چینی نازک امنیت، گرفتار تندباد ترامپ

کارشناسان امنیتی جهان در آستانه کنفرانس مونیخ در گزارشی 101 صفحهای هشدار دادند

«جهــان در بحــران اســت و امریــکا در تــاش بــرای تشــدید آن». ایــن چکیــده تازهترین گزارش 101 صفحهای شماری از کارشناسانامنیتیمنتخباندیشکدههای سراسر جهان در آستانه کنفرانس امنیتی مونیخ اســت که روز دوشــنبه منتشر شد. کنفرانس امنیتی مونیخ بیش از نیم قرن پیــش بــا شــعار «صلــح از دل گفتوگو» برگزار شــد تا بزرگترین نشســت ساالنه رهبران کشــورهای جهان بــرای گفتوگو و تبــادل نظــر در حوزه سیاســت خارجی و امنیــت جهــان باشــد. حــاال با گذشــت 56 ســال از برگــزاری آن، در حالــی کــه برخــی میگویند جهان در آســتانه جنگ سردی ایســتاده و تندباد روابط خصمانه و تهدیدهای کشورها علیه یکدیگر چینی نــازک امنیــت را به خطر انداخته اســت، برگــزاری ایــن دور از نشســتها کــه از روز جمعهآغازمیشود،میتوانددربرگیرنده حوادث و خبرهای تازهای باشد.

مایــک پنــس، معــاون اول دونالــد ترامــپ، ســرگئی الوروف، وزیــر خارجــه روســیه، آنگا مــرکل، صدراعظم آلمان، محمــد جــواد ظریــف، وزیــر خارجــه جمهوری اسامی ایران و 100 وزیر خارجه و وزیــر دفاع از سراســر جهــان روز جمعه 15 فوریه 26( بهمن ماه) خود را به پنجاه و پنجمیــن نشســت کنفرانــس مونیــخ خواهند رساند تا درباره افزایش بیثباتی در جهــان بــا یکدیگــر گفتوگو کننــد. اما پیــش از برگــزاری ایــن نشســت ســاالنه، این کنفرانــس در تازهترین گــزارش خود نوشت: «دوره تازهای از جنگ قدرت میان ایاالت متحده امریکا، چین و روســیه آغاز شده است و با فقدان مدیریتی مشخص آنچه بــه عنوان نظــم بینالمللی لیبرال شــناخته میشــود، در آســتانه فروپاشــی اســت. جهــان همچــون پازلــی شــده که قطعات آن از هم منفصل شــدهاند و چه کســی میتواند دوباره این قطعات را کنار یکدیگــر قرار بدهد. جهــان گرفتار بحران شــده و امریــکا درصــدد وخیمتــر کــردن اوضاع اســت». در این گزارش که دوشنبه منتشــر شــد، همچنین آمده است: نظم لیبــرال جهان در شــرف متاشــی شــدن است اما چه کسی قرار است این قطعات را دوباره کنار هم بگذارد؟ جهان در بحران اســت و امریــکا تنهــا اوضــاع را وخیمتــر میکند». این گزارش، ترامپ را به داشتن «اشتیاق شدید مخربی برای قدرتنمایی در سراسر جهان» متهم کرده است. ■ سوریه،درگیریمهمسال9102

سوریه یکی از مهمترین سرفصلهای ایــن گــزارش بــود که از چنــد زاویــه به آن پرداخته شد. بر اساس گزارش کنفرانس امنیتــی مونیــخ، ســوریه و جنــگ داخلی آن یکــی از مهمترین درگیریهای ســال 2019 اســت. بخشی از این گزارش بر روی حمــات هوایــی رژیــم صهیونیســتی به ســوریه متمرکز شده اســت و خبر داده که این رژیم طی پنج ســال گذشــته بارها به مواضــع ســوریه حمله کــرده اما در ســال ،2018 دامنــه ایــن تجاوزهــا بــه اوج خود رســیده بــود. ســال 2014 که ســال آغازین این حمات بود، رژیم صهیونیستی شش بار به خاک ســوریه تجاوز کرد؛ ســال بعد تعداد حمــات خود را به 35 بار افزایش داد و ســال 2016 نیز 33 دفعه به ســوریه حمله کرد. این روند نزولی در ســال 2017 نیــز ادامه داشــت و در این ســال حمات هوایــی اســرائیل بــه مواضــع مختلف در ســوریه به 32 حمله کاهــش یافت اما در سال 2018 با 112 بار حمله به سوریه، این روند را به اوج خود رساند. بهطور کلی این رژیم در پنج سال گذشته 218 بار مواضع مختلفــی را در ســوریه هدف حملــه قرار داده است و با آغاز سال 2019 نیز این رژیم دســت از حمات خود به ســوریه نکشید. دوشــنبه شــب هــم حمــات توپخانهای اســرائیل بــه جنوب غرب ســوریه نشــان داد حاکمیت ملی این کشــور همچنان با تهدیدهای خارجی روبهرو اســت. ســانا، خبرگزاری رســمی ســوریه گزارش داد که اســرائیل منطقه تل دریعه در قنیطره را گلولهباران کرده است اما نتوانسته تلفات جانی بر جای بگذارد.

