ثبت جهانی 8 اثر در 6 سال

افزایــش چشــمگیر تعــداد آثــار ثبــت شــده جمهــوری اســالمی ایــران در فهرســت میــراث جهانــی نشــان دهنده عمــق فرهنــگ، تاریخ و تمدن این کشور است. در این راستا 8 اثر میراث جهانی در شــش سال گذشــته (در دولت حسن روحانــی) در فهرســت میــراث جهانی یونســکو ثبت شــد. از مجمــوع 24 اثری کــه هماکنون در فهرســت میراث جهانی به ثبت رســیدهاند، هر یــک دارای معیاریهای ویژهای هســتند که این ویژگیهای بیمانند و استثنایی قابل مقایسه با یکدیگر نبوده و نشان از تنوع و گوناگونی آنها دارد. از میان این تعداد 22 اثر میراث فرهنگی و دو اثر میراث طبیعــی اســت. هر دو اثر میــراث طبیعی در دولت روحانــی به ثبت جهانی رسید. پرونده بیابان لوت و جنگلهای باستانی هیرکانی. جنگلهای هیرکانی نخستین پهنه جنگلی کشور است که در فهرست جهانی یونسکو جا میگیرد. بدیهــی اســت کــه ایــن میراثهای طبیعــی، فرهنگــی و جهانی یــک منبع غیرقابل برگشت و تجدیدناپذیر و در عین حال آسیب پذیر هستند که هدف از حفاظت آنها، صیانت از ارزشهایی است که بواسطه آن در فهرست میراث جهانــی قــرار گرفتهاند. لــذا برنامهریزی حفاظــت از آنها بویــژه زمانی که در مناطق روستایی و شهرهای بزرگ واقع شده باشند، خود جزئی جداییناپذیر از برنامههــای توســعه منطقهای و ملی به شــمار میرود. الزم اســت که این برنامههــا با دیدگاههای اجتماعی، اقتصادی و گردشــگری همخــوان بوده و مورد توجه مدیریت واحد شهری، منطقهای و حتی ملی قرار گیرد. تهیه پروندههای ثبت جهانی و نامزدی آثار، نیازمند تدارک شرایط، بسترها و استانداردهای یکســان جهانی است. این پروندهها اغلب با مشارکت همه جانبه منطقهای و ملی صورت میپذیرد. بر این پایه آثار فرهنگی و طبیعی در سطوح استانی، ملی وجهانی، حفاظت ومرمت شده و از زیرساختهای مناسب برای پژوهشگران و گردشگران برخوردار میشوند. همچنین معرفی ایــن آثــار به گونــهای انجام میشــود کــه محتــوای آن بیانگر پیامی از ســوی سرزمین، تمدن و فرهنگ ایران برای جهانیان بوده تا توانایی انتقال دانش و فرهنگ ارزشمند خویش را به دیگر مردمان داشته و شاهد تأثیرگذاری آن بر افکار عمومی جهان باشد. در حــال حاضــر محوطههایــی کــه در فهرســت میــراث جهانــی بــه ثبــت رســیدهاند از برنامههــا، سیاســتهای اجرایی حفاظتی و شــیوههای نظارت و پایش مناســبی بهرهمند هســتند. آموزشهای فنی الزم به تیمهای بومی مدیریت محوطه، آگاهیرســانی و اطالعرســانی به جامعه جهانی که باعث افزایش فعالیت گردشــگری و بهدنبال آن جذب منابع مالی و رونق اقتصاد محلی و عامه مردم شــده، مشــارکت ملی وکمکهای بینالمللی عبارت از جــذب همکاریهــای علمی از ســایر کشــورهای عضو کنوانســیون با تجارت مشــابه، بهرهگیــری از همفکری فنــی کمیتــه و هیأتهای مشــاور آن، اعزام کارشناســان متخصص به محوطه، تهیه تجهیزات غیردسترس برای کشور، اعطای کمکهای بالعوض در موارد اســتثنایی از محل صندوق بینالمللی میراث جهانی که از جمعآوری حق مشــارکت کشــورهای عضو و کمکهای داوطلبانه تأمین میشــود، شناســایی و توجه ویژه از ســوی مردم و رســانهها بــه محوطههای مورد نظر نتایج ویژهای بخصــوص در زمینه پایش و کنترل تخصصــی وعمومــی توســط کارشناســان فــن و مــردم محلــی از جمله این سیاستهاهستند. پیش فرض اولیه هر اثر ثبت شده در این فهرست حفظ ارزشهایی است که آن اثر به جهان پیرامونی و جامعه بشری هدیه میدهد. از این رو، حذف هر یک از این عوامل به معنای آسیب به ماهیت ارزشمند اثر است. از ســوی دیگر، میراث جهانی با شــعار میراث بشــریت، پرچمــدار محوریت انسان، آثار دست ساخته و فرهنگی است که در طول سالیان مدید در جریان تکویــن و تعامل در طبیعت خدادادی از خود به جای گذارده و انتفاع نســل حاضــر از منافع آن اســت. در این راســتا، تمامی تالشهــا به طور همگون بر انتقــال این میراث به نســلهای بعد و امتداد ســنتها و تنوع فرهنگی ملل متمرکز شده است. بــه این منظور در راســتای پایبندی به تعهدات انســانی، ملی و بینالمللی، ســازمان میراث فرهنگی، صنایع دســتی و گردشــگری بهعنــوان متولی آثار، فعالیــت ویــژهای بــرای توانمندســازی جوامــع محلــی از لحــاظ اقتصادی، اجتماعــی، محیطــی در راســتای بهبــود وضعیــت محیطــی و ارتقــای زیرساختهای شهری –روستایی و گردشگری به منظور مشارکت در ارتقای معیشتی مردم منطقه آغاز کرده است. پیــش از ثبــت هر اثر در فهرســت میراث جهانی، برخــی اقدامات مطالعاتی و اجراییبهمنظورکسباستانداردهایالزمازابعادگوناگونزیرساختی،حفاظتی و پایشی ...و ضرورت دارد. این اقدامات در قالب تبیین ساختار مدیریت مناسب به منظور مدیریت یکپارچه دولتی و خصوصی در محدوده اثر و بستر پیرامونی آن باید لحاظ شــود. ســاختار مدیریتی به شکل چارت سازمانی، نیروی انسانی و مالی تخصیص یافته، ســاختار تصمیمســازی و ساختار اجرایی پیش از تهیه پرونده ثبت جهانی اثر، تبیین میشود. همچنین تأمین زیرساختهای میراث فرهنگی و گردشــگری الزم، ارائــه مراتب حفاظت از اثر، بهرهگیــری از قوانین، مقررات و تدوین ضوابط ویژه هر سایت، شاخصهای پایش و کنترل اقدامات انجام شــده و برنامهریزی شــده از جمله مواردی اســت که پیش از درخواســت کشور عضو برای ثبت اثر باید به دقت در پرونده گنجانده شود.