همه پزشکان نجومی بگیر نیستند
ایــن روزهــا بحثهــای متفاوتــی دربــاره پزشکانمطرحاست.یکیآنکهچرابرخی پزشــکان زیر بــار نصــب کــردن کارتخوان در مطبهایشــان نمیروند؟ یا اینکه چرا عــدهای از پزشــکان، بیمــاران را بدرســتی معاینه نمیکنند و حتی حال جواب دادن به آنها را ندارند؟ و دیگر اینکه چرا برخی از پزشکانبهبیمارانخودمشاورهنمیدهند و حال و روز آنها را درک نمیکنند؟ چرا این روزهاکاربرانشبکههایاجتماعیباانتقاد از خطاهای پزشــکی، آنهــا را مورد هجمه قــرار میدهنــد؟ چــرا توزیــع پزشــکان به نسبت برخی از استانها برابر نیست؟ چرا رتبه دانشجویان رشته پزشکی سهمیهای و غیر سهمیهای بشدت با یکدیگر فاصله دارد ...و همــه ایــن ســؤاالت، مــا را بــر آن داشــت تا به مناســبت روز پزشــک با دکتر محمدرضــا ظفرقنــدی، جــراح عــروق و ترومــا و رئیــس ســازمان نظــام پزشــکی کشورگفتوگوییانجامدهیم.
از او ســؤاالتی را میپرســم کــه در ایــن چندمــاه گذشــته گهگاهی جزو اخبــار داغ رسانهها میشود؛ قصور پزشکی، کارتخوان ...و ظفرقنــدی بــا وجــود اینکــه خســته به نظــر میرســد اما با حوصله به پرســشها پاســخ میدهــد. او میگوید: «بهتر اســت پیــش از اینکه از خطای پزشــکی یا همین زیربار نرفتن پزشکان برای نصب دستگاه کارتخــوان شــروع کنــم ایــن را بگویــم کــه ســرمایه اصلی جامعه پزشــکی، ســرمایه اجتماعــی آن اســت . گاهــی شــاهدیم که برخــی هــدفدار یــا غیرعمد بــه تخریب ایــن قشــر زحمتکــش میپردازنــد. ایــن تخریب باعث خدشــه وارد شدن به اعتبار ایــن جامعه میشــود و اعتمــاد بین بیمار و پزشــک کمرنگتر میشــود. در پس این بیاعتمادی مشــکل دیگــری رخ میدهد تحــت عنــوان آســیب به ســالمت مــردم. متأســفانه برخی از شبکههای اجتماعی و حتیصداوسیمادرجهتتخریبجامعه پزشکی برنامههایی را تهیه میکنند که در واقعآسیباصلیآنمتوجهمردماست.» وی میافزایــد: «مــا قبول داریــم که برخی تخلفات در بیمارستانها، مراکز درمانی و حتی مطب پزشکان صورت میگیرد و این مــوارد در کمیته انضباطی ســازمان نظام پزشکیبررسیمیشود.»
بهگفتــه دکتــر ظفرقنــدی طبــق ســنجشهای علمــی کــه وزارت کشــور و وزارت بهداشــت و درمــان انجام میدهد طــی 40 ســال اخیر جامعه پزشــکان در 3 رده نخست میزان رضایتمندی مردم قرار داشته است و نمیشود با یک خطا آن را به عمومپزشکاننسبتداد.
فــرار مالیاتــی 6 هــزار و 700 میلیــارد تومانی پزشــکان که ســال گذشــته از سوی مرکزپژوهشهایمجلسشورایاسالمی منتشــر شــد موج انتقادهای فراوانــی را به ســوی این جامعــه به راه انداخــت. عدد و رقمهای مربوط به فرار مالیاتی پزشــکان آنقــدر چشــمگیر بــود تــا جایــی کــه طرح الزام پزشــکان به نصب کارتخــوان بانکی از سوی مجلس شــورای اسالمی تصویب شــد و از امســال همــه پزشــکان ملــزم به نصب کارتخوان شــدند. البته این مصوبه به مذاق بسیاری از پزشکان خوش نیامد و حتی انجمن فک و دهان و صورت به این مصوبه اعتراض کرد. البته رئیس سازمان نظــام پزشــکی بــه این آمــار فــرار مالیاتی پزشکان اعتراض دارد و آن را غیر واقعی و جوسازی دروغ میداند.
