میرمحمد صادقی - حاج امین الضرب
در این سالها جایزه حاج امینالضرب، تاجــــــر اصفهانـــی-تهرانـــــی بـــــرای خــودش جایگاهــی پیــدا کــرده اســت. امینالضربها در عین حال که تجارت مدرن را در ایران پا نهادند و به گسترش رفاه عمومی همــت کردند اما در حوزه فرهنــگ و اجتمــاع هــم تأثیــری ژرف داشتهاند و فرزندانی دانشمند و نمونه چون یحیی و اصغر مهدوی پروراندند. اصــوالً در دوره قاجاریــه نمادهــای فرهنگی-مذهبی میتــوان گفت به طور کامل بر دوش طبقه بازرگانان قرار داشــت. نخستین چاپخانه، نخستین کتابها و نخســتین مدارس با هزینه بازرگانان شــکل گرفت. مثالً چاپ ملی ایران یعنی چاپ سنگی که یکی از پرافتخارترین بخشها در تولید و نشر کتاب در ایران است تقریباً به طور کامل وابسته بــه همــت بازرگانان بود. همیــن حاج امین الضــرب اول طی تقریباً 10 ســال کتاب بزرگ بحاراالنوار مجلســی را در چهارده جلد رحلی با هزینه خودش منتشــر و به علما و دانشــمندان اهــدا کــرد و این همان چــاپ معروف کمپانی اســت. مرحوم حاج حســین آقای ملــک قبــل از شــکلگیری کتابخانه ملی، کتابخانــه نفیــس و موزه مانــدگاری بهنام خــودش و افزون بر آن هــزاران عنوان کتاب و صدها عتیقه گرانبها تقدیم آســتان قدس رضوی کرد و موجب شد تا بسیاری از آثار و نسخ نفیس ایرانی و فارسی از دستبرد روزگار در امان بماند. به این فهرست میتواننامبازرگانانوصاحبانصنایعتأثیرگذاردیگریمانند مرحوم عالی نســب مشاور ارشد آخرین نخستوزیر ایران آن هم در شرایط بحرانی جنگ و همچنین حاج قاسم همدانی و مهندس سالور را اضافه کرد که تقریباً هیچ بنای خیری نبود که اولی در تأمین آهن و دیگری در تأمین سیمان مساعدت نکند. آقای میرمحمدصادقی از تبار چنین سلفی است نخست آنکه از خاندانی اصیل و ریشهدار برخاسته و فرزندا ِن به علم و ادب و اخالق آراسته، پرورش داده و به همین دالیل حساب ایشان از طبقه نو کیســهها و تازه به دوران رســیدهها جداست. من که با حســین میرمحمد صادقی در ســالهای دور رفیق حجره و گرمابه بودم به خوبی این گونه مردم را میشناسم و اثرگذاری آنها را در خدمات اجتماعی و فرهنگی میدانم.
یکی از نشــانههای این گونه خانوادهها این است که به قول حافــظ کار خیر بــیروی و ریا میکنند بــه همین دلیل ترجیح میدهم فعالً از بیان شواهد و گواهیها صرفنظر کنم و اظهار تأســف کنم که ما در پرورش و رشــد چنین اشــخاصی سترون بودهایــم و بیشــتر روابــط و مناســبات جدیــد بــه نحــوی بوده کــه برخــی از اینهــا را از دور خارج کــرده ایم، برخــی را فراری دادهایم، برخی را مصادره اموال کردهایم و نتیجه رفتن چنین خانوادههایــی رشــد قــارچ گونه بــه اصطالح بیزنــس منها و پیدا شــدن ســلطانهای فرومایه و بیتاج و تخت بوده اســت کــه بیهیــچ زحمتی یک شــبه ره صد ســاله رفتهانــد و برخی از آنهــا مانند ســلطان ســکه و ســلطان قیر و ســلطان موبایل ...و تاکنــون رونمایــی شــدهاند. به هــر حال برای درگذشــتگان اینگونه شخصیتها طلب آمرزش و برای آقای سیدعالالدین میرمحمــد صادقــی بــزرگ و بزرگــوار آرزوی ســالمت و عزت مستدام دارم و امیدوارم چنان کنیم که اینگونه کسان در جمع و جامعه ما فزونی گیرند.