود که مردم ایران نه تنها نسبت به استقاللشان حساسیت دارند، بلکه نســبت به مجاهدین خلق نیز نفرت بیپایانــی دارند. البته بعید بود کــه جان بولتون خیلی متوجه ماجرا نبوده باشــد. ولی خــب گفتن این موارد برای او ارزش آن را داشــت که با هر بار دعوت به گفته خودشــان حداقل 50 هزار دالر از طرف مجاهدین کارسازی شود!

مســأله و مطلــب اصلــی چیســت؟ واقعیــت ایــن اســت کــه منابع خبــری و اطالعاتی و تحلیلی امریکاییها درباره ایران دو اشتباه مهلک مرتکب میشوند. اول اینکه در بیان مشکالت جامعه ایران دچار بزرگنمایی افراطی میشوند. در واقع آنان مصداق این داســتان مالنصرالدین هستند که رفت توی صف نانوایی دید که خیلی شلوغ است و نان به او نمیرسد. به دروغ فریاد زد که کوچه باالیی آش نذری میدهند، همه افراد صف را رها کردند تا به آش مجانی برســند و مال تنها ماند. بعد فکر کرد نکند آش میدهند، خودش هم دنبال مردم روانه شــد. طبعاً بقیه ماجرا را میتوان حدس زد.

گروههــای مخالــف ایران برای تهییــج جامعه به نفع خودشــان آگاهانه انواع و اقســام دادههــا و ضددادهها را در فضای مجازی منتشــر میکنند. ولی مشــکل اینجاســت که خودشــان هم باور میکنند و اســیر همین اطالعــات و تحلیلهای ســاختگی میشــوند. خطای بعــدی آنان مهمتر اســت. اینکه ما در درون کشــور مشــکالت گوناگونــی داریم درســت اســت، ولی همــه واقعیت و ماجــرای ما این نیســت. ایــن مثــل آن میماند که یــک نفر بــا خانــوادهاش اختــالف دارد، حتی اختالفــات زیــادی هــم دارد، ولــی ایــن کافی نیســت که گمــان کنیم کــه او علیه خانوادهاش و به نفع دیگران اقدام خواهد کرد یا از خانواده در برابر دیگران دفاع نکند. این همان اشتباهی اساسی است که گروههای مخالف و حکومتهای حامی آنان مرتکب میشــوند. طبیعی اســت که با این نگاه نمیتوانند به اهدافشــان برسند و هنگامی که شکست میخورند، عصبانی شده و با خشم پاسخ میدهند.