وی در ایــن باره و علت اجرایی نشــدن راهانــدازی سراســری کارتخــوان در مطب پزشکانچنینمیگوید:«آماریکهبهنقل از مرکز پژوهشهای مجلس منتشــر شــد آمــاری خالف واقع بــود و حتی در چندین جلســه خصوصی مســئوالن ایــن مرکز به ما عنــوان کردهاند چنین آماری را منتشــر نکردهانــد. در جلســهای که با حضــور این مســئوالن، نمایندگان وزارت بهداشــت و اعضای کمیســیون بهداشــت برگزار شــد من از دوستان خواستم اعالم کنند چطور به این رقم(فرار مالیاتی 700 هزار میلیارد تومانی) رسیدهاند. آنها مدعی شدند 85 هزار پزشک مشغول به کار است و تعداد را ضرب در تعداد معاینات و هزینه ویزیت ...و کردند و به این رقم رسیدهاند. در همان جلســه گفتم که از این تعــداد 15 هزار نفر رزیدنــت داریم که در حــال گذراندن دوره دســتیاری هستند و بعد از اتمام دوره باید بــه مناطــق محــروم و دورافتــاده برونــد و حقوقشــان نزدیک بــه 2 میلیون اســت، از طرفــی تعــدادی از همیــن پزشــکان در مراکز درمانی و بیمارستانهای دولتی کار میکننــد و حقوق بگیر دولت هســتند و از طرفــی تعــدادی از پزشــکان بــه دالیلی از جمله مهاجــرت، نبود بازار کارواشــتغال، خارج از حوزه پزشــکی هســتند کــه باید از ایــن آمــار کســر شــود. در نهایت با اســناد موجود اثبات شد 39 هزار پزشک عمومی در سراسر کشــور فعالیت دارند و رقم فرار مالیاتیاشتباهبودهاست.» ■ مطب پزشــکان مجهز بــه صندوقهای مکانیزهمیشود
«درباره نصب کارتخوانها باید بگویم؛ سازمان نظام پزشکی با نصب و راهاندازی دســتگاههای کارتخــوان پزشــکان بــرای شفافســازی و تســهیل امور مردم موافق اســت ولی اینکه فقط پزشــکان مســتثنی بشوند نوعی توهین و تبعیض است. البته میدانیمکهبرخیباجوسازیدروغموفق شدند با تصویب این قانون در مجلس به هدفخودبرسندولیدوبارهتأکیدمیکنم مــا با اصل ماجرا مشــکلی نداریــم ولی با اینکــه فقــط پزشــکان بــه نصب دســتگاه کارتخوانمکلفشوند،مشکلداریم.»
در حــال حاضــر مطــب بســیاری از پزشــکان مجهــز بــه دســتگاه کارتخــوان اســت ولی مشــکل در این اســت کــه برای نصــب دســتگاه «کارتخــوان پزشــکان» یــا «صندوقهــای مکانیــزه» کــه بــه صندوقهای فروشــگاهی نیز معروفاند باید شــماره حساب و کد این دستگاهها در سازمان امور مالیاتی کشور ثبت شود و این سازمان با مشکل زیرساختی روبهرو است. بــه گفته دکتر ظفرقندی، در جلســهای که با حضور معــاون قوه قضائیه، نمایندگان وزارت بهداشــت و درمــان و رئیــس و معاونان ســازمان امور مالیاتی برگزار شد این مشکل مطرح و قرار شد تا 15 شهریور مشکل زیرساختی برطرف و دستگاههای کارتخــوان بــه ســامانه موردنظــر در امــور مالیاتیکشوروصلشود.پزشکانبایدوارد این سامانه شوند و اطالعاتشان باال بیاید این زیر ســاخت هنوز آماده نیست. در این دســتگاهها تمامی عملیــات و تراکنشها ثبتمیشود.» ■ آمــوزش اخــاق حرفــهای پزشــکی بــه دانشجویانپزشکی
برخورد نامناســب برخی از پزشکان با بیماران، مشــاوره ندادن یا توضیح ناقص دربــاره بیمــاری و نحــوه درمــان از ســوی برخــی از پزشــکان گالیهمندی بســیاری از مردم است. این موضوع را رئیس سازمان نظام پزشکی کشور هم قبول دارد و سعی دارداینمشکلراکهبهرابطهاعتمادبیمار به پزشــک خدشــه وارد میکند با برگزاری کالسهــای آموزشــی در زمینــه اخــالق حرفــهای پزشــکی برطــرف کند:«تــالش زیادیمیکنیمتااینمشکلبرطرفشود، با استراتژی که به کار بستهایم میخواهیم اخــالق حرفهای و اخالق پزشــکی را بهکار بگیریم و برای توسعه آن کتابی هم توسط شــورای عالی نظام پزشــکی تألیف شــده اســت .نــام ایــن کتاب«راهنمــای بالینــی اخالق حرفهای» اســت که از ســوی وزارت بهداشــت تأیید، تصویب و بهعنوان کتاب مرجع برای تدریس شناخته شده است.
