فرهنگ عمومی یعنی...

فرهنگ عمومی یعنی چــه؟ یعنی اینکه ایرانیها زیر بار حرف زور نمیروند. امروز در شــرق و غرب عالــم همــه ایــن را میداننــد. یعنی وقتی ســرپل ذهاب زلزله بیاید، ابر سیاه اندوه، آسمان دلهای ساکنان این مرز و بوم را فرا گیرد و همگان بشتابند تا هر یک به ســهم خویش کمکی بــه زلزله زدگان نماینــد. یعنــی وقتــی فرزندان رشــید ملــت، مقر داعش خونخــوار را صدهــا کیلومتــر آنطرفتر با موشــکهایی که تولیــد آنها محصــول خودباوری اســت، به انتقــام خونهای پــاک به ناحــق ریخته در اهــواز درهم میکوبند موجــی از رضایتمندی و غرور ملی یک کشور را درمینوردد. یعنــی وقتی پرچم ایران بر قلههای شــکوهمند پیروزی در عرصههای ورزشــی بینالمللی به اهتزاز درآید و ســرود ملی، این نغمه شــورانگیز و حماســی، به گوش رســد، مو بر تن هر ایرانی راســت شــود و به ایرانی بــودن خود افتخار کند. یعنی وقتی بچههــای تیم ملی در جام جهانی خــوب جنگیدنــد یک ملــت به خیابــان بریزد و شــادی کنــد. و در جام هفدهــم ملتهــای آســیا اگر نشــد آنچه میخواســتیم همه افســوس بخورند. شــادی ملی، غــم ملی، یعنی قدرشناســی و تکریمی عمیــق به پهنای جغرافیای پهناوری بهنام ایران نســبت به شــهدای مدافع حرم، آنانی که معرکههای ســخت و سنگین را به آســایش و راحت خویش ترجیح دادند. یعنی حلقه زدن اشــک شــوق در چشــمان ایرانیان، آنگاه که با مشــاهده موفقیتهــای علمــی دانشــمندان جــوان این مرز و بــوم در عرصههای پیچیده فناوری هســتهای، ســلولهای بنیادی، داروهای نو ترکیب، تولید روباتهای هوشــمند، جنگ افزارهای پیشرفته نظامی و صدها نمونه دیگر از نوآوری و ابتکار و خالقیت ســر از پا نمیشناســند. یعنی شــوق وصفناپذیر ایرانیــان برای حضــور در راهپیمایی اربعین حســینی، یعنی با شــنیدن نام بلند آوازه خلیج فــارس به خود بالیدن و جانــی تــازه گرفتــن، یعنــی درهــم تنیدگــی اقــوام ایرانی بــا زبانها و لهجههــای مختلــف در یکدیگــر و همزیســتی زیبای اجتماعــی پیروان مذاهــب اســالمی و ادیان الهــی، یعنی خانه تکانی شــب عید و ســفره هفــت ســین و دعای یامقلــب القلوب، وقتی نوروز کهن فرا میرســد با نســیم فرحبخش و دلنواز خویش، فصلی برای نو شــدن و شــکوفایی و زدودن غبار کینه از دلها و داد و ستد عاطفی میان مردم میگشاید. یعنی جایگاه رفیع نام آوران این مرز و بوم در چشم ایرانیان، ابنسینا و زکریا و فارابی، فردوســی و حافظ و ســعدی، پروین و شهریار و قیصر، یعنــی ابتهــاج یک ملت از شــنیدن ســرود مانــدگار ایران، مــرز پر گهر، یعنی موســیقی فاخر ایرانی، نگارگــری، منبت و خاتم و معرق، ثلث و نسخ و نستعلیق که عروس خطوط اسالمی است کمالالملک، بهزاد، میرعمــاد، فرشــچیان، عصر عاشــورا، عقیــق، فیروزه، ســبک معماری اســالمی- ایرانی، بــا همه دقایق و ظرایفش و با زیبایی ســحرانگیزش، گنبدها، گلدستهها، شبستانها، خانههای خاطره انگیز ایرانی، کلونها، کوبهها، هشــتیها، حوضها، باغچهها، پنجرههای مشبک، شیشههای رنگــی، اندرونی، بیرونی، کوچــه باغها، میدانها، فوارههــا، باغ ایرانی، بــوی کاهــگل، تنور گلی، بوی ســوختن هیــزم، بوی نان تــازه، یعنی نام جاویــد وطــن، صبح امیــد وطن، یعنــی به تمــام قامت ایســتادن یک ملت و همنوا شدن با آن سرود زیبای حماسی: وطنم ای شکوه پابرجا و آن ســرود مانــدگار دیگر برای ایــران، خانه خوبان، گوهــر تابان؛ خون دلهــا خوردهایم چه خطرها کردهایم یعنی پوریای ولی، تختی، رســم پهلوانی، یعنی مردم ســاالری دینی و مشــارکت گســترده در انتخابات، یعنــی کانون مطمئــن