صفر شدن هدر رفت آب دریاچه ارومیه

مدیر دفتر منطقهای ستاد احیای دریاچه ارومیه در آذربایجان شرقی: امسال وضعیت آبی دریاچه خوب و مناسب است

بــا وجــود آنکــه بارشهــای حوضــه آبریز دریاچــه ارومیــه نســبت به ســال گذشــته 85 درصــد رشــد داشــته و امیدهــا بــرای احیای بزرگترین دریاچه آب شور جهان پررنگتــر شــده، امــا اگــر نــگاه دقیقتری بــه شــرایط کنونی دریاچه داشــته باشــیم متوجه میشویم رشد بارشها به تنهایی نمیتوانــد نجاتدهنــده باشــد، بلکــه اســتفاده درســت و بهینــه از ایــن میــزان بارشهاســت کــه میتوانــد ادامــه حیات دریاچــه ارومیــه را تضمین کند. براســاس آمارهای اعالم شــده از ســوی ستاد احیای دریاچــه ارومیــه، میــزان بارشهای ســال آبی جاری بــا میزان بارشهای ســال آبی 88-89 برابر اســت، اما امســال بر خالف آن ســال کــه تــراز دریاچــه 35 میلیمتــر کاهش یافته بود شاهد روند صعودی تراز هستیم. در واقع طی این سالها مسئوالن موفق شدهاند با اجرای طرحهای الیروبی و دیگــر اقدامــات زیربنایــی از روانآبهــا استفاده بیشــتری کنند و جلوی هدر رفت بارشهارابگیرند. ■ طرحهایاحیاجوابداد «علــی حاجــی مــرادی»، مســئول واحــد سیاســتگذاری دفترتلفیــق و برنامهریــزی ســتاد احیای دریاچه ارومیــه در این زمینه در گفتوگــو بــا «ایــران» اظهــار داشــت: با وجــود آنکــه دریاچــه ارومیه نســبت به ســالهای اخیر وضعیت مناسبتری دارد، امــا تــراز دریاچــه را بایــد نســبت بــه دوره مشــابه مقایســه کرد. وی ادامه داد: ســال ۲9 که عملیات احیا آغاز شــد تراز دریاچه نسبت به سال ۰3۱ 88، سانتیمتر پایینتر بود، این درحالی اســت که طی ســالهای 88 تــا ۲9، متوســط بــارش حــوزه دریاچه ارومیه ۰33 میلیمتر بود. در واقع طی این سالها موفق شدهایم با اجرای طرحهای مختلــف میزان آب بیشــتری را بهســمت دریاچــه هدایــت کنیم. درســت اســت که امســال وضعیــت بارشهــا بهتر اســت و 53ســانتیمتر افزایش تراز داشــتهایم، اما وقتــی این میــزان را در بازه زمانی 4 ســاله در نظــر میگیریــم متوجه میشــویم این افزایــش در گــرو اجــرای مناســب طرحها و هدایــت مناســب روانآبهــا بهســمت دریاچه بوده است. ■ کنتــرل روانآبهــا مهمتــر از میــزان بارشهاست حاجــی مرادی خاطرنشــان کــرد: افزایش بارشهــا منجــر بــه تولیــد روانآبهــای بیشــتر میشــود و اینکه مــا چگونــه از این روانآبهــا اســتفاده کنیم مهم اســت نه میزان بارشها. وی رهاسازی آب به سمت دریاچه را یکی از مهمترین اقدامات وزارت نیرو دانست و افزود: کاهش تراز دریاچه در ماههای گرم سال طبیعی است، اما امسال با افتتاح نخســتین طرحهای آبرســانی به این دریاچه تالش داریم جلوی تبخیر آب رابگیریم. ■ افزایش63سانتیمتریترازدریاچه «فرهــاد ســرخوش»، دبیــر ســتاد احیــای دریاچــه ارومیــه در آذربایجانغربــی نیــز اظهارداشت:براساسآخرینبررسیهای انجام شــده، تراز دریاچــه تا 3۲ بهمن ماه امســال 47.