توافقسرانبرایسوریهواحد

ایران، روسیه و ترکیه برای پایان دادن به بحران سوریه توافق کردند

ســران ســه کشــور ایــران، روســیه و ترکیــه روز پنجشــنبه در «ســوچی» روســیه گــرد هــم آمدند تــا پیرامــون آخریــن تحوالت ســوریه با یکدیگــر دیــدار و گفتوگو کنند. حســن روحانی، والدیمیر پوتیــن و رجب طیــب اردوغــان رؤســای جمهــوری ســه کشــور پایهگــذار و ضامــن پروســه صلــح ســوریه موسوم به روند «آستانه» در حالی دیدار تازه کردند که هدف از این نشســت، بررســی آخرین تحوالت میدانی ســوریه، خروج نیروهای امریکایی و تشکیل کمیته قانون اساســی عنوان شــده بود. این اولین بار نیست که مقامهای بلندپایه سه کشور برای تصمیمگیری درباره برداشتن موانع موجود در این مســیر بــا یکدیگر گفتوگو میکننــد. پیشتــر نشســتهای قبلی در شــهریورماه، آبــان و فروردیــن مــاه ســال جاری بــه ترتیب در «تهران»، «ســوچی» و «آنــکارا» برگــزار شــده بــود. بــا این حال آنچه نشســت روز پنجشــنبه در سوچی را حائز اهمیت میکــرد، تصمیم امریکا به خــارج کــردن نیروهایــش از ســوریه و قرار گرفتــن بحــران ســوریه در نقطــه پایانی و تصمیمگیــری دربــاره اقداماتی اســت که کشــورهای خــارج از منطقه میکوشــند از طریــق آنها بــر سرنوشــت نهایــی بحران ســوریه تأثیــر بگذارنــد. در مذاکــرات روز پنجشنبه رؤسای جمهوری روسیه، ترکیه و ایــران در «ســوچی» بــه غیــر از تصمیم ایــاالت متحده مبنی بر خروج نیروهایش از ســوریه، درباره ایجاد امنیت و پاکســازی در شــمال شرق سوریه، بازگشــت آوارگان و در نهایــت کمــک به تعیین سرنوشــت این کشــور با هــدف تدوین قانون اساســی جدید برای این کشــور و نیــز ادامه حضور کشورهای حاضر در سوریه رایزنی شد. ■

پنج محــور کاربــردی بــرای بازگرداندن ثباتبهسوریه

رئیس جمهوری اســامی ایران عصر پنجشــنبه در ســخنانی در اجــاس ســه جانبه رؤســای جمهــوری ایران، روســیه و ترکیه با برشمردن 5 محور کاربردی برای بازگرداندن امنیت و ثبات به سوریه، تداوم مبارزه بــا تمامی گروههای تروریســتی در ســوریه تا ریشــهکن شــدن آنها را ضروری دانســت و تأکیــد کــرد: «گفتوگوهــای سوری- سوری با هدف ایجاد صلح بادوام در ســوریه بایــد بــدون دخالــت خارجــی ادامه یابد و استقال، حاکمیت و تمامیت ارضــی این کشــور و عدم دخالــت در امور داخلی سوریه در هر شرایطی مورد احترام قــرار گیــرد.» حســن روحانــی همچنیــن جامعه بینالمللی را برای کمک به مردم ســوریه در بازگشــت آوارگان و پناهنــدگان بــه موطــن خــود و شــروع بازســازی ایــن کشــور فرا خواند و این نکتــه را مورد تأکید قــرار داد کــه حضــور نیروهــای خارجی از جمله امریکاییها که بــدون اجازه دولت قانونی ســوریه در آن کشــور حضور دارند، باید هر چه ســریعتر خاتمه یابد. روحانی اقدامــات خودســرانه رژیم صهیونیســتی در تجاوز به ســرزمین ســوریه را حرکتی در مسیر به مخاطره انداختن صلح و امنیت بینالمللی دانســت و بر ضرورت مقابله جامعــه بینالمللــی بــا آن، تأکیــد کــرد. رئیس جمهوری ایــران هدف از حضور در نشســت «ســوچی» را اتخــاذ تصمیمات مهــم دربــاره ســوریهای آزاد و مســتقل دانســت که نه مورد تهدید دیگران باشد و نه پایگاهی علیه دیگران. روحانی با بیان اینکه تا این مرحله، همکاری ما توانســته است آتش جنگ و کشتار بی رحمانه چند ســاله در ســوریه را تا حد زیــادی خاموش و گفتوگــوی بیــن طرفیــن اختــاف را جایگزین تفنگ و گلوله کند، افزود: «اینک پس از هفت ســال و انــدی از آغاز بحران، جــز در مناطق معدودی از کشــور، در اکثر مناطق این سرزمین کهن، امنیت و ثبات برقــرار شــده اســت، امنیــت و حاکمیتــی کــه ضــرورت دارد در چارچــوب مقــررات بینالمللی و بــا اجتناب از وقــوع بحرانی انســانی در مناطق ادلب و شــرق و شمال فرات، نیز گســترش یابد.» به گفته رئیس جمهــوری ایــران، همــکاری کشــورهای ضامن صلح در سوریه همچنین توانسته اســت تمامیت ارضــی و حاکمیت ملی و اســتقال ســوریه را حفظ کنــد و پنجرهای برای گفتوگوی سوریها با یکدیگر برای ترســیم آینــده خــود بگشــاید و زمینــهای فراهم کند که ساح و تنازع را کنار گذارند و صلح و مدارا را جایگزین نمایند. ■