و آرامبخش خانواده ایرانی کــه رمز قوام و دوام جامعه ایرانی است. سفرهای دسته جمعی خانوادهها و گشت وگذارها و زدن به طبیعت و دشــت و دمن، لقمه غذایی، نان و پنیری و چای داغ و شیرینی و گرمی نشستهای خانوادگی، خندههای از ته دل، سادگی، صفا و صمیمیت، شــادیهای ســاده و ســالم و ارزان اما به غایت عمیق و اثرگذار، خدا را شــکر هنوز واژههای عمو، عمه، دایی، خالــه، پدربزرگ و مادربزرگ به گوش میرســد. نعمت بزرگی اســت. نگذاریم این روح جمعی آسیب ببینــد. هنــوز اینجــا و آنجــا همســایه و محلــه مفاهیمی آشــنا هســتند، ای کاش بتوانیــم آنهــا را احیا کنیــم. یعنی خاطرههای مشــترک، بوی دفتر کاهی، مشــق شــب، بــوی مــداد، نیمکتهای چوبی، گــچ و تخته ســیاه، اضطــراب شــب امتحــان، دغدغــه کنکــور، آزمون اســتخدامی، خواســتگاریها، مراسم ســاده عروســی، بیغل و غش، سادگی و صفا، بیچشــم و هم چشمی، ازدواجهای پایدار، یک زندگی مشترک، پنجاه ســال، شــصت ســال، تا پایان عمر، یعنی خاطره زندگی در روســتا، کار در مزرعه، شــبهای کویر، آســمانی پرســتاره، یعنی، زندگی در شــهر، کارگــری، کــد یمیــن، عرق جبیــن یعنی ُهرم عشــق فــروزان یک ملت به ســاکنان آن خانه کوچــک ِگلی که کهکشــانها در برابر عظمت روح آنان ســر تعظیم فرود میآورند. عشــق به محمد(ص) به علی(ع) به فاطمه(س) به حسن(ع) به حسین(ع) به زینب(س) به عباس(ع) و بــه همه آن چهارده معصوم(س) واالتبار، یعنی عزاداریهای پرشــور ایرانیان بر آن ســردار بیســر اما ســرفراز تا قیام قیامت، یعنی ملتی در انتظــار آن حاضــری که ظاهر میشــود و ریشــه بیداد را از بیــخ و بن بر میکنــد، یعنی ربــط وثیق امت و والیــت. یعنی اعتکاف، زیــارت، نذر، روزه، شــادمانی فطر، قربانی قربان، یعنی به پابوس ضامن آهو رفتن، الســالم علیــک یا شــمس الشــموس، یعنــی گنبد طــال، پنجــره فوالد، صــدای آشــنای نقارهها، کبوترها، مگر میشــود نغمه زیبــای آمدم ای شــاه پناهم بده ســر داده شــود و ایرانیان توان مقاومت داشــته باشــند و دلهاشــان نــرم نگــردد و اشکهاشــان جــاری نشــود، یعنــی زیــارت ضریــح بانــوی کرامــت، آن خواهــر شــیفته دیدار بــرادر کــه در بین راه جان به جانآفرین تســلیم میکند و پیرامون تربت پاکش شــهری برپا میشــود که بزرگترین مرکز فقاهت و نشــر دین و مذهب میگردد. و احمدبن موســی(ع) و عبدالعظیم حســنی(ع) و امامــزاده صالح(ع)، شــبهای جمعه، دعای کمیل، مســاجد، تالوتهای روحبخش قرآن کریم، دعای ندبه، زیارت عاشورا، دعای توسل، وان یکاد، آیه الکرسی، امن یجیب، روضههای خانگی، هیأتها، نوحه امشــبی را شــه دین در حرمش میهمان است سر داده شود و هوش و قرار برای کسی بگذارد؟ این اذان مؤذنزاده اردبیلی گویی از بهشت سر داده میشود، همه گرم و عمیق و اثرگذار، این محیطها و مراســم و مناسک و نغمهها چقدر با فرهنگ ما عجین شده اســت، یعنی یادمانهای دفاع مقدس، انسان از کدامین ســردار، کدامین شــهید و کدام منطقه بگوید، سالم بر اهالی خطه ایثار، شــهیدان، رزمندگان، جانبــازان، آزادگان، همه دالورمردان و شــیرزنان این مرز و بــوم، یعنی راهیان نور، یعنی اینکه هزار شــمش طــال با یــک پالک زنــگ زده شــهیدی کــه اســتخوانهایش در تفحص پیدا شــده برابــری نکند یعنی وقتی شــهدای غــواص را میآورند جای سوزن انداختن نباشد. یعنی اردوهای جهادی، کار بیمزد و منت برای عمــران و آبادانی مناطق محروم، اینها و دهها نمونه دیگر مؤلفههای فرهنــگ عمومی امــروز ایرانیان در چهلمین ســالگرد پیــروزی انقالب شکوهمند اسالمی است. سخن به گزافه نگفتهایم و نمیگوییم.