۰7۲۱ سانتیمتر بود که نسبت بهمدت مشــابه سال گذشته 63سانتیمتر افزایش داشــته است. وی مساحت فعلی دریاچــه ارومیــه را ۲ هــزار و 67۲ کیلومتــر مربــع اعــالم کــرد و ادامــه داد: حجــم آب ایــن دریاچه در حــال حاضر یک میلیارد و ۰99میلیون متر مکعب است که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۰47میلیون متر مکعبافزایشداشتهاست. ■ رشــد 58 درصــدی بارشهــا در حــوزه آذربایجانغربی سرخوش با اشاره به بارندگیهای مناسب ماههــای اخیــر، گفــت: امســال در حــوزه دریاچــه ارومیــه ســمت آذربایجانغربی بارشهــا 65۲ میلیمتــر بود که نســبت به ســال گذشــته 85 درصد و نسبت به بلند مدت ۰5 درصد رشد را نشان میدهد. دبیــر ســتاد احیــای دریاچــه ارومیــه در آذربایجــان غربــی افــزود: بــا وجــود آنکه بارشهــای اخیر بســیار مناســب بــود، اما مســأله مهمتر اقداماتی اســت که ســبب شــده بارشها به ســمت دریاچــه هدایت شــود. در واقع با اجرای طرحهای الیروبی ...و توانســتهایم روانآبهــا را بــه ســمت دریاچــه هدایت کرده و میزان اتالف آب را بهطور چشمگیری کاهش دهیم و حتی به صفربرسانیم. ■ اصالحمسیرروانآبها طرح الیروبی مسیرهای منتهی به دریاچه ارومیــه کــه از ســال 93 آغــاز شــده بــود در آذربایجــان غربی به اتمام رســیده اســت. در این راســتا، موفق شدهایم شیب منفی مســیر روانآبها به سمت دریاچه ارومیه اصــالح و تمــام روانآبهــا را بــه ســمت دریاچه هدایت کنیم. در این مسیرها طی سالهای گذشته رسوب باعث ایجاد شیب منفی شده بود و روانآبها بهطور کامل به دریاچهنمیرسید. وی اظهــار داشــت: الیروبــی رودخانههای «مهابــاد» بهطــول ۰۱ کیلومتر، «گــدار» به طــول 4 کیلومتــر و «ســیمینه» و «زرینــه رود» بــه طــول 5.3 کیلومتــر انجام شــده اســت. با برنامهریزیهای انجام شده آب ایــن 4 رودخانــه از طریــق کانالــی به طول 5۲کیلومتــر بــه ســمت دریاچــه هدایــت میشــود. در حــال حاضــر ایــن تونــل در مراحــل پایانی ســاخت قــرار دارد و قبل از پایان امسال به بهرهبرداری خواهد رسید. ■ رهاسازی023 میلیون متر مکعب آب به سمتدریاچه ســرخوش به مسدودســازی سردهنههای دریاچــه ارومیه اشــاره کــرد و افــزود: تمام ســردهنهها از اوایل آذر ماه مسدود شده و تا اواخر اردیبهشت ماه نیز مسدود خواهد مانــد. همچنیــن تاکنــون طــی ۲ مرحلــه رهاســازی، ۰۲3 میلیــون متــر مکعب آب از مخازن پشت سدهای آذربایجان غربی به ســمت دریاچه رها شده و مرحله سوم نیــز از اواخر اســفند مــاه آغاز خواهد شــد. میزان آب برای ســومین مرحله رهاسازی به بارشهای اسفند و فروردین ماه بستگی دارد. ■ بهرهبرداریازطرحهایآبرسانی این مقام مســئول با اعالم اینکه نخستین طرحهــای آبرســانی بــه دریاچــه ارومیــه امســال بــه بهرهبــرداری میرســد، گفت: بــر اســاس برنامهریزیهــای انجام شــده نخســتین بخــش طرحهــای آبرســانی به دریاچــه ارومیــه کــه شــامل تونــل «کانــی سیب» و رهاسازی پســابهای تأیید شده تا هفته دوم اسفند ماه با حضور مسئوالن کشوری و استانی افتتاح میشود. ■ تونل «کانی ســیب»05 درصد مشکالت راحلمیکند وی در خصــوص ســاخت تونــل «کانــی سیب» افزود: ساخت این تونل انتقال آب به دریاچه ارومیه پیشــرفت خوبی داشــته اســت. طول ایــن تونل 36 کیلومتر اســت که تاکنون ۲6.5 کیلومتر آن تکمیل شــده و مابقــی تا پایان امســال به اتمــام خواهد رسید. این تونل بهطور متوسط ساالنه ۰56 میلیــون مترمکعب آب به پیکــره دریاچه ارومیــه هدایــت و ۰5 درصــد مشــکالت ایــن دریاچــه را حل خواهــد کــرد. در واقع بــا احداث تونل و انتقال آب به این شــیوه، دیگــر با مشــکل تبخیر در فصل تابســتان مواجهنخواهیمبود. ■ دریاچــه ارومیــه، مهیا بــرای اســتقبال از گردشگراننوروزی درهمین حال، «خلیل ساعی»، مدیر دفتر منطقهای ســتاد احیای دریاچــه ارومیه در آذربایجان شرقی نیز با بیان اینکه دریاچه زمانی جان میگیرد کــه برای همه جاذبه داشته باشــد ودیدن آن هم موجب نشاط و خوشــحالی همــگان شــود، اعــالم کــرد: امسال چون وضعیت آبی دریاچه ارومیه در آذربایجــان شــرقی خــوب و مناســب اســت، بهطور حتم در ایام نوروز مسافران و گردشــگران زیادی با قایق سواری در این دریاچه لذت خواهند برد. ســاعی در خصــوص تــراز دریاچــه ارومیه در اســتان تــا ۲۲ بهمن ماه امســال، افزود: این تراز در این مدت 47.