بنیامیــن نتانیاهــو کــه به خوبــی آگاه اســت بــا حضــور در ایــن کنفرانــس، بــه دلیل انجام اقداماتی مخرب علیه صلح بینالمللــی تا چه انــدازه میتواند هدف انتقــاد قــرار بگیــرد اعــام کرد کــه در آن شرکت نخواهد کرد. دفتر نخستوزیری رژیــم صهیونیســتی اعــام کــرده کــه او میخواهــد در کنفرانــس خاورمیانــهای ورشو که درست قبل از برگزاری کنفرانس امنیتی مونیخ برگزار میشود شرکت کند. مدیــران این کنفرانس تا این لحظه هیچ واکنشــی به آن نشــان ندادهانــد. پیش از این هــم رئیس جمهوری فرانســه اعام کــرده بــود به دلیــل چالشهــای داخلی نمیتواند در این کنفرانس شرکت کند.

از ســوی دیگر این گزارش تأکید کرده که تصمیــم دونالــد ترامپ بــرای خارج کردن نظامیان از سوریه احتماالً «تبعات ژئوپلتیــک فاحشــی» خواهد داشــت. در این گزارش نوشــته شده است: «هنگامی که به سرنوشــت ادلب، به عنوان آخرین مقر قدرت شورشیان نگاه میکنیم، کاماً آشکار میشود که اوضاع بشدت به ترکیه و روســیه و توافــق تنشزدایی آنهــا برای جلوگیری از حمله نظامی گسترده علیه این شهر بستگی دارد». ■ اروپادرمخمصه

در بخــش دیگــری از ایــن گــزارش طوالنی، اوضاع کنونی اروپا و چالشهایی که دچار آن اســت مفصاً تشــریح شــده اســت. در این گزارش ضمن ارائه راهبرد تــازه اقتصــادی برای اروپا نوشــته شــده: «اکنــون اتحادیــه اروپا بــرای آغــاز دوران تــازه رقابــت قدرتهــای بــزرگ آمادگی نــدارد. اروپا هیچ تدبیری برای تغییراتی که در عرصه سیاســت خارجــی و امنیت به وجود آمده در نظر نگرفته است. مثاً به نظر میرسد مقامهای آلمان درصدد یافتــن راه باریکهای برای بهبــود روابط با ترامپ هستند. این نشاندهنده این است که اهمیت ایجاد رابطه خوب با واشنگتن برای تحت پوشــش حمایــت نظامی آن قــرار گرفتن مهم اســت و همزمــان باید دانست، ممکن است ترامپ هر لحظه از حمایت خود از متحدانش دست بکشد. در چنین شــرایطی اســت که دولتهای اروپایی بر روی خط باریکی راه میروند و در حالی که تاش میکنند نقشه نخست را پیگیری کننــد، به گزینههای بعدی نیز فکر و بر روی آن سرمایهگذاری کنند».

همزمان بــا آن، اندیشــکدهای تحت نظــر ایــن کنفرانــس گــزارش داده کــه اتحادیــه اروپا باید به ســرعت به ســمت تقویــت اقتــدار نظامی خــود حرکت کند تــا اطمینان حاصل کند کــه 500 میلیون شــهروند آن میتواننــد از پــس تغییرات کنونیدرنظمجهانیبربیایند.ولفگانگ ایشــینگر، رئیس ایــن کنفرانس که پیش از ایــن ســفیر آلمــان در واشــنگتن بوده، پیشبینــی کــرد بیتمایلــی آلمــان بــه افزایــش بودجه نظامی خــودش در این کنفرانــس هــم باعــث ایجــاد بحثها و مناقشههایی میان آلمان و امریکا خواهد شــد. او پیــش از این گفته بــود: «مکانیزم جدید هماهنگی و تأمین اعتبار مشترک پروژههای دفاعی در سراسر اتحادیه اروپا نقطه آغاز خوبی است اما روند پیشرفت آن کند اســت. به همین خاطر الزم است مقامهــای اروپایی بیش از پیــش به امور دفاعــی و امنیتی خــود توجه کننــد و این مباحــث را به بخش مهمی از دســتورکار همبستگیخودتبدیلکنند».

ایــن هشــدار در حالی مطرح شــد که ظاهــراً رهبــران کشــورهای اروپایــی نیــز، یــک به یــک در همیــن فکر هســتند و به دنبال افزایش ســهم خــود در معادالت و تحــوالت جهــان برآمدهانــد. گاویــن ویلیامسون، وزیر دفاع بریتانیا اعام کرده در نظر دارد در دوران پسابرگزیت، بر توان و قدرت نظامی بریتانیا بیفزاید و بودجه نظامی این کشــور را افزایش دهد. ظاهراً مهمترین هــدف از گرفتن این تصمیم، افزایــش دامنــه نفوذ انگلیــس در جهان اســت. او ماننــد دونالد ترامپ خواســتار افزایش بودجه نظامی کشــورهای عضو ناتــو شــده و بر ایــن تأکید کرده اســت که بریتانیــا باید «بــر حضور خــود در جهان بیفزاید و آمادگی آن را داشــته باشد تا در صورت لزوم با اســتفاده از قدرت نظامی از منافــع خود دفــاع کند». او با توســل بر همین ســخنان، خواستار افزایش بودجه نظامیانگلیسشد.

از ســوی دیگــر، اســترالیا بــا امضــای قــرارداد خریــد چنــد دســتگاه زیردریایی و تســلیحات دیگــر با فرانســه بزرگترین معاملهتسلیحاتیخودرارقمزد.بهگفته، اســکات موریسون، نخســتوزیر استرالیا، قــراردادی به ارزش 30 میلیارد یورو میان طرفیــن امضــا شــد که بــه موجــب آن 12 زیردریایــی و چنــد قلم کاالی تســلیحاتی بــزودی در اختیــار اســترالیا قــرار خواهــد گرفت تا قدمهای محقق کــردن «راهبرد امنیتی تازه» این کشور برداشته شود.