امــا اگــر گاهــی شــاهد بیحوصلگی یا نبود پاسخگویی از سوی برخی از پزشکان در مراکز درمانی دولتی هستید این را باید بگویم که خب پزشکی که مجبور است در یک شیفت 6-5ســاعته دستکم 80-90 بیماررامعاینهکندخستهوکالفهمیشود. این مشــکل بهدلیل عدم تــوازن در توزیع پزشکاندربیمارستانهاومناطقمختلف اســت.بنابراین وقتــی پزشــکان بهدلیــل حجم بــاالی مراجعه بیماران نمیتوانند خدمات مناسب ارائه دهند این موضوع با نارضایتیبیمارهمراهمیشود.» ■ بومیگزینی دانشــجویان پزشــکی برای حلمشکلمناطقمحروم
معضلی که خیلیها از آن میپرســند ایــن اســت کــه چــرا در شــهرهای کوچک بویــژه مناطــق دورافتــاده پزشــکی اعــزام نمیشــود و آنهایی که طرحشــان به پایان میرســد آنجا را ترک میکننــد و به تهران یا کالنشهرهای دیگر میروند و این یعنی بیعدالتیدرحوزهسالمت.تجمعوحوزه فعالیت بیشتر پزشــکان ختم میشود به شهرهای بزرگ و البته آنطور که پزشکان اذعان دارند؛ نمیشــود پزشک را به اجبار به مناطق محروم و دورافتاده منتقل کرد.
دکتــر ظفرقنــدی در ایــن بــاره میگوید:«نســبت پزشــک بــه هــر هــزار نفــر جمعیــت در کشــور مــا 1.73 اســت که به نســبت بســیاری از کشــورهای دیگر آمــار مطلوبی اســت اما متأســفانه توزیع پزشک نامناسب است و این بار بهصورت یکنواخت در سراسر کشور توزیع نمیشود. در بســیاری از نقــاط کشــور دسترســی مناسبی به پزشــک وجود ندارد در مقابل در برخــی اســتانها بــا آمار باالی پزشــک روبهرو هستیم. باید به این نکته اشاره کنم پزشــکان نیاز به برخی امکانــات دارند که متأسفانه در مناطق دورافتاده و محروم به آنها دسترسی ندارند و بهطور منطقی باید این حق را به آنها بدهیم که نتوانند در این مناطقخدمتکنند.
سعیشدهتابابومیگزینیدانشجویان پزشکیاینمشکلتاحدیحلشودتانیاز اینگونهمناطقنیزبرطرفشود. ■ سهمیهایهابیشترازغیرسهمیهایها
امــا مســألهای کــه در حــوزه پزشــکی از چشــمان بســیاری پنهــان مانــده پذیرش دانشــجویان سهمیهای اســت که در رشته پزشــکی مشــغول به تحصیل میشــوند. برخــی از آنهــا در میانــه تحصیــل بهدلیل اینکه نمیتوانند پا به پای دانشجویان دیگر پیشرفتکنندازتحصیلصرفنظرمیکنند، برخی دیگر هــم بهزور خود را بهخط پایان میرســانند ولی بهگفتــه صاحبنظران این حوزه صالحیتشــان برای طبابت با اما و اگر روبهروست. بررسیهای سازمان نظام پزشــکی نشــان میدهد که نفر اول رشــته پزشکی در دانشگاه تهران با نفر 80 هزارم دریکرشتهودردانشکدهپزشکیتحصیل میکند!رئیسسازماننظامپزشکیباابراز تأسف در این باره عنوان میکند که ورودی برخی از رشتههای پزشکی در دانشگاههای معتبــر تهــران بــا ســهمیههای مختلــف مشــغول به تحصیل شــدهاند. بــه گفته او 60 درصــد از پذیرفتهشــدگان رشــتههای پزشکی سهمیهای و 40 درصد سهمیه آزاد هســتند و تفاوت سطح دانش دانشجویان بشــدت زیاد است و این موضوع به تربیت پزشکان آینده ضربه میزند چراکه برخی با ســطح سواد و دانش باال و در یک رقابت حساسومیلیمتریوارددانشگاهشدهاند و برخــی که تعدادشــان هم کم نیســت با دانش کم ولی سهمیه باال!