دولت دست به جراحی عمیق اقتصادی بزند
دفاع سعید لیالز از سیاست های توزیعی در شرایط کنونی
تحلیلگــر ارشــد اقتصــادی کــه غالبــاً از منظــر اقتصــاد سیاســی بــه مســائل مینگــرد، در گفتوگویــی ازضــرورت تصمیمات رادیکال در راستای جراحی عمیق در اقتصاد ایران میگوید و تأکید میکند:«من به رادیکالیســم اعتقادی نــدارم و تنــدرو نیســتم، امــا میگویــم وقتی شــرایط کشــور رادیکال است باید متناســب بــا آن تصمیمهــای رادیکال بگیریــم و جراحیهای عمیــق کنیم.» او در بخــش دیگــری از ایــن مصاحبــه بــا ارســال یــک پیــام ضمنی بــه طیف خاصــی از مدافعان اقتصاد آزاد عنوان میکند:«این یــک دروغ بزرگ، آگاهانه و رذیالنــه اســت کــه گفتــه میشــود مــا میخواهیــم کشــور را بــه دهــه ۰6 برگردانیم.»
ســعید لیــالز، در گفتوگو بــا پایگاه خبــری جمــاران میگوید: اگــر دولت از االن بــه بعــد سیاســتهای انقباضــی خود را با اســتحکام بیشتری پیش ببرد و اعوجاج تصمیمگیری نداشــته باشد مکانیزمهــای طبیعــی اقتصــاد ایــران حتــی به ما ایــن فرصــت را میدهد که بشــدت از آهنگ سقوط رشد اقتصادی در همین سال 98 جلوگیری کنیم. من تصور میکردم اگر دولت میخواســت از ابتــدا مدیریــت رادیکالــی مطابــق شــرایط موجــود کشــور را اعمــال کنــد رشــد اقتصادی ایران در ســال 98 حتی میتوانســت صفر باشد و منفی نباشد. البته هنوز هم این امکان وجود دارد. ■ دفــاع از سیاســتهای توزیعــی در شرایطکنونی
ســعید لیالز از برخی سیاســتهای توزیعی در شــرایط کنونی دفاع میکند و میگوید: مطمئن هســتم اگــر دولت یــک رشــته تدابیــر جــدی در زمینــه تأمیــن معیشــت مــردم بخصــوص در حــوزه توزیــع کاالهــا و یارانههــای اساسی بهصورت عادالنه داشته باشد، میتوانیم حتــی با صادرات نفت صفر هم از این شرایط عبور کنیم.
او اضافــه میکنــد: توزیــع عادالنــه کاالها و یارانههای اساســی با پاشــیدن پول از باال ممکن نیســت. این کار فقط دزدیهــا را زیــاد میکنــد. هــم دولت از اصطــالح «کوپنیســم» میترســد و هــم طرفــداران رانتخــواری ســعی میکننــد دولت را از آن بترســانند. این اصطــالح برای ترســاندن دولت به کار گرفتــه شــده و تاکنون هم موفــق بوده اســت. در حالی که کوپن برای شــرایط اضطراری است و بعید میدانم ایران در گذشــته از نظر سیاســی و اقتصادی شــرایطی اضطراریتــر از االن داشــته باشــد. بنابراین دولت میتواند با ارائه راهکارهایــی مبنــی بــر توزیــع عادالنه یارانههــا و کاالهــای اساســی بتدریــج شروع به آزادسازی قیمت حاملهای انــرژی کند و پــول آن را به یارانه نقدی تخصیــص دهد، ثانیــاً ّ طــبرا در حد توده مردم کامالً ملی کند، ثالثاً به امور زیربنایی کشــور اختصاص دهد و رابعاً قیمت دالر را پایین بیاورد و نگه دارد. ■ قیمــت دالر بایــد زیــر 10 هــزار تومان میبود
ایــن روزنامه نگار معتقد اســت: اگر دولت یک سیاست اقتصادی منسجم داشــت، االن قیمــت دالر بایــد زیــر ۰۱ هــزار تومــان میبــود. مصــرف روزانــه انــرژی اولیه مــا معــادل ۰۰9 میلیون تا یک میلیارد لیتر نفت خام است. اگر ما میتوانســتیم ۰۱ تــا 5۱ درصد این عدد
را بــا هــرًروش ممکنی ذخیــره کنیم - کــه اتفاقا بدون گــران کردن هم ممکن بــود – و این نفت به همســایگان صادر میشــد میتوانســتیم بین ۰5۱ تــا ۰۰۲ هزار میلیارد تومان منابع جدید در سال پیدا کنیم که همه هزینههایی که گفتم را پوشش میداد. قیمت دالر را هم بین هشــت تا 9 هزار تومان پاییــن میآورد. هنــوز هم این سیاســت از ســوی دولت آقای روحانی قابل اجراست. ■ با دولت ترامپ چشمانداز مصالحه
شرافتمندانهوجودندارد
این تحلیلگر مســائل اقتصــادی در ارتبــاط با وضعیت اقتصــادی به وجود آمــده ناشــی از تحریمهــا نیــز گفــت: مــا اکنــون چشــمانداز یــک مصالحــه شــرافتمندانه را دور از دســترس میبینیم. من در شرایط کنونی مخالف تســلیم و مذاکره هســتم. بــا این دولت امریکا(ترامــپ) امکان رســیدن به یک مصالحه شرافتمندانه نیست. بنابراین بایدسیاستهایاقتصادیخودرابرای روزهای سخت آماده کنیم.
