شورای حکام آژانس؛ اهرم جدید امریکا علیه ایران

35 کشور عضو شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی در حالی روز گذشــته به درخواســت امریکا برای بررســی رونــد اقدامــات اخیــر ایران مبنی بر کاهش بخشــی از تعهدات هستهایاش از جمله عبور از ذخایر مجاز اورانیوم غنی شده و همچنین افزایش سطح غنی ســازی از 3.67 به سطوح باالتر تشکیل جلسه داده انــد، که اقدام امریــکا برای برگزاری چنین نشســتی را میتوان فرار رو به جلوی این کشــور توصیف کرد. امریکا در شرایطی به دیپلماســی پنهان با شــماری از کشــورهای عضو آژانس برای همراه کردن آنها جهت ایجــاد اجماع جدید از طریق مجرای این نهاد بینالمللی روی آورده اســت که به نظر میرســد این اقدام از دو منظر با شکست حتمی روبهرو میشود. آژانس بعد از دستیابی ایران و کشورهای1+5 به توافق هستهای به عنوان یک رکن ناظر بر روند اجرای تعهدات هستهای ایران تعیین شد و مقرر شد با ارائه گزارشهای ماهانه،5 کشور مقابل ایران را از میزان پایبندی آن به این توافق مطلع سازد. در ایــن میــان آژانــس حــق ورود و موضعگیــری پیرامــون تحــوالت جــاری میــان کشــورمان و اعضای کنونــی برجام را نــدارد بــه ایــن معنا کــه اعضای شــورا در نشســتی که به درخواســت امریــکا برگزار شــده اســت، نمیتواننــد درباره اقدامــات متقابلــی که ایــران در چارچوب برجــام در پیش گرفته است، اعالم موضع کرده و پیرامون آن تصمیمگیری کنند. چه اگر امکان قانونی این اقدام وجود داشت آن وقت پیش از ایران، بایستی خروج یکجانبه امریکا از برجام مورد بررســی قرار میگرفــت و امریکا باید پاســخگوی اقدامات عهدشکنانهخودمیبود. از سوی دیگر این نشست در شرایطی برگزار شد که ایران و اروپا در هنگامــه رایزنی بــرای حفظ برجام قرار دارنــد. رایزنیهایی کــه در نتیجه کارشــکنیهای مســتمر دولتمــردان امریکایی و موج تحریمهای گســترده این کشور به وجود آمده است و حاال درســت در بحبوحه یافتــن راهکار برای نجات برجــام، امریکا تــالش میکنــد، نوک پیــکان اتهامــات را بدون اســتناد به یک مدرک قابل اعتبار به سمت و سوی ایران بچرخاند. واضح است در شرایطی که آژانس پیش از آن 14 بار بر پایبندی تمام و کمال ایران به تعهدات برجامیاش حتی در دوره یک ساله پس از خروج امریکا از برجام مهر تأیید زده است، امریکا محمل خوبی برای ایجاد اجماع علیه ایران نیافته است. این کشــور قصد دارد از طریق دیپلماســی پنهان با کشــورهای عضــو شــورای حــکام و طــرح اتهامــات جدیــد در زمینــه فعالیتهــای هســتهای ایــران، پرونده هســتهای ایــران را پس از تصویب قطعنامه شــورای حکام به شــورای امنیت ببرد تا مجــدداً ذیل فصل هفتم منشــور، جامعه بینالملــل را علیه ایرانهمراهکند. پیداســت این تالش در موقعیتی که کشــورهای بزرگ اروپایی برای پیدا کردن راه کاهش تنش میان ایران و امریکا و همچنین عملیاتــی کــردن ســاز و کار تســهیل تجــارت بــا تهــران تالش میکنند، راه به جایی نخواهد برد. بویژه که تصمیمات در شــورای حکام بر اســاس رأی اجماعی 35 کشــور عضور شــورا اخذ میشــود و به نظر میرســد طیف زیادیازاینکشورهاکهازیکجانبهگراییامریکانسبتبهبرجام دل خوشی ندارند، بر خواسته امریکا دست رد بزنند.