اجاره پیادهرو به دستفروشان؛ هر موزاییک 50 هزار تومان!

گزارش «ایران» از قطعه بندی معابر خیابان های تهران

بســته بــه اینکــه صنفــی پردرآمــد اســت یــا کــم درآمــد و با توجه بــه نوع کاال، میــزان اجاره معبر در پایتخت و ســبک آن متفاوت اســت. هماکنون در بعضــی نقــاط خیابان ولیعصر کــه جزو نقاط گــران دستفروشــی محســوب میشــود، قیمــت اجــاره هــر موزاییک، 50 هزار تومان تعیین شــده اســت. هر دســتفروش برای پهن کردن بســاط به حداقــل چهار موزاییک نیــاز دارد. با این توصیف بــرای اجاره هر بســاط با چهــار موزاییــک، روزانه 200 هــزار تومان باید بپردازد. اما در برخی معابر عمومی که پردرآمد نیســت و بــه اصطالح پاخور خوبــی نــدارد، هــر موزاییــک بــه قیمــت 5 هــزار تومان اجاره داده میشــود. این رقمها براســاس گزارشهایی گفته میشود که به مسئوالن شهری ارائه شــده اســت. در محدوده مرکزی شــهر، حد فاصــل میــدان انقــالب تــا میــدان فردوســی نیز معابر بهصورت هفتگی اجاره داده میشود. رقم اجارهها از 300 هزار تومان برای یک هفته شــروع میشــود و بســته به مکان و نوع کاال فرق میکند. در واقــع ایــن رقم بــه نقاطی اختصــاص دارد که پاخور کمتری دارند. دستفروشها موظفند پیش از شــروع کار این مبالغ را پرداخــت کنند و در غیر اینصــورت اجــاره پهن کــردن بســاط را نخواهند داشــت. شــاید بپرســید این اجارهها به جیب چه کســانی مــیرود؟ آیــا موجــر، شــهرداری تهــران است؟ یا نه حدس میزنید که مغازهدارها نرخها را باال و پایین میکنند؟ مغازهدارها البته بخشــی از این شبکه بزرگ محســوب میشوند، اما اراذل و اوباش به اذعان دستفروشــان، صاحبخانههای اصلــی معابــر بــزرگ تهران هســتند. آنها بســته بــه پاخــور بودن منطقــه، روزانه 200 تــا 250 هزار تومــان از هر دســتفروش اجاره میگیرنــد و البته در قبال واگذاری مکان، حفاظت از بســاط آنها را هم بر عهده دارند و زمانیکه مأموران ســد معبر نزدیک میشــوند، با قمه و چاقو به استقبالشان میرونــد و بــا داد و بیــداد و دعــوا اجــازه نزدیــک شــدن مأمــوران بــه بســاطها را نمیدهنــد. آنها

معابــر پرتــردد را قطعهبندی و تفکیــک کردهاند و برمبنــای پاخــور بــودن یا پاخــور نبــودن و تردد عابــران، بــا زور از دستفروشــان اجــاره میگیرند. ایــن افــراد بهصورت بانــدی و شــبکهای فعالیت میکننــد و در ازای دریافت پول، امنیت بســاطها را هم تضمین میکنند. ■ بســاط اجــارهای یکماهــه، حداقــل 10 میلیــون تومان! در ایــام نــوروز و حوالــی عیــد البتــه ماجــرا کامــالً متفاوت اســت. در آستانه تعطیالت نوروزی، آنها نه به ازای موزاییک که براساس نقطهای که بساط پهن میشــود، اجــاره دریافــت میکنند. اجــاره از اول اســفند تــا پایان اســفند بــرای مــدت یکماه، پیشپیش گرفته میشــود و اگر فردی بخواهد در نقطــهای که انتخاب کرده، دستفروشــی کند، باید