۰7۲۱ ســانتیمتر از ســطح دریاهای آزاد بود. ایــن میزان در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته که تراز دریاچه به 83.۰7۲۱ سانتیمتر رسیده بود، 36 سانتیمتر افزایش داشته است. وی وســعت دریاچه را که امسال به ۲ هزار و 76۲ کیلومترمربــع رســیده یادآور شــد و افزود: این وســعت سال گذشــته یکهزار و 856 کیلومتــر مربــع بود، ایــن آمار حاکی از افزایــش ۰۲4 کیلومترمربعــی وســعت دریاچه نسبت به سال گذشته است. ■ پایین آمدن ارتفاع دریاچه طی سالهای 75 تا 81 ساعی به مقایســه تراز آب دریاچه در سال 75 نســبت به سال ۱8 اشــاره کرد و گفت: ســال 57، تــراز آبــی دریاچــه در باالتریــن ســطح ۱۲77.39 ســانتیمتر بــود کــه این میزان در ســال ۱8 به ۱3.37۲۱ ســانتیمتر رســید، بهعبارتی طی ســالهای 75 تا۱8؛ 4 متر و 47 سانتیمتر ارتفاع دریاچه پایین آمده بود که این آمار نشان میدهد، در این ســالها توجهی به وضعیت اسفناک این دریاچه نمیشــده است. اما طی سالهای 9۲-93 با ورود دولت به این مســأله اکنون شاهد افزایش سطح تراز، وسعت و حجم دریاچه هستیم، در حالی که اگر روند نزولی بین ســالهای 57تا ۱8 که به آن اشــارهای نیز داشــتیم، ادامه پیدا میکرد امروز هیچ اثری از این دریاچه وجود نداشت. ■ فرهنگسازیبرایافزایشترازدریاچه وی بــا بیــان اینکــه خوشــبختانه بــا کمک واقدامهای عمرانی و فرهنگســازی بین جوامع محلی و همکاری کشاورزان شاهد افزایش تراز دریاچه هســتیم، خاطرنشان کرد: امید داریم که بتوانیم مطابق برنامه ۰۱ ســالهای که ســتاد برای احیــای دریاچه تــدارک دیــده بــه تــراز اکولوژیک کــه رقم ۱.47۲۱ ســانتیمتر است، برســانیم؛ ترازی که شــوری آب آن به ۰5۲ میلیگرم در لیتر برسدومناسببرایپرورش«آرتمیا»تنها آبزی موجود این دریاچه باشد. ■ احیایدریاچهبابرنامه مدیر دفتر منطقهای ســتاد احیای دریاچه ارومیهدرآذربایجانشرقیبااشارهبهاینکه افزایش ســطح زیرکشــت، برداشــتهای غیرمجازوکاهشبارشهاموجبخشکی دریاچه شده بود، ادامه داد: اکنون با کنترل کشــاورزی و تغییر الگوی کشت، رهاسازی آب از پشــت ســدها، الیروبــی مســیلها و بارشهایمناسبدرحوضهآبریزدریاچه ارومیــه باعث احیای آن شــد، بنابراین هر یک از موارد مذکور به تنهایی نمیتوانست موجــب احیای دریاچه شــود. بهگفته وی، رهاســازی آب ســدها به ســمت دریاچه از ســوی وزارت نیرو هر ســال اوایل اســفند و فروردیــن ماه ابالغ میشــود که در صورت صالحدیداینوزارتخانه،ایناتفاقخواهد افتاد. ■ الیروبیبهکمکدریاچهآمد مدیــر دفتــر منطقــهای ســتاد احیــای دریاچــه ارومیــه در آذربایجــان شــرقی الیروبــی مســیلها را نیــز کمــک بزرگــی بــرای جمــعآوری روانآبهــا دانســت و اظهار داشــت: الیروبی مسیلها موجب شــد تا آبی که در هر نقطه جمع میشود از طریــق مســیلها بــه ســوی دریاچــه هدایت شــود. از ســوی دیگــر، الیروبیها باعث شــد تا ســیالبهایی کــه در برخی شهرستانهای استان اتفاق میافتد مانع خســارات شــود و به نوعــی روســتاها نیز ایمن ماندند.