رئیــس جمهــوری ایــران در ادامــه بــه توافق اخیر سه کشور ایران، ترکیه و روسیه پیرامــون «ادلــب» اشــاره کــرد و گفــت: «روســیه و ترکیه در ســپتامبر سال گذشته توافــق ادلب را امضا کردند و مــا نیز از آن حمایــت کردیــم. بــی تردیــد یــک هدف اساسی کشــورهای ضامن آســتانه در این توافــق و حمایــت از اجــرای آن، پرهیــز از وقــوع بحــران فراگیــر انســانی در منطقه ادلــب بــوده اســت. امــا میبایســت روند اجــرای ایــن توافق را بررســی و بر اســاس آخریــن تحــوالت درخصــوص گامهــای آیندهتصمیمگیریکنیم.»روحانیافزود: «تروریســتهای النصــره در زمان انعقاد توافق ادلب حدود 40 درصد از این منطقه را در اختیار داشــتند، اما آنها پس از توافق نــه تنها از منطقه غیر نظامی اعام شــده خارج نشدند و بزرگراههای حیاتی الذقیه ـ حلــب و حمــاه ـ حلــب کــه بــرای عادی شــدن زندگی مردم سوریه اهمیت زیادی دارنــد، را تخلیــه نکردنــد، بلکــه اینک بر 90 درصــد از منطقــه ادلب تســلط دارند؛ امــری کــه نشــانگر آن اســت کــه تأخیــر در اجــرای مفــاد توافــق ادلــب و مهــار معضلــی کــه میتوانســت در ماههــای گذشــته آســان تر صــورت گیــرد، اکنون به تاشــی مضاعــف نیــاز دارد» او تأکید کرد که «تروریســتهای النصره نمیتوانند با تغییر نام به تحریر الشام یا هر نامی دیگر و مخفی شدن در بین غیر نظامیان، خود را از هدف مبارزه مشــروع و قانونی دولت سوریه و حامیان آن در نبرد علیه تروریسم مصون بدارند.» روحانی همچنین با بیان اینکــه در شــرق فــرات مداخــات امریکا تاکنــون نگرانکننــده بــوده، افــزود: «هنوز گروهــی از تروریســتها در ایــن منطقــه فعالیت میکنند و ما نگران آن هستیم که امریکاییهــا به فکر یک توطئه بلندمدت برایسوریهباشند.ایننگرانیماهمچنان وجود دارد حتی اگر امریکا از خاک ســوریه هم خــارج شــود، میتواند بــه تجاوزهای هوایی خود ادامه دهد.» ■

توافقدرباره«ادلب»

خروجامریکاازسوریه

روحانــی در ادامــه به تصمیــم امریکا بــرای خــارج کــردن نیروهایش از ســوریه اشــاره کــرد و گفــت: «رئیــس جمهــوری امریــکا اعــام کــرده اســت قصــد دارد نیروهای نظامی امریکا را از ســوریه خارج کند. این نیروها بدون اجازه دولت ســوریه و برخاف تمام مقررات بینالمللی وارد آنکشورشدهوتمامیتارضیوحاکمیت ملی یک کشور مستقل عضو سازمان ملل متحــد را نقض کردهانــد.» او این تصمیم امریــکا را چنانچــه بازیچــه سیاســتهای داخلی این کشــور و مورد تجدید نظر قرار نگیــرد، خبــر مبارکی بــرای مردم ســوریه دانســت و افــزود: «ضــروری اســت ایــن تصمیــم هر چــه ســریعتر عملی شــود و حاکمیت دولت ســوریه در مناطق شــرق