اجــاره را زودتــر پرداخــت کند. اجاره هر بســاط در نقاط پرتــردد، حداقل از 10 میلیون تومان شــروع میشــود کــه این رقــم بازهم بســته به نــوع کاال و مکان، متفاوت است. ■ اجاره دستفروش روزی 100 تا 150 هزار تومان روی دیگر ماجرای اجاره معابر برای دستفروشی البتــه مغازهدارهــا هســتند. آنهــا بــه دو شــیوه فعالیــت میکننــد. برخــی بــا انتشــار آگهــی در ســایتهای اشــتراک آگهــی اقــدام بــه اجــاره دســتفروش میکننــد. اجــاره دســتفروشها نیــز رقم مشخصی ندارد. اما از 100 تا 150 هزار تومان کمتر نیســت. ایــن رقم بهصورت روزانه از ســوی مغــازهدار بــه «دســتفروش اجــارهای» پرداخت میشود. در واقع مغازهدارها با اجاره دستفروش اقــدام به فروش اجناسشــان بــا قیمت پایینتر در جلوی مغازهشان میکنند. مشتری هم وقتی با نرخ باالتر کاال در داخل مغازه مواجه میشــود و همان کاال را بــا قیمت ارزانتر در جلوی مغازه میبینــد، ترغیــب میشــود کــه حتمــاً آن کاال را خریــداری کنــد. درحالیکــه کاال همــان اســت و مغــازهدار برای رونــق بازارش، اقــدام به فروش تصنعی با نرخ باالتر کرده است! ■ 50 هزار تومان اجاره هر موزاییک در تهران! اجــاره دادن معابــر از ســوی مغــازهداران البتــه ســابقه طوالنیتری دارد. مغازهدارها حاال بخوبی میداننــد برای جبــران مالیات، عــوارض و احیاناً اجاره مغازهشــان باید معبر جلوی مغازهشــان را اجــاره دهنــد. محمدصــادق زمانی، مدیــر روابط عمومی شــرکت شــهربان و حریمبان شــهرداری تهــران دربــاره ایــن نرخهــا بــه «ایــران» اینطــور توضیــح میدهــد: «نــرخ اجــاره معابــر جلــوی مغازههــا بــا نرخهایی کــه از ســوی اراذل و اوباش تعیین میشــود، تقریباً مشابه است. هر موزاییک جلوی یک مغازه در نقطهای پرتردد مثل خیابان ولیعصر، روزانه 50 هزار تومان تعیین شده است. معابــر جلــوی مغــازه، حداقل به دو دســتفروش اجاره داده میشود. دستفروشها باید قبل از پهن کــردن بســاط، اجاره روزانــه خــود را بپردازند. این مبلغ حتی در شــرایطی که جنســی فروخته نشود هم باید پرداخت شود.» ■ 4 میلیــون تومــان! اجــاره 4 قطعــه موزاییک به دستفروشها سؤال این است، یک دستفروش ماهانه چه میزان درآمــد دارد کــه باید روزانــه چنین مبالــغ باالیی را بپــردازد؟ چــرا کــه اگــر او بخواهــد روزانه بــرای هر موزاییــک 50 هزار تومان پرداخته و چهار موزاییک اجاره کند، حداقل برای 20 روز در ماه باید 4 میلیون تومــان هزینــه کنــد. آیا بــرای او به صرفه اســت که زیر بــار این اجاره ســنگین برود؟! زمانــی میگوید: «درآمد 60 درصد از دستفروشها، ماهانه حداقل 8.5 تــا 9 میلیــون تومــان اســت که هیــچ عوارض و مالیاتــی هــم در ازای آن نمیدهنــد. ایــن افــراد همانهایی هستند که بهعلت درآمد باال مقاومت میکنند و حاضر نیســتند به نقاط ساماندهی شده کوچ کنند!» ■ «منیکدستفروشهستم»یا«نهبهسدمعبر»! علیرغــم راهانــدازی کمپینــی بهنــام «مــن یــک دســتفروش هســتم» برای نــه به خشــونت علیه دستفروشان، مسئوالن شــهرداری تأکید میکنند کــه هیچ نوع برخــورد خشــونتآمیز و قهرآمیز با دستفروشــان ندارنــد و در نهایــت کرامــت با آنها برخورد میکنند. این سیاست به خاطر 40 درصد دستفروشــی اتخاذ میشــود که نیازمند محسوب میشــوند و بایــد بــه آنهــا کمــک کرد.«نه به ســد معبر»نامکمپینیاستکهازسویشهرداریتهران راهاندازی شــده است. این کمپین عالوه بر اینکه هر نوع برخورد فیزیکی و خشونت علیه دستفروشان را خط قرمز مأموران شهرداری اعالم میکند، معتقد اســت که باید با سد معبر و نه دستفروشی! برخورد کرد. دستفروشــی ســیار البته از ســوی آنها پذیرفته شــده اســت. چراکه به اعتقــاد آنها مــکان ثابت به مــرور زمان به دستفروشــان حــق مالکیت میدهد و حمایتهــای احساســی برخی شــهروندان از این نــوع دستفروشــان موجــب میشــود دستفروشــان پردرآمد، حاضر به ترک کردن بساطشــان نشــوند. طبق ماده 55 قانون شهرداریها، وظیفه شهرداری تهران مقابله با ســد معبر اســت. زمانــی میگوید: «مــا دراین مدت یکســری نقــاط را شناســایی کرده و با متخلفان برخــورد کردهایم. هماکنــون، اما این مردم هســتند که تقاضــا دارند مأموران شــهرداری با ســد معبرها برخورد کنند. متأسفانه برخی افراد بهصورت هدفمند از ســر شــبکههای دستفروشــی دفاع میکنند، این افراد اغلب کاســبانی هستند که از شبکهســازی درآمدهــای کالن کســب میکنند.» برخــورد فیزیکــی و کتــک زدن دستفروشــان در هر شــرایطی محکوم اســت. چه قانونی باشد که اجازه ندهد بساطی پهن شــود یا نه! مافیای دستفروشی اما نگاه احساســی به این پدیده را تغییر داده است. حدود 40 درصد از دستفروشان به طرح ساماندهی رضایــت دادهانــد و بــه نقاطــی رفتهانــد کــه اگرچه کم ترددتر اســت، اما الاقل حاشــیههای درگیری با مأموران ســد معبر و زورگوییهای اراذل و اوباش را هم ندارد. قطعاً شــرایط ســخت اقتصادی، برخی را به این کار وادار کرده اســت. اجباری که البته برای آنهاهمخوشایندنیست.