لزوماستقرار«نظامملیساختوساز»
تاریخ 5 هزار ســاله مهندسی کشور، چه در گذشتههای دور و چــه در دوران اخیــر، از آثاری فاخر و قابل رقابت در عرصههــای بینالمللــی برخوردار اســت، اما امروز ایــن پرســش اساســی مطــرح اســت کــه شــهروندان بهعنــوان مصرفکننــده اصلــی ســازههای مهندســی، تــا چــه میــزان از خانههایــی کــه در آن ســاکن هســتند اطمینان و رضایت دارند؟
ایــن یک واقعیت اســت کــه بخش عمــده صنعت ســاخت و ساز در کشــور توســط بخش خصوصی اداره شــده و کمتر از 5 درصد از کل ســاخت و ســازها توسط دولت و به وســیله نظام ســه عاملی کارفرما، مشــاور و پیمانکار انجام میشــود. در چنین شــرایطی آنچه در عرصه ســاخت و ســاز مغفول واقع شــده است، مفهوم ساختمان اســتاندارد است که باید در کنار توجــه به ضــرورت مقولهای بهنام گارانتی یا ضمانت ســاختمان بازتعریف شــود، چراکه لزوم وجود گارانتی در مسکن، بدون شــک از گارانتی کاالهایی همچون خودرو یا تلفن همراه مهمتر است.
آنچه در تعریف شــاخصههای ساختمان استاندارد باید بدان اشاره کرد، آرامش، آسایش، ایمنی و دوام ساختمان است. ساختمان استاندارد باید به ترکیبی منطقی از آرامش ســاختمانهای قدیمی و آســایش ساختمانهای جدید دســت یابــد و البته ایمنی و دوام نیز برای یک ســاختمان اســتاندارد بهعنــوان کاالیــی ســرمایهای، امــری ضــروری اســت. دسترســی و تعریــف مفهومــی ســاختمان در متــن محلــه و شــهر، از دیگــر ماحظــات تعریــف ســاختمان استاندارد به شمار میرود. این مفاهیم که اتصال 4 رشته اصلی مهندســی ســاختمان یعنــی معمــاری، عمــران، مکانیک و بــرق را با علوم مهندســی ترافیــک و شهرســازی برقــرار میســازد، گویــای آن اســت کــه هر ســاختمان در نقطه- مکان مشــخصی از شهر واقع شده و باید دارای هویتی مشــخص در کوچه، محله و شهر باشــد و همچنین باید دسترس پذیر بودن آن نیز بر حسب نوع کاربری بخوبی دیده شده باشد.
اما در مقوله راهکارهای دستیابی به ساختمان استاندارد، ضرورت استقرار نظام ملی ســاخت و ســاز احســاس میشــود. در حالی که برای ســاماندهی ســاخت و ســازهای بخش خصوصــی هیچ نظامی تعریف نشــده اســت اما بیــش از 5۹ درصــد ســرمایه گذاریها در ایــن صنعت توســط همین بخش صورت میپذیرد. طبیعتاً در این نظام میبایست عنصری بهعنوان سازنده، ساختمان را با ضمانت و صاحیت محرز شده حرفهای خود بسازد و کیفیت آن را تضمیــن نمایــد. از طرفی کنترل و بازرســی فرآیند ســاخت، مســألهای حاکمیتی و امری غیرقابل واگذاری به سرمایهگذار یا مالک است. نظارت بر صنعت ساختمان حق عمومی جامعه است که میبایست توسط حاکمیت انجام شــود. برطرف ساختن مشکات موجود در این عرصه، نیازمند فراهم ســاختن زمینه بروز و ظهور نســل پنجم ســاخت و ســاز در کشــور اســت تا به این ترتیب صنعتیســازی ســاختمان جایگزین سنتیسازی آن شود. تسریع پروژههای ساختمانی و استقرار نظام تضمین کیفیت، از نتایج عینی ساخت و ســازهای صنعتی اســت. بدین لحاظ امید میرود نظام ملی ساخت و ساز بتدریج و تا پایان دوره دولت دوازدهم در صنعت ساختمانســازی مســتقر شــود تا شــهروندان این اطمینان را داشته باشند که ســاختمان محل زندگی آنها و به طور کلی محصوالت نظام مهندسی ساختمان، نمونهای استاندارد و دارای کیفیت و ضمانت بوده و توســط ســازندهای توانمند و با صاحیت و با مصالحی باکیفیت و اســتاندارد توســط عواملی ذیصاح تولید شده است. بالطبــع اقدامــات کنترلی و نظام بازرســی قوی اعمال شــده در ایــن فرآیند، ضامن تولید محصول استاندارد خواهد بود.