لیالز بــا بیان اینکــه این امــر ایجاب میکند که دولت به تصمیمات تلخ اما جراحیهــای عمیــق و الزم در اقتصاد تــن بدهد، ادامه داد: ما باید دسترســی همه آحاد ملت به دو هزار کالری روزانه را با قیمت ثابت تضمین کنیم. ما باید بتوانیــم طب را ملی نگــه داریم و ملی کنیم. باید بتوانیم حمل و نقل عمومی شــهری را ارزان نگه داریم و بقیه منابع حاصــل از آزادســازی 5۱ تــا ۰۲ درصــد حاملهای انرژی را مســتقیماً به تولید و اشــتغال داخــل اختصــاص دهیم تا بتوانیــم بــه هــدف ۰۰6 تــا ۰۰8 هــزار - کــه البتــه دولــت از یک میلیون شــغل صحبت میکند - دست پیدا کنیم. هر عــددی باالی ۰۰6 هزار شــغل در ســال 98 اســتثنایی و رؤیایــی اســت. االن کــه یــک ثبــات و آرامش نســبی در اقتصاد برقرار شــده است فکر میکنم زمان آن فرا رســیده که دولت آقای روحانی هم در حــوزه 5۱ تــا ۰۲ درصــد حاملهــای انــرژی و هــم در برقــراری نظــام توزیع عادالنــه کاالهــای اساســی در شــرایط جنگی و اقتصاد جنگی دست به اصالح جدی بزند. ■ بهتعادلجدیدیرسیدهایم
لیــالز گفــت: در شــرایط کنونــی و با قیمــت فعلــی دالر نیروهــای تولیــدی در اقتصاد ایــران بهصورت خودجوش به بیدار شــدن و تحرک اقدام کردهاند. یقین دارم که رشد ارزش افزوده بخش کشــاورزی امســال مثبــت اســت. رشــد ارزش افــزوده فلــزات مثبــت خواهــد بود و امکان دارد که رشــد ارزش افزوده صنعــت خودروســازی هــم نســبت به پارســال مثبت باشــد. دولــت میتواند خانه سازی، مسکن و بخش ساختمان را با سیاســتهای مالی و پولــی از رکود خــارج کند. این کار بــرای دولت ممکن اســت. دولــت حتی اگــر بخواهــد برای امسال برنامه ساخت ۰۰۲ هزار مسکن ۰8 متری یعنی 6۱ میلیون متر داشــته باشــد کــه معــادل ۰۲ درصــد عملکرد سال 96 در کل کشور است، یک تحرک جدی در بخش مسکن وارد خواهد شد. ■ ایــران هنــوز هــم باثباتترین کشــور منطقهخاورمیانهاست
او در پایــان گفــت: ایــران هنــوز هــم باثباتتریــن کشــور منطقــه خاورمیانه اســت. ایــن در حالــی اســت کــه از نظر امنیــت، شــرایط ما از اغلب کشــورهای منطقه بهتر اســت. بعــد از ترکیه ایران آزادترین کشــور خاورمیانه اســت. همه اینهــا بــه مــا ایــن نویــد را میدهــد کــه دولــت و مجموعــه نظــام را بــه اتخــاذ تصمیمهــای منســجم و رادیــکال مناســب وضعیت کشــور دعوت کنیم. من بــه رادیکالیســم اعتقادی نــدارم و تندرو نیستم اما میگویم وقتی شرایط کشــور رادیــکال اســت بایــد متناســب بــا آن تصمیمهــای رادیــکال بگیریــم و جراحیهــای عمیــق کنیــم. همــه جراحیهایی که من پیشــنهاد میکنم در جهــت پیشــرفت اقتصــاد ایــران اســت. یعنــی در پایــان تحریمهــا کــه باالخــره تا یک ســال آینده باید تکلیف آن روشــن شــود ما جلو برویــم نه آنکه دوبــاره بخواهیــم از صفر شــروع کنیم. پیشــنهادهای من متضمن برگرداندن کشــور به حالت ارتجاعی سابق نیست. ایــن یک دروغ بزرگ، آگاهانه و رذیالنه اســت که گفته میشــود ما میخواهیم کشور را به دهه ۰6 برگردانیم.