و شــمال فــرات، همچون بقیه ســرزمین ســوریه گســترش یابــد. ایــن مهــم باید با حفــظ حقــوق آحــاد مــردم و اهالــی این منطقه و ازجمله مردمان کرد که ســالیان دراز در ایــن ســرزمین زیســتهاند و جزئــی جدانشــدنی و همیشــگی از ملت ســوریه هستندصورتگیرد.» ■

لزومحفظامنیتترکیه

رئیــس جمهوری ایــران عــاوه بر این به نگرانیهای دولت ترکیه درباره ســوریه نیز پرداخت و گفــت: «ما این نگرانیها را درک میکنیــم اما معتقدیــم همکاری با دولــت قانونی ســوریه و اســتقرار و حضور نیروهای ســوری در مرزهــای بینالمللی ســوریه، پایدارتریــن راه جهــت رفــع ایــن نگرانیها است. توافقنامه سال 1998 آدانا میان ســوریه و ترکیه که با مساعی جمیله جمهــوری اســامی ایران منعقــد گردید، میتوانــد الگــوی مناســبی بــرای برطرف شــدن نگرانیهــای دو طــرف و آغــازی بر پایان یک دوره تلخ بین دو کشــور باشــد و جمهوری اســامی ایران همچون گذشته آمــاده اســت، در کنــار دوســتان روس، به ایفای نقش خود در زمینه تسهیل دوستی

بین سوریه و ترکیه اقدام نماید. به اعتقاد مــا، هــر اقدامــی کــه بــدون هماهنگــی و همکاری دو طرف پیشــنهاد شــود، جز به پیچیدهتــر شــدن اوضــاع منجــر نخواهد شد.»روحانیباتأکیدبراینکهبایدعاوهبر تمامیت ارضی سوریه، به حقوق کردهای ســوریه، نابودی تروریســم و امنیت ترکیه توجه کنیــم، تصریح کــرد: «دخالتهای غیرقانونی از طرف رژیم صهیونیستی در سوریه مایه نگرانی ملت این کشور و سایر ملتهایمنطقهاست.»رئیسجمهوری درباره تنشهای ترکیه در مناطق مرزی با سوریه، گفت: «ترکیه نگرانی دارد که بحق اســت. فکر نمیکنم این کشــور از دولت و آینده ســوریه و یــا از کردها نگرانی داشــته باشد؛ نگرانی ترکیه از گروههای تروریستی اســت و باید با گروههای تروریستی تحت هر نامی که هســتند مبارزه شــود؛ در عین حال تمامیت ارضی سوریه هم باید مورد توجهقراربگیرد.» ■

بازسازیسوریه

روحانــی ســوریه را در شــرایط کنونــی نیازمنــد کمک برای بازســازی دانســت و موکول کردن آغاز روند بازسازی و مشروط

کردن آن به ماحظات سیاســی مداخله جویانــهای کــه در دوران جنــگ محقــق نشــده را عاملی دانست که میتواند تنها بــه طوالنــی شــدن بحــران و وارد آمــدن صدمات و لطمات بیشتر به ملت سوریه بینجامد. رئیس جمهوری ایران بر همین اســاس تأکید کــرد کــه «ضــرورت دارد با تسهیل بازگشت هرچه ســریعتر آوارگان ســوری به خانه و کاشــانه خود و کمک به ملت و دولت سوریه برای بازسازی کشور، زمینه را برای رفع دشــمنیهای گذشته و ســاختن آینده بــر مبنای خواســت ملت ســوریه فراهــم کنیــم.» روحانــی اصاح قانون اساســی بر مبنای خواست ملت را گامی مهم در این جهت دانست و گفت: «تاش سه کشور و نماینده سابق دبیرکل در ماههــا و هفتههــای پایانی ســال ۲018 در ژنــو، تهران، مســکو و آنکارا، ســرانجام بــا فشــار امریــکا و برخی دیگر از کشــورها بــا موفقیت همراه نشــد و اینــک دبیرکل محتــرم ســازمان ملــل متحــد، نماینده جدیــدی را در امــور ســوریه تعییــن کرده اســت که ما همچنان بر حمایــت خود از مأموریــت وی ادامه میدهیم.» روحانی در پایان گزیده سخنانش را در پنج محور اصلــی از جملــه انجــام گفــت وگوهــای سوری – سوری، بازگشــت آوارگان سوری به وطن و بازســازی این کشــور، مبــارزه با تمامی گروههای تروریســتی تا ریشــه کن شــدن آنهــا، خــروج نیروهــای خارجی از جملــه امریکاییها از ســوریه و همچنین مقابلــه بــا اقدامــات خودســرانه رژیــم صهیونیستی در تجاوز به سرزمین سوریه به طور ویژه مورد تأکید قرار داد. ■

نگرانــی از انتقــال تروریســتها بــه افغانستان

رئیس جمهــوری ایــران همچنین در پایــان نشســت ســه جانبــه و در گفتوگو بــا خبرنــگاران، اجــاس ســه جانبــه ایــران، روســیه و ترکیــه را مفید و ســازنده توصیــف کــرد و بــه یکــی از نگرانیهــای اصلی ســه کشــور درباره پاکســازی سوریه از تروریســتها اشــاره کــرد و گفــت:«در این جلســه بر لــزوم مبــارزه با تروریســم در مناطــق باقیمانــده از جملــه ادلــب تأکید شد و کاماً مورد توافق همه بود که کاهــش تنــش و حضور نیروهــای ضامن در ایــن منطقه به صورت موقت اســت و ادلب جزیی از کشــور ســوریه است و باید پاکســازی شــود و تروریســتها تحــت هر نام و هر عنوانی هســتند، باید از این کشور خارج شوند.» ■ ■

نشستورشوهیچوپوچاست

رئیــس جمهــوری بــا تأکیــد بــر لزوم تغییر مســیر امریکا چــه در قبال منطقه و چــه جامعــه جهانی با اشــاره بــه اینکه نتیجه نشســت ورشــو هیچ و پوچ اســت، تصریح کرد: «امریکا به دنبال سرگردانی اســت و نمیدانــد باید چه بکنــد و آنچه انجــام میدهد چه در این دولت و چه در دولتهای قبلــی تاکنون منافع منطقه و ملتهای منطقه را تضمین نکرده است؛ امیدواریمامریکادرسیاستهایخودش نسبت به منطقه تجدید نظر کند.»

دیدگاهاردوغانوپوتین

رئیسجمهــوری ترکیــه نیــز پــس از روحانــی در ســخنانی رونــد آســتانه را مهمتریــن مســیر در حل بحران ســوریه دانســت که توانســت جلوی خونریزی در ســوریه را بگیــرد و بــر وضعیــت داخلــی ســوریه انعــکاس عملــی داشــته باشــد. اردوغــان بــا بیــان اینکه«ما در تمــام این مدتتوانستهایمموانعیکهدرمسیرمان قــرار گرفتــه بــود را بــا گفت وگو از ســر راه برداریــم و بــه این مســیر ادامــه خواهیم داد»، افــزود: «ســوریه بــه ثبــات و صلــح نیــاز دارد، و مــا تــا کنون هر آنچــه در توان داشتیم انجام دادیم و این مسیر را ادامه خواهیــم داد.» اردوغــان با اشــاره به این شعر سعدی که «دوست مشمار آن که در نعمــت زند الف یاری و بــرادر خواندگی/ دوســت آن دانم که گیرد دســت دوست در پریشــان حالــی و درماندگــی»، گفت: «ترکیه تاکنون برای حمایت از پناهجویان سوری هزینه سنگینی کرده است و در کنار مردم ســوریه در سختترین شرایطی که پشت ســر گذاشــتهاند، ایســتادگی کرد.» رئیــس جمهــور روســیه نیــز کــه پــس از رئیــس جمهور ترکیه ســخنرانی میکرد، تأکید کــرد: «گامهایی عملی برای حذف تروریستها از ادلب باید برداشته شود.» پوتیــن در ادامــه ابــراز امیــدواری کــرد که سازمان ملل و جامعه بینالمللی نقش فعالتــری در ارائــه کمکهــا بــه مــردم ســوریه ایفا کنند. رئیس جمهوری روسیه آغاز فعالیت کمیته قانون اساسی سوریه در سریعترین زمان ممکن را برای سوریه بسیار مهم و حیاتی توصیف کرد و گفت: «در حــال حاضــر آتشبــس در تمــام مناطق ســوریه بــه صورت عملــی برقرار شده و این نتیجه فرایند